تولد یک ناشر با چاپ کتابی جامع درباره ترانه‌های قیصر امین‌پور

کتاب «این ترانه بوی نان نمی‌دهد» با عنوان فرعی «سبک‌شناسی ترانه‌های قیصر امین‌پور» نوشته مهدی فیروزیان (عضو هیئت علمی دانشگاه تهران) از سوی انتشارات «کتاب آبی» (با مدیریت زیبا اشراقی، همسر زنده‌یاد قیصر امین‌پور) منتشر و در قفسه کتابفروشی‌ها قرار گرفت.

بر اساس این گزارش، انتشارات یادشده با چاپ همین کتاب، آغاز به کار کرده است و در واقع این اولین کتاب منتشرشده انتشارات «کتاب آبی» است.

کتاب «این ترانه بوی نان نمی‌دهد» در ۸ فصل تدوین شده است؛   فصل اول با عنوان «نیم‌نگاهی به ترانه‌سرایی پیش از قیصر» پیشینه ترانه‌سرایی مورد بررسی قرار گرفته است. در این بخش به بررسی کوتاه و فشرده کارنامه ۱۳ سراینده شناخته‌شده پیش از قیصر، یعنی شیدا، عارف، بهار، امیرجاهد، گل‌گلاب، رهی، معینی کرمانشاهی، نواب صفا، فکور، بهبهانی، ابتهاج، ترقی و نگهبان پرداخته شده است.

در فصل دوم که عنوان آن «قیصر امین‌پور در یک نگاه» است، زندگی‌نامه این شاعر همراه با بررسی گذرای کارنامه او در زمینه شاعری (بزرگسال و نوجوان)، نویسندگی، سردبیری و روزنامه‌نگاری و پژوهشگری وی، مرور شده است.

فصل سوم با عنوان «ترانه‌های قیصر امین‌پور»، پس از معرفی آهنگسازان و خوانندگان ترانه‌های قیصر و به دست دادنِ گزارشی از پشت پرده هنرِ سرایندگی شاعر، همه ترانه‌های او را برای نخستین‌بار در یک‌جا و به شیوه درست و پیراسته گرد آورده است.



در فصل «جهان‌بینی و اندیشه» برای دست یافتن خواننده به شناختی درخور از جهان‌بینی و اندیشه‌ قیصر امین‌پور، تک‌تک ترانه‌های او جداگانه از دید فکری بررسی شده و اندیشه‌های بازتاب‌یافته در آنها، نوع نگاه قیصر به هستی، بهره‌گیری او از میراث معنوی و عرفانی پیشینیان، اشارات او به متون گذشته از قرآن کریم تا دیوان شعرای بزرگ زبان فارسی و... مشخص شده است.

نویسنده در فصل پنجم «زبان و موسیقی ترانه» هنرورزی‌های امین‌پور در ساخت و صورت ترانه را با بررسی سطح آوایی کلام او، یعنی موسیقی بیرونی، درونی و کناری، و نیز ویژگی‌های زبانی و دستوری و واژگانی سخن وی واشکافی کرده است.

در فصل ششم یعنی «صور خیال و بدیع معنوی» برای شناخت صور خیال قیصر امی‌پور در ترانه، تشبیه‌ها و استعاره‌های کاربردیافته در ترانه‌های وی تحلیل شده است و در ادامه به آرایه‌پردازی‌های او در تناسب‌سازی و  ایهام‌پردازی توجه شده است.

برخی از آهنگ‌هایی که قیصرامین‌پور برایشان ترانه ساخته، پیش از او ترانه‌سرایانی دیگر داشته‌اند. نویسنده در در فصل هفتم که با عنوان «سبک‌شناسی تطبیقی» آمده است، حاصل کار آن ترانه‌سرایان را با کار قیصر مقایسه کرده است تا ویژگی‌های مثبت و منفی سروده‌های آنان را در سنجش با قیصر نشان دهد. برای این کار سطوح سه‌گانه‌ سبک‌شناسی (فکری، زبانی، ادبی) در همه ترانه‌ها بررسی شده است.

در فصل هشتم «سروده‌های قیصر در موسیقی ایرانی» تصنیف‌ها و آوازهایی که در موسیقی ایرانی با استفاده از شعرهای قیصر امین‌پور شکل گرفته‌اند، با ذکر نام آهنگساز، خواننده و آلبوم شناسانده شده‌اند و در ادامه به بررسی لغزش‌های ادبی راه‌یافته در کارِ خوانندگان و آهنگسازان پرداخته شده است.

کتاب «این ترانه بوی نان نمی‌دهد» (با عنوان فرعی «سبک‌شناسی ترانه‌های قیصر امین‌پور») از سوی انتشارات «کتاب آبی» در ۶۴۴ صفحه و به قیمت ۴۵ هزار تومان، منتشر و روانه بازار شده است.

---

منبع: مهر