تبیان، دستیار زندگی
85) امروز ، دوم فروردین ماه 1386 هجری شمسی ، برابراست با 2 ربیع الاول 1428 هجری قمری و 22 مارس 2007 میلادی . رویدادهای مهمی که در طول تاریخ ، درچنین روزی ، بوقوع پیوسته از این قرارند: *** معرفی خسرو انوشیروان به عنوان ول...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

امروزدرتاریخ(3فروردین86)


امروز ، دوم فروردین ماه 1386 هجری شمسی ، برابراست با 2 ربیع الاول 1428 هجری قمری و 22 مارس 2007 میلادی . رویدادهای مهمی که در طول تاریخ ، درچنین روزی ، بوقوع پیوسته از این قرارند:

***


معرفی خسرو انوشیروان به عنوان ولیعهد ایران

1488 سال پیش در چنین روزی در سال 519 میلادی ، قباد شاه ساسانی ، در نیمه ایام نوروز، سومین پسر خود " خسرو انوشیروان " را شاه بعدی ایران( ولیعهد ) اعلام داشت.

خسرو انوشیروان از دودمان ساسانیان و یكی از بزرگ‌ترین پادشاهان ایران بود كه به دادگری ، پرآوازه شده است.

انوشیروان عادت و آیین و شمایل نیكو داشت و عدل و داد نیكو نهاد. ترتیب خراج ملك و ضبط لشكر داد و دفتر عرض و عارض، او پیدا كرد. كتاب كلیله و دمنه را در عهد او از هند به ایران آوردند.

ظهور خسرو اول مطلع درخشانترین دوره ی عهد ساسانی است. فرقه خطرناك مزدكی مغلوب و سركوب شده بود در داخله صلح و سلم حكمفرما بود. در روایات شرقی خسرو اول نمونه دادگستری و جوانمردی و رحمت است و مؤلفان عرب و ایرانی حكایات بسیار در وصف جد و جهد او برای حفظ عدالت نقل كرده‌اند.

مشهورترین بنایی كه پادشاهان ساسانی ساخته‌اند قصری است كه ایرانیان طاق كسری یا ایوان كسری می‌نامند و هنوز ویرانه آن در محله اسپانبر موجب حیرت است. ساختمان این بنا را به خسرو اول انوشیروان نسبت داده‌اند.

عهد بزرگ تمدن ادبی و فلسفی ایران با سلطنت خسرو انوشیروان آغاز می‌شود. ایران در زمان انوشیروان چنان عظمتی یافت كه حتی از عهد شاهپوران بزرگ نیز درگذشت و توسعه ادبیات و تربیت معنوی این عهد را كیفیت مخصوص بخشید.

او جنبش مزدكیان را سركوب كرد، در برابر زیاده‌خواهی‌های رومی‌ها ایستاد، حبشی‌ها را از یمن بیرون كرد، به یورش‌های هفتالیان به خاك ایران پایان داد، دانشگاه گندی‌شاپور را به كوشش وزیر خردمندش، بزرگمهر، رونق داد و سازمان اداری، مالی و ارتش ایران را بهبود بخشید. در نزدیك 50 سال فرمان‌روایی انوشیروان(579-531 میلادی)، سرزمین ایران از سند تا دریای سرخ گسترش یافت.

***


حرکت رسول اکرم (ص) از غار ثور به سمت مدینه

1428 سال پیش درچنین روزی حضرت محمد (ص) پیامبر بزرگوار اسلام پس از سه روز اقامت در غار ثور از آن مكان خارج شدند وبه سوی مدینه هجرت كردند. كفار قریش حضرت رسول اكرم (ص) را در مسیر هجرتشان از مكه به مدینه تعقیب می كردند، از این رو ایشان به امر پروردگار متعال در این غار ماوا گزیدندتا پس از رفع خطربه حركت خویش ادامه دهند شایان توجه است كه هجرت پیامبر (ص) در آینده اسلام تاثیر بسیار مهمی داشت از این رو مبدا تاریخ مسلمانان قرار گرفت .

***


تخریب کعبه توسط یزید

1364 سال پیش در چنین روزی در سال 64 ه.ق ، به دستور یزید خانه ی کعبه را با منجنیق خراب کردند . (1) این فاجعه یازده روز قبل از هلاکت یزید به وقوع پیوست . خانه كعبه در نتیجه جنگ میان سپاه شام و عبدالله بن زیبر به آتش كشیده شد . ابن زبیر از جمله افراد با نفوذی بود كه پس از مرگ معاویه با یزید بیعت نكرد و با قدرت تمام مقابل او ایستاد در این نبرد ابتدا مسلم بن عقبه از جانب یزید مامور دفع عبدالله شد ولی در میان راه به هلاكت رسید و بجای او حصین بن نمیر فرمانده سپاه شد .ابن نمیر با گروه كثیری به مكه رفت و پس از محاصره این شهر با پرتاب گلوله های آتشین خانه خدا را تخریب كرد وبه آتش كشید .

***


درگذشت ابو اعلاءمعری

979 سال پیش درچنین روزی در سال 449 ه.ق ، « ابو اعلاءمعری » شاعر و نویسنده مسلمان در گذشت . ابو العلا معری با وجود محرومیت از نعمت بینایی از علم لغت ، ادب و حكمت یونانی و هندی را تاحد استادی آموخت و از كودكی سرودن شعر را آغاز كرد و از آثار وی رساله الفقران را می توان نام برد .

***


تولد لاپلاس

258 سال پیش درچنین روزی در سال 1749 میلادی ، «پی‏یر سیمون لاپلاس» ریاضیدان ، در حوالی پون لوک فرانسه به دنیا آمد . از کودکی او اطلاعی در دست نیست .

اولین مسئله مورد توجه لاپلاس دنبال نمودن کار اسحاق نیوتن بود زیرا اسحاق نیوتن قانون اصلی مکانیک آسمانی را یافته بود و لاپلاس می‌‌خواست این قانون را در مورد تمام اجسام منظومه شمسی به کار برد لاپلاس شروع به تعیین قوانین مکانیک سیارات کرد تا نشان دهد که این اجسام مانند سایر اجسام تابع قوانین فیزیکی هستند

معادله لاپلاس معادله‌ای ا‌ست دیفرانسیل با مشتقّات جزئی که از اهمّیّت و کاربرد فراوانی در ریاضیّات، فیزیک، و مهندسی برخوردار است. وی مدتی ریاست مجلس سنای فرانسه را نیز به عهده داشت .

از مهمترین آثار او شرح دستگاه جهان را می‏توان نام برد. وی در سال 1812 در 78 سالگی در گذشت . در حالیكه آخرین حرف او این بود: «آنچه می دانیم ناچیز و آنچه نمی دانیم عظیم و وسیع است.»

***


در گذشتاستاندال نویسنده فرانسوی

165 سال پیش در چنین روزی در سال 1842 میلادی ، استاندال نویسنده فرانسوی در گذشت . نام واقعی استاندال، هنری بیل است. استاندال بعد از بالزاک از مهمترین نویسندگان فرانسوی می باشد. او یكی از پیشکسوتان ادبیات رئالیسم انتقادی نیز است. به نظر هم عصران او، چون آثار استاندال اغلب اتوبیوگرافی گونه بودند، نام مستعار را اختیار كرد تا مورد پیشداوری غلط کلیسا و فضول های باسواد قرار نگیرد!

استاندال در سال 1762 میلادی دیده به جهان گشود . پدرش وكیل دادگستری، و او خود مدتی كنسول فرانسه در ایتالیا بود. وی پس از طی تحصیلات مقدماتی عازم پاریس شد . پس ازآنکه قدرت به ناپلئون رسید ، استاندال وارد ارتش شد و چندین سال در ارتش مشغول فعالیت بود . وی پس از آن به پاریس رجعت نمود و در این زمان به نگارش آثار ادبی مشغول شد.

استاندال تقریبا در اواخر عمر به رمان روى آورد . استاندال یكی از نظریه پردازان ادبی و هنری قرن هجده و نوزده اروپا نیز می باشد. علت جاودانی شدن رمان های محدود او را صداقت خاص ادبی و هنری اش می دانند. او خود می گوید: «نویسنده ی بزرگ باید از صفر شروع كند و خوانندگان خاص خود را بیابد.»

وی پس از آن آثار مشهور خود با نامهای «راهبه کاسترو»، «آرناس»، «راسین و شکسپیر»، «گردش‌های رم»، «زندگی آیدن و موزاروستاز»، «زندگی روسینی»، «وقایع ایتالیا»، «زندگی ناپلئون» و «معبد پارم» را به رشته تحریردر آورد . او در سال 1842 میلادی به علت سکته قلبی فلج شد وسرانجام در 59 سالگی در گذشت . از دیگر آثار اومی توان به : زندانی و كلیسا، درباره ی عشق، و رمان سرخ و سیاه اشاره کرد.

***


تاسیس سازمان هواشناسی جهانی

139 سال پیش در چنین روزی در سال 1868 میلادی ، دانشگاه کالیفرنیا در « برکلی » آغاز به کار کرد که اینک دارای شعب متعدد است.

این سازمان وابسته به سازمان ملل متحد است و كلیه سازمانهای هواشناسی جهان با این سازمان همكاری دائم دارند .

همچنین به دنبال پیشرفتهای حاصله و نیاز بیشتر جوامع به ارتباطات و اطلاعات هواشناسی اولین کنفرانس بین المللی هواشناسی در اگوست 1853 در بروکسل تشکیل و به دنبال آن اولین کنگره هواشناسی نیز از دوم تا شانزدهم سپتامبر 1873 در وین و باشرکت بیست شرکت جهان تشکیل شد و بر جهانی شدن فعالیتهای هواشناسی تأکید کرد. در حقیقت این نشستها زمینه کاری برای هر چه بیشتر علمی و کاربردی نمودن علم هواشناسی و استفاده از داده های دراز مدت جوی برای تبیین آب و هوا و مسائل مربوط به آن بود .

بعد از جنگ جهانی دوم با نیاز بیشتر کشورها به اطلاعات جوی و تحولات چشمگیر در هواشناسی کاربردی به ویژه در زمینه حمل و نقل دریایی در سال 1950 سازمان جهانی هواشناسی تشکیل گردید . این سازمان نقش موثر و بزرگی در کمک به رفاه بشریت داشته است . با رهبری این سازمان و در چارچوب برنامه های آن سرویسهای هواشناختی و آبشناسی کمکهای زیادی به توانایی های ملی جهت تهیه غذا، آب، حفاظت از جان و مال مردم و روشن نمودن وضعیت اقتصادی لجتماعی کلیه بخشهای اجتماع شده است.سازمان هواشناسی جهانی سازمانی است متشکل از 187 عضو و وابسته به سازمان ملل متحد که وظیفه تحقیق و بررسی تغییرات هوا و اقلیم زمین و علم هواشناسی و علوم وابسته به آن را عهده دار است .سازمان جهانی هواشناسی ، همه ساله 23 مارس مصادف با سوم فروردین را بعنوان روز جهانی هواشناسی تعیین کرده است. چشم انداز و برنامه شش ساله این سازمان (2011-2004) برسی کارشناسی آب و هوای زمین،اقلیم شناسی و توسعه همکاری های بین المللی و کشورهای جهان در این خصوص شناخت و حفاظت از منابع آبی و حفاظت از محیط زیست و در نظر گرفتن مسائل و مشکلات آن می باشد که امنیت بیشتر انسانها و رشد اقتصادی جوامع را به همراه دارد.

این مرکز هم اکنون دارای 10 کارشناس در سطح دکتری و کارشناسی ارشد به صورت دایم و چندین مشاور به صورت پاره وقت می باشد

***


کشف عامل بیماری سل توسط روبرت کخ

125 سال پیش درچنین روزی در سال 1882 میلادی ، روبرت کخ دانشمند آلمانی باسیل مولد سل را کشف کرد . این باسیل را باسیل کخ می نامند . وی در سال 1882 میلادی میکوباکتریوم توبرکلوزیس را توصیف نمود.

روبرت کخ در خانواده ای که غیر از او دوازده فرزند دیگر داشتند، چشم به جهان گشود.او یکی از سیزده فرزند خانواده محسوب می شد. رابرت تحصیلات خود را در گوتینگن به پایان رسانید. در سال 1866 درجه دکتری خود را از دانشگاه گوتینگن دریافت نمود. در ابتدایِ کار رابرت کخ مثل دیگر دانشمندان بزرگ، نبوغی در وی دیده نمی شد و هیچ کسی فکر نمی کرد یا شاید به نظر نمی رسید که بتواند روزی همراه با پاستور علم جدید باکتری شناسی را بر پایه و اساس محکم بنا نهد. او پیوسته مایل به تحقیق بود و دوست داشت که مکتشف شود، ولی همسرش با این فکر و ایده او مخالفت می کرد. در سالهای جنگ بعنوان جراح در ارتش مشغول به کار شد. روبرت کخ در ابتدای مطالعات و آزمایشات خود، خون حیوان مبتلا به یک بیماری خاصی را مورد آزمایش قرار داد و متوجه شد که باسیلهایی در آن خون وجود دارند. به کمک باسیلها سرم سیاه زخم را کشف کرد. سپس یک باکتری را به بدن موشی انتقال داد و مرتبا از موشی به موش دیگر منتقل کرد. در این انتقال ها پیوسته با سیل و افزایش تعداد روبه رو شد. او توانست میکروب را خارج از بدن موجود زنده کشف کند.این نخستین بار بود که میکروب را در خارج از بدن موجود زنده تولید می کردند. او نتیجه مطالعات خود را در مجله ای منتشر کرده و نشان داد که به چه طریق می توان با رنگ کردن میکروب ها آنها را زیر میکروسکوپ مشاهده نمود. او به واسطه کشف خود، پزشک مشهوری شده بود و دیگر گمنام نبود و همه او را می شناختند. کخ اصول و قواعدی را بنیان نهاد و مشخص کرد که ابتدا باید میکروب را در بدن بیمار تشخیص داد و سپس آن را کشت داده و وارد بدن دیگری کرد، اگر بیماری اصلی دوباره بروز کرد در این صورت می توان میکروب اولیه را عامل بیماری زا دانست. وی در سال 1882 میکروب سل را کشف کرد.

این میکرب هوازی ممکن است مدتها در بدن بماند و تکثیر نکند و هنگامی دست به فعالیت بزند که بدن بر اثر بیماری دیگر و یا تغذیه بد و ناکافی و عواملی از این دست ضعیف شده باشد. با وجود کشف میکرب بیماری سل ، تا اواسط قرن 20 داروی قطعی درمان آن به دست نیامده بود.

کخ با کشف این عامل کمک شایانی در جهت پیشرفت علم پزشکی نمود و به بهمین دلیل به پاس زحمات وی در سال 1905 میلادی جایزه نوبل را در فیزیولوژی و طب دریافت نمود .

***


در گذشت ژول ورن

102 سال پیش درچنین روزی در سال 1905 میلادی ، «ژول ورن» نویسنده مشهور فرانسوی درگذشت .

وی در سال1828میلادی ، در شهر نانت فرانسه دیده به جهان گشود . ژول ورن پس از طی تحصیلات مقدماتی شروع به تحصیل دررشته حقوق کرد اما علاقه او به داستان ، وی را بیش از پیش به سوی ادبیات کشاند . او دوستی نزدیک با الکساندر دوما داشت و به همین جهت در داستان پردازی تا حدودی تحت تاثیر وی قرار گرفت .

او كه همواره دردنیای تخیلاتش بسرمی‎برد با نوشتن داستانهایی كه غالباً جنبه پیشگویی‎های علمی داشت به شهرت جهانی دست یافت. هنر او دربه كارگیری عبارتهای ساده‎ برای بیان مطالب علمی و جغرافیایی نقاط مختلف جهان بسیاردرخورتوجه است. ژول ورن با قصه ها و داستانهای تخیّلی خود مردم را با شگفتی های جهان علم آشنا ساخت.

"پنج هفته در بالون " نخستین رمان علمی- تخیلی وی بود که با موفقیت فراوان روبرو شد . او سپس به نوشتن کتب دیگری همت گماشت . کتاب "سفرهای شگفت انگیز" او بسیار موفق بود و هواخواهان بسیاری پیدا کرد . وی آثار پر طرفدار دیگری نیز خلق کرده است که همگی از ذهن خلاق و داستان پرداز او نشات می گیرند . "از زمین تا کره ماه " ،"سفربه مرکززمین" ، "بیست هزار فرسنگ زیر دریا" و" دور دنیا در هشتاد روز " از عناوین مهمترین آثار اویند . گفته اند تمامی داستانهایی که از ذهن متخیل ژول ورن سرچشمه گرفتنه اند امروزه به واقعیت پیوسته اند و این ادعای گزافی نیست .

او هنگامی از سفر به هوا و فضا و زیر دریا در داستان‌های خود سخن گفت که هنوز بشر نتوانسته بود وسایل و امکانات چنین سفرهایی را فراهم کند. آثار او از نظر ترجمه به زبان‌های دیگر بعد از آثار آگاتا کریستی در رده دوم جهانی هستند.

ناشر آثارش، ژول هرتزل برای او دوست و مشاور و همراه بسیار خوبی بود. مارسل موره منتقد و نویسنده با نگارش چندین کتاب و رساله درباره ژول ورن او را به دنیا معرفی کرد. مارسل موره در دو کتاب: "ژول ورن بسیار شگفت انگیز" (1960) و "اکتشافات ژول ورن" (1963) ژول ورن را به دنیا شناساند .

سال 2005 به مناسبت صدمین سال مرگ او «سال ژول ورن» نامیده شد. تاکنون چندین فیلم از آثار او ساخته شده است.

میشل‌ پی‌یرورن‌ فرزند ژول‌ ورن‌ كه‌ در زمان‌حیات‌ پدرش‌ مشاور ادبی‌ او بود، بعد از مرگ‌ژول‌ ورن‌ مسئولیت‌ ویرایش‌ و انتشار آثار پدر را به‌عهده‌ گرفت‌. او كه‌ علاقه‌ زیادی‌ به‌ سینما داشت‌تصمیم‌ گرفت‌، آثار پدر را به‌ صورت‌ فیلم‌ سینمایی‌درآورد، لذا حقوق‌ انحصاری‌ اقتباس‌های‌سینمایی‌ از داستان‌های‌ ژول‌ ورن‌ را به‌ كمپانی‌اكلر فرانسوی‌ واگذار كرد. پس‌ از آن‌ میشل‌ باتاسیس‌ كمپانی‌ فیلم‌های‌ ژول‌ ورن‌ در پاریس‌ به‌تولید فیلم‌های‌ سینمایی‌ براساس‌ داستان‌های‌پدرش‌ مشغول‌ شد و به‌ این‌ ترتیب‌ توانست‌ كار پدررا بیش‌ از پیش‌ احیا كند.

***


تاسیس حوزه علمیه قم

84 سال پیش در چنین روزی در سال 1301 ه.ش ، حوزه علمیه قم تاسیس شد.

شیخ عبد الکریم حائرى مؤسس حوزه علمیه و فرزند بزرگش آیه الله مرتضى حائرى به همراه آیة الله محمد تقى خوانسارى به قصد اجابت دعوت مردم از اراک به سمت قم حرکت کردند . شهر قم که به خاطر بزرگداشت عید مبعث پیامبر اکرم(ص) آزین بندى شده‏ بود، خود را مهیاى استقبال از آیة الله حائرى نمود.

با پیچیدن زمزمه ورود آیة الله حائرى به شهر، فوج فوج مردم دلباخته مرجعیت براى استقبال از او به خارج شهر شتافتند. آیة اللّه حائرى در میان انبوه جمعیت استقبال کننده وارد شهر قم مى‏شود و در مجالس جشن و سرور عید مبعث در نقاط مختلف قم شرکت مى‏کند. تقارن اعیاد مبعث و نیمه شعبان با عید نوروز جمعیت زیادى را از تهران و شهرهاى دیگر کشور به سوى قم کشانده بود واعظان و کسانى که آیة اللّه حائرى را از دوران حضور او در سامرا ونجف مى شناختند ، بر منابر و مجالس وعظ و خطابه از کمالات معنوى و علمى ایشان براى مردم سخنها گفتند واهالى را براى نگه داشتن آیة الله حائرى در قم تشویق کردند.

تاسیس حوزه علمیه قم چیزى بود که زمزمه آن قرنها پیش در حوزه علمیه نجف شروع شده ‏بود و ریشه در روایات امامان معصوم(ع) داشت. امام صادق(ع) در قرن دوم هجرى قمرى براى یاران خود از شهر قم سخن رانده بود و در جهت مرکزیت این شهر براى دانش اسلامى چنین گفته بود: زود باشد که کوفه روزگارى از مؤمنان خالى گردد و علم ودانش در آن ناپدید شود... و به شهرى که آن را قم گویند ظاهر شود و روشن گردد و معدن اهل علم و فضل شود...» و در طول این قرنها این نوید امامان بزرگوار شیعه بود که همواره زبان به زبان نقل مى‏شد و در ذهن شیعیان جاى مى‏گرفت. اوایل بهار 1301 ه.ش درست پس از 2 ماه اقامت آیة الله حائرى در شهر قم منزل" آیة الله پایین شهرى" جلسه‏اى از طرف علما، بازاریان و کسبه تهران تشکیل شد که بزرگانى از فقهاى قم چون آیة الله بافقى، آیة الله کبیر و آیة الله فیض در آن شرکت داشتند در این جلسه گفتگو پیرامون تاسیس حوزه علمیه قم ساعتها به درازا کشید سرانجام نظر نهایى به آیة الله حائرى محول شد همه علما و بزرگان علم و معرفت به آیة الله حائرى اصرار کردند و نیز بسیارى از بازاریان و کسبه در تامین مالى حوزه اعلام آمادگى کردند. آیة الله حائرى ابتدا بر این عقیده بود که بزرگان قم خود این کار را انجام دهند و از عهده این امر خطیر نیز برخواهند آمد؛ اما چون اصرار بى‏حد علما را مشاهده نمود تکلیف را بر عهده خود ثابت دید و با بیان این نکته که: «استخاره خواهیم کرد که آیا صلاح است در قم مانده و به فضلا و محصلین حوزه اراک که انتظار بازگشت مرا دارند بنویسم به قم بیایند» تصمیم خود را به بعد موکول کرد. صبح روز بعد پس از آن که نماز صبح را به پایان رساند در حرم حضرت معصومه به دعا و نیایش ایستاد و به استخاره روى آورد. نقل است که آیة الله حائرى به قرآن استخاره نمى‏کرد و مى‏فرمود من درست نمى‏فهمم مثلا «یسبح ما فى السموات و الارض‏» نسبت به موضوع استخاره خوب است‏یا بد؛ اما در مورد ماندن در قم به قرآن استخاره کرد و خود را به مشیت الهى سپرد که آیه‏اى زیبا و مناسب حالش «... اتونى باهلکم اجمعین‏» خط مشى آینده او را ترسیم نمود

همزمانی دو واقعه مهم، یعنی تأسیس حوزه علمیه قم به منظور مستحكم نمودن پایه‌های دینی در كشور توسط آیت الله حایری و به قدرت رسیدن رضاخان و اعمال دیكتاتوری و برچیدن بساط مشروعیت از سری دیگر، موجبات مقابله شدید نهاد حوزه (مركز رهبری دینی) و نهاد دولت (مركز قدرت و تصمیم‌گیری) را فراهم ساخت.

با استقرار و تثبیت سلطنت پهلوی، دوره ی اجرای سیاست‌های نو استعمار انگلیس فرا رسید و سیاست مذهب‌زدایی و استحاله فرهنگی از طریق اشاعه فرهنگ تجددگرایی غربی، در دستور كار هیأت حاكمه قرار گرفت».

قانون متحد الشكل شدن لباس، ممنوعیت پوشیدن لباس روحانیت، كشف حجاب و مبارزه علنی با مظاهر مذهبی و دینی از این برنامه‌ها بود. در چنین شرایطی هرگونه حركت نسنجیده آیت الله حایری یزدی می‌توانست جرقه‌ای بر باروت آماده انفجار رضاخان باشد.

آیت الله حایری با درایت و سیاست خاص خود سعی كرد از انهدام حوزه علمیه جلوگیری نماید و پایگاه علمی ـ مذهبی حوزه را از دخالت‌ها و تهاجمات رژیم سالم نگه دارد. آیت الله العظمی اراكی در این باره می‌گوید: «چنان‌چه كوچك ترین حركتی از یك گوشه این مملكت پیدا می‌شد، رضاخان فوری مجرم را با تبعید می‌كرد یا به دار می‌كشید. حاج شیخ در همچنین معركه‌ای واقع شده بود و چاره‌ای غیر از این كه صبر كند نداشت. » .

***


استقلال سودان

51 سال پیش در چنین روزی در سال 1956 میلادی ، سودان اعلام استقلال کرد . سودان وسیع ترین كشور آفریقایی است. (مساحت بیش از دو ونیم میلیون كیلومترمربع). این کشور در شمال آفریقا واقع است. از شمال با مصر، از شمال غرب با لیبی، از غرب با چاد، از جنوب غربی با آفریقای مركزی و كنگو، از سمت جنوب با اوگاندا و كنیا و از شرق نیز با اتیوپی، اریتره و دریای سرخ هم مرز است. جمعیت آن حدود 30میلیون است كه بیشتر آنها اعراب مسلمان هستند. پایتخت سودان خارطوم و طولانی ترین قسمت رود نیل در این كشور جاری است. این كشور تا سال1899 میلادی به نام «سودان انگلستان و مصر» خوانده می شد و در نهایت درسال 1956 به استقلال دست یافت.

آنچه سودان را برای تبدیل شدن به منطقه ای بحرانی و آشوب زده مستعد می كند در دو نكته اساسی نهفته است. اول موقعیت ژئو استراتژیك سودان و دوم نفت خیز بودن آن. كارشناسان مسائل استراتژیك معتقدند سودان دروازه ورود به آفریقا است و در واقع شاهراه آفریقا محسوب می شود كه تحولات این كشور می تواند بر قاره سیاه تأثیری مستقیم بگذارد. البته از موقعیت سودان در دریای سرخ هم نمی توان غافل بود چراكه درست آن سوی سواحل سودان عظیم ترین بنادر و پایانه های نفتی عربستان واقع شده است.

سودان از دیرباز شاهد جنگ های فراوانی برای سلطه و حكومت بوده است كه معروف ترین آنها در زمان معاصر، جنگ های «مهدی سودان» با دیگر قبایل سودان برای متحد كردن كشور و جنگ وی با استعمارگران انگلیسی بود كه به پیروزی مهدی سودان و تشكیل حكومت در اوائل قرن بیستم انجامید. همچنین جنگ مشترك انگلیسی ها و متفقین آنان با یكی از جانشینان مهدی به نام «عبدالله التعایشی»، به شكست سودانی ها و استقرار حكومت مشترك مصری - انگلیسی در این كشور منجر شد و این دوره نیز با استقلال سودان در سال 1956 به پایان رسید.

اما دو سال بعد نظامیان ژنرال ابراهیم عبود کودتا کرده و قدرت را در دست گرفتند. سودان پس از استقلال، شاهد درگیرى‏هاى فراوانى بوده و یکى از کشورهاى پرکودتاى افریقا مى‏باشد.

***


شاه به مصر باز گشت و این، آخرین سفر او بود

27 سال پیش در چنین روزی در سال 1980 میلادی ، شاه پس از 15 ماه به مصر باز گشت و چند ماه بعد در همین کشور درگذشت.

وی پس از ترک ایران در دی ماه 1357 به مصر و از آنجا به مراکش ، مکزیک ، آمریکا و پاناما رفته بود و همه جا در سایه ترس از " ترور شدن و یا دستگیری و تحویل ایران شدن " بسر برده بود .

شاه که به بیماری سرطان مبتلا بود بالاخره به انور سادات اعتماد کرد و به مصر رفت و چندی بعد در یک بیمارستان نظامی مصر درگذشت و در قاهره مدفون شد. وی قبلا هم در نیویورک تحت عمل جراحی قرار گرفته بود.

***

پی نوشت :

1- تتمةالمنتهی

منابع :

روزنامک

مهر

صدا و سیما

ویکی پدیا

سازمان هواشناسی کشور

YAZDME

جزیره دانش

روزنامه کیهان

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرکز اسناد انقلاب اسلامی

تقویم شیعه

تبیان

سایت ادبی خزه

IRANIKA