چرا تغییر رژیم هم برنامه هسته‌ای ایران را تعطیل نخواهد کرد؟

مقامات آمریکایی اخیرا اظهاراتی گفته‌اند که نشان دهنده تمایل آنها برای پیگیری سیاست "تغییر رژیم" در ایران است. برخی رسانه‌های غربی نسبت به این سیاست هشدار دادند. مجله فارین آفرز، در مقاله‌ای با بیان اهداف پیگیری این سیاست، اعلام کرد که این سیاست برنامه اتمی ایران را متوقف نخواهد کرد.

به گزارش فرارو، به نقل از مجله فارین آفرز، چندی پیش ترامپ از راهبرد خود در قبال ایران رونمایی کرد، این راهبرد عملا در تمام جبهه‌ها فشار بر ایران را بیشتر می‌کند. ترامپ اساس اظهارات خود را یک مسئله قرار داد که برای مدت طولانی مواضع سرسختانه علیه ایران را متمایز کرده است و آن این است که یک نظام عاقل در ایران احتمالا فعالیت‌های هسته‌ای را متوقف خواهد کرد.

آنچه که ترامپ و تیلرسون و دیگرانی مانند جان بولتون به آن اشاره می‌کنند این است که مردم ایران خواهان سیاست‌های متفاوت از سیاست‌های نظام هستند. در نتیجه، یک رهبری متفاوت در ایران، سیاست‌های متفاوتی را دنبال خواهد کرد و رفتار متفاوتی نشان خواهد داد.

این موضع، برای مدت طولانی درخواست‌های تغییر رژیم در ایران را توجیه کرده است. اما این موضع بر پایه تحلیل‌های ناقص از جهان بینی و توانمندی‌های جمهوری اسلامی از یک طرف و هزینه‌ها و فایده‌های تغییر رژیم در ایران برای واشینگتن از طرف دیگر، نهاده شده است.

در حقیقت برنامه هسته‌ای ایران و اهداف آن علیرغم ظهور و سقوط رهبران و دولت‌های جدید، در طول دهه‌ها پابرجا مانده است. این بدان معناست که یک رژیم جدید در ایران ضرورتا به تغییر در سیاست هسته‌ای منتهی نخواهد شد.

امروزه منتقدان برجام استدلال می‌کنند که این توافق به خوبی عمل نمی‌کند و نظارت کافی بر برنامه اتمی ایران را برای جامعه بین المللی فراهم نمی‌کند.

برخی مقامات دولتی و اعضای کنگره مانند مایک پامپیو، رئیس سیا، و سناتور تام کاتن اعلام می‌کنند که سیاست آمریکا باید تغییر رژیم در ایران باشد. زیرا این برنامه هسته‌ای نظام ایران نیست که برای برای آمریکا خطر دارد، بلکه موجودیت این نظام است که خطر دارد. برای آنان، تغییر رژیم تنها راه حل ماندنی و پایدار برای بحران هسته‌ای ایران است و نه تعامل.

اما با توجه به استمرار آمال هسته‌ای ایران (از زمان شاه تاکنون) هیچ مدرکی دال بر اینکه یک رهبری متفاوت در ایران، یک محاسبه کاملا متفاوت در این زمینه انجام خواهد دهد، موجود نیست.