اهمیت دوران بلوغ از دیدگاه اسلام

در این دوران حساس، جوان واقعاً نمی داند چه کند و چه چیزی در وجود او دارد اتفاق می افتد. تغییرات عمومی بدن و تأثیرات روانی، آن چنان سریع و همه جانبه است که او را دچار تشویش و نگرانی می کند و برخوردها و ارتباطهای او را با اطرافیان و خانواده‌اش دچار مشکل می سازد.
از این رو در این زمان است که او شدیداً نیاز به محبت دارد و و در پی یافتن یک نقطه اتکای روانی و روحی است و دوست دارد، دیگران به شخصیتش احترام بگذارند و او را مورد توجه قرار داده و به حساب آورند. به همین مناسبت است که پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله ضمن بیان مراحل تربیت، هفت سال سوم زندگی مقدماتی انسان - که همان دوران بلوغ و جوانی است - والدین و مربیان را سفارش می فرمایند که، در این سنین به جوان به عنوان یک شخصیت بزرگسال بنگرند و به او اعتماد نموده و در کارها با وی مشورت کنند؛ در زندگی، نظر او را دخالت داده و به او مسؤولیت بدهند تا شخصیتش شکوفا گردد. جوان در این مرحله خود را همردیف با سایر اعضای خانواده می پندارد و انتظار دارد که از احترام متقابل، برخوردار باشد؛ از این رو پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: من به تمام شما مسلمانان، توصیه می کنم که نسبت به جوانان با نیکی و نیکوکاری رفتار کنید و به شخصیت آنان احترام بگذارید.
در اسلام به جوان شخصیت داده شده و تاریخ اسلام، گویای این مطلب است. پیامبر بزرگوار اسلام در آخرین لحظه های عمر خویش فرماندهی سپاه عظیمی را که می خواست به کشور روم اعزام کند، به عهده جوانی به نام اسامة بن زید قرار می دهد. 
در گذشته، بعضی از علمای بزرگ ما، دوران بلوغ و تکلیف را برای نوجوانان خود جشن می گرفتند و بزرگان را دعوت نموده و در مراسم باشکوهی از او به عنوان یک فرد بالغ نام برده و حضار مجلس به او تبریک می گفتند؛ به او این طور می فهمانیدند که این مرحله از زندگی شما سرآغاز حیات با ارزش و جدیدی است که همانند سایر بزرگسالان رشد یافته، مورد خطاب خداوند قرار می گیری و مسؤولیت پیدا می کنی و باید خود تصمیم بگیری تو دیگر بزرگ شده ای، در رفت و آمدها، در نشست و برخاستها و در ارتباط با دیگران باید حریم و حدود الهی را رعایت کنی ... و بدین سان با او به عنوان یک شخصیت رشد یافته، رفتار می کردند. همین امر به پرورش و رشد روحی و روانی او کمک می کرد و کم کم او را برای پذیرفتن وظایف پر مسؤولیت زندگی آینده آماده می ساخت. 
سید بن طاووس (یکی از برجسته ترین علمای قرن ششم هجری که توفیق تشرف به خدمت حضرت ولی عصر (عج) را داشته اند) درباره دوران بلوغ و تکلیف فرزندش خطاب به وی چنین می گوید: اگر من با مراحم و عنایاتی که خداوند، مرحمت فرموده، زنده بمانم، روز تشرف تو را به سن تکلیف (بلوغ) عید قرار یم دهم و 150 دینار، صدقه خواهم داد. 
اگر بلوغ تو فرا رسد با این کار، قیام به خدمت حضرتش خواهم کرد، زیرا مال از اوست و من و تو بنده او هستیم. پس ای فرزندم محمد! به یاد عظمت مقام و کمال و بخشندگی حضرتش باش که در این هنگام به تو اهمیت داده و فرشتگانش  را به سوی تو فرستاده تا اعمال عبادی را حفظ نمایند و در روز حساب، گواه بر تو باشند. 
پس در دوران بلوغ و رشد خود، حق آنان را ادا کن و طاعت الهی را به جای آور! در اوقات زندگی خود با ایشان به خوبی و نیکی مصاحبت و همنشینی کن، بطوری که غیر از خوبی و زیبایی از تو چیزی نبینند و نشنوند. 
اگر گاهی غفلتی از تو سر زند و از یاد خدا غافل شوی، فوراً توبه کن و بدون تأخیر، در مقام جبران آن بر آی و صدقه بده، که صدقه، آتش گناه را خاموش می گرداند. و چون به سن و سالی که خداوند جل جلاله تو را به کمال عقل مشرف فرماید، برسی و صلاحیت و شایستگی سخن گفتن و رو به رو شدن (در نماز) با حضرتش را به تو عطا کند و شایستگی ورود به ساحت قدس اش را به اطاعت و بندگی به تو مرحمت فرماید، آن روز را در نظر بگیر و تاریخ آن را یادداشت کن و آن را از بهترین و بزرگترین اعیاد خود قرار بده و هر ساله در آن روز تجدید شکر خدا بنما و صدقه بده و بیش از پیش به طاعت خداوند بپرداز!

---

منبع : کتاب آنچه یک جوان باید بداند / نویسندگان: رضا و بتول فرهادیان