قیام امام حسین(علیه السلام) القاء نفس در تهلکه نبود

پاسخ شبهه


1⃣بعضی این سوال را مطرح می کنند .این كه القاء نفس در تهلكه جایز نیست صحیح است،‌ اما قیام امام حسین(علیه السلام) القاء نفس در تهلكه نبود. چون:


2⃣اولاً: اگر كسی كشته شدن در راه خدا را القاء نفس در تهلكه بداند باید اغلب غزوات پیامبر اكرم( صلی الله علیه و آله و سلم) را به همین حساب بگذارد. و نیز وجوب مقابله بیست تن از افراد نظامی در جنگهای اولیه اسلام كه هنوز مسلمین قدرتی نداشتند در مقابل دویست نفر را باید «القاء در تهلكه» بداند و این به اجماع مسلمین صحیح نیست.


3⃣ثانیاً: آیه ای كه در این مورد ذكر شده است كه خداوند می فرماید: «و لا تلقوا بایدیكم الی التهلكة»، «خود را بدست خویش در مهلكه نیندازید» به این معنا نیست كه در راه خدا جهاد نكنید، كه چنانچه كشته شدید خود را بدست خویش در مهلكه انداخته اید. بلكه ؛ آیه در موردی نازل شد كه مسلمین در هنگام اقدام به جنگ مأمور بودند كه هر كس بقدر وُسع و توان خویش، ساز و برگ و زاد و راحله بیاورد تا اسباب جنگ از اسلحه و آذوقه فراهم شود. و در اكثر تفاسیر آمده است كه آیه، مربوط به انفاق مال برای جنگ با دشمن است، و منظور از آیه این است كه خود را با ترك انفاق و ترك صرف مال در راه جهاد، با دست خود به هلاكت نیفكنید. چون كامل آیه عبارت است از: «و انفقوا فی سبیل الله و لا تلقوا بایدیكم الی التهلكة و احسنوا ان الله یحب المحسنین:در راه خدا انفاق كنید و با (ترك انفاق) خود را به دست خود، به هلاكت نیفكنید! و نیكی كنید كه خداوند نیكوكاران را دوست دارد».

علامه طباطبایی-رحمة الله علیه- در تفسیر آیه فوق می فرماید: «انفقوا» (انفاق كنید) حاكی از وجوب تهیه مقدمات مالی جنگ است و آن عبارت از انفاق برای فراهم نمودن تجهیزات و آمادگی ها و وسایل جنگی است. و جمله «و لا تلقوا بایدیكم الی التهلكة» مطلق است، و منظور از آن، نهی از هر چیزی از افراط و تفریط است كه موجب هلاكت می شود، چنانكه بُخل و انفاق نكردن مال، هنگام جنگ و جهاد، موجب بهم پاشیدگی نیرو و نابودی قدرت می‌گردد، و در نتیجه لشكر اسلام در پرتگاه هلاكت قرار می گیرد،
زیرا دشمن بر او پیروز می شود، همینطور، زیاده روی و اسراف در انفاق مانند انفاق همه اموال، موجب فقر و درماندگی خواهد شد. كه این دو، موجب انحطاط در زندگی و از میان رفتن آبرو خواهد گردید." (2)

4⃣ثالثاً: بین اینکه انسان با دست خود،خودش را برای غیر خدا به هلاکت بیندازد، با انداختن خود به ضرر و مشقت در راه خدا بخاطر هدف امر به معروف و نهی از منكر، فاصله زیادی است. زیرا؛ اولی - انداختن خود با دست خود به هلاكت-، بدبختی و سیه روزی است، ولی دومی، سعادت ابدی می باشد. لذا بر اساس آیات قرآن و گفتار امامان معصوم(علیه السلام) جان نثاری و فداكاری و خود را به خطر انداختن و شهادت در راه خدا و امر به معروف و نهی از منكر، نه تنها «انداختن خود با دست خود به هلاكت» نیست، بلكه بزرگترین كرامت و شرافت برای یك انسان با عزّت است.


5⃣رابعاً: شهادت در راه خدا و جان نثاری برای خدا، به معنای هلاكت نیامده است. چون هلاكت در جایی است كه اصلاً هیچگونه قصد قربت الهی در كار نباشد.خداوند در قرآن كشته شدگان در راه خدا را به منزلۀ زنده‌گان و شهدا فرض می كند و آنها را می ستاید و می فرماید: «و لا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله امواتا بل احیاء عند ربهم یرزقون: (3)آنهایی كه در راه خدا می جنگند و كشته می شوند مرده نپندارید بلكه آنان زنده اند و در نزد پروردگارشان روزی می‌خورند».

پی نوشتها:
1. بقره /195
2. المیزان،‌ج1، ذیل آیه شریفه
3. آل عمران /169

برگرفته از كتاب: 72 پرسش پیرامون حماسه كربلا، خسرو تقدسی نیا.

---

منبع:قرارگاه پاسخ به شبهات و شایعات