آیات ناسخ و منسوخ

 

سوال

آیات ناسخ و منسوخ در قرآن کریم کدام آیه می باشد؟

پاسخ

در تعداد آیات منسوخ اتفاق نظری دیده نمی شود، بیشتر دانشمندان علوم قرآنی فقط هشت مورد را که بر نسخ آنها دلیل قطعی و اجماع وجود دارد پذیرفته اند. آیاتی که نسخ شده اند، عبارتند از:
1.آیه نجوا  (یـأَیهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ إِذَا نَـجَیتُمُ الرَّسُولَ فَقَدِّمُواْ بَینَ یدَی نَجْوَکمْ صَدَقَةً)[1] ای کسانی که ایمان آورده اید، هرگاه با پیامبر خدا گفت و گوی محرمانه می کنید، پیش از گفتوگوی محرمانه خود صدقه ای تقدیم بدارید. که به واسطه آیه بعد از آن نسخ گردیده است.
2.عدد مقاتلین  (إن یکن مِّنکمْ عِشْرُونَ صَـبِرُونَ یغْلِبُواْ مِاْئَتَینِ وَإِن یکن مِّنکم مِّاْئَةٌ یغْلِبُواْ أَلْفًا مِّنَ الَّذِینَ کفَرُواْ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لاَّیفْقَهُون)[2] اگر از [میان] شما بیست تن، شکیبا باشند بر دویست تن چیره می شوند، و اگر از شما یک صد تن باشند بر هزار تن از کافران پیروز می گردند، چرا که آنان قومی اند که نمی فهمند. این آیه نیز به واسطه آیه بعدش نسخ گردیده است.
3.آیه امتاع[3]
4.آیه جزای فحشا[4]
5.آیه توارث به ایمان[5]
6.آیات صفح و عفو[6]که با آیه های 39 از سوره حج، 65 از سوره انفال و 15 از سوره توبه نسخ شده است.
7.آیات معاهده[7]
8.آیات تدریجی بودن تشریع قتال.[8]

پی نوشت ها

[1] مجادله، آیه 12.
[2] انفال، آیه 65 .
[3] بقره، آیه 240.
[4] نساء، آیه 15و16.
[5] انفال، آیه 72.
[6] جاثیه، آیه 14، بقره، آیه 109.
[7] نساء، آیه 90 و 92- انفال، آیه 72.
[8] ر.ك: محمد هادى معرفت، التمهید فى علوم القرآن

---

منبع :حوزه نت