تبیان، دستیار زندگی
کال عوامل پیدایش آرامش(1) همشاگردى‏هایش او را مى‏ستودند و خانواده‏اش او را به دیده ی تحسین مى‏نگریستند. امتحانى سخت در پیش بود، نهایى و سرنوشت‏ساز؛ امّا رضا با اطمینان خاصّى از موفّقیت مى‏گفت و به دیگران نیز امید مى‏...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

تعبیر عاشقانه ی اشکال

عوامل پیدایش آرامش(1)


همشاگردى‏هایش او را مى‏ستودند و خانواده‏اش او را به دیده ی تحسین مى‏نگریستند. امتحانى سخت در پیش بود، نهایى و سرنوشت‏ساز؛ امّا رضا با اطمینان خاصّى از موفّقیت مى‏گفت و به دیگران نیز امید مى‏داد.

آرامش او زبانزد همگان بود. به راحتى مى‏خوابید، به آسانى برمى‏خاست و منظّم و برنامه‏ریزى شده درس‏هایش را مى‏خواند و كارهایش را به انجام مى‏رساند؛ بى‏اضطراب و بدون دردسر و ناراحتى.

او چه داشت؟ چه كرده بود و چگونه مى‏زیست كه این قدر، آرام بود؟

این پرسش را با آیات و احادیث در میان نهادیم. به ما گفتند: عوامل پیدایش آرامش را بیابید و سپس یك یك آنها را در خود ایجاد كنید و پیش از هرچیز، بدانید كه آرامش واقعى و پایدار، تنها نصیب دوستان خدا مى‏شود:

إذا أحَبَّ اللَّهُ عَبْداً زَیَّنَهُ بِالسَّكینَةِ و الحِلْمِ؛(1)

چون خداوند بنده‏اى را دوست بدارد، او را با آرامش و بردبارى مى‏آراید.

(هو الذى أنزلَ السَّكینَةَ على قلوبِ المؤمنین؛(2

خداست كه آرامش را در دل‏هاى مؤمنان افكنده است.

در این مقاله به ذکر دو مورد «ایمان و یقین»و«یاد خداکردن»می پردازیم.

1)ایمان و یقین

بزرگ‏ترین عامل ناآرامى و اضطراب، تردیدهاى خزیده در جان و شك‏هاى خلیده در ذهن آدمى است. شك‏هاى همیشگى بشر كه در هر دوره ی بلوغِ فكرى انسان، او را فرا مى‏گیرد و انسان را درباره ی هستى و هستى‏بخش و خلقت و خالق و حقیقت زندگى به اندیشه وا مى‏دارد؛ شك‏هایى كهنه و همزاد بشریت، امّا براى هر جوان، تازه و نوپدید و هراس‏آور.

در انتهاى این مسیر پراضطراب، تنها حقیقت و راستى و درستى است كه ساحل آرامشِ این دریاى توفان زده مى‏گردد و لنگرگاه وصول جان. امام صادق(ع) مى‏فرماید:

القَلبُ لَیَتجَلجَلُ فى الجوفِ، یَطلُبُ الَحقّ فَإذَا أصابَه إطْمَأَنَّ و قَرّ(3)َ

دل در میان آدمى بالا و پایین مى‏رود و حق را مى‏جوید و چون بدان رسید، آرام و قرار مى‏گیرد.

رسیدن به این حقیقتِ كشف شده و دست یافتن به این واقعیت، هرگاه به تسلیم كشد و باور را بارور كند، ایمان را تولید و آرامش را پدیدار مى‏نماید و در این صورت، دل را پایگاه نزول آرامش الهى مى‏سازد:

المُؤمِنُون هُمْ أهْلُ الفَضَائل، هَدْیُهُم السُّكُوت و أولئكَ المُؤمِنُون المُطْمَئِنُّون(4)

مؤمنانند كه اهل فضیلت‏اند، سیره و شیوه ی آنان سكوت و هم آنان، مؤمنان در امنیت و آرامش‏اند.

2)یادخداکردن

انسانى كه با ایمان به آرامش رسیده، باید بكوشد تا این سوسوى نوظهور را آن‏قدر در دلِ خود بپاید تا نورى تابان گردد و همه ی جان و روح او را روشن سازد و این تنها با پاسداشتِ ریشه آن امكان‏پذیر است؛ یعنى یاد كردِ همیشه ی خداوند و ورود به قلعه ی محكم و پناهگاهِ ذكر الهى.

انسانى كه خدا را از یاد ببرد، از حوادثِ متزلزل كننده ی زندگى، وحشت مى‏كند و آرامش خود را از دست مى‏دهد؛ امّا انسان باورمند و متذكّر به قدرت و رحمت الهى، حجم حادثه‏ها را با قدرت بى‏كران خدا مى‏سنجند و بى‏رحمى سختى‏هاىِ رنج‏آور را در برابر مهربانى و لطف خداى بزرگ و بزرگوار قرار مى‏دهد.

از سرنوشت خود، هرچند مبهم و دور و شبح‏آلود، اضطرابى به دل راه نمى‏دهد؛ زیرا به خدا منتهى مى‏شود:

(إلَى اللَّهِ تُرجَعُ الأموُر... و إلیه المَصیر؛(5

همه ی كارها به سوى خدا باز گردانده مى‏شوند... و بازگشت همه به سوى خداست

خدایى برتر از همه قدرت‏ها و اراده‏ها، پناهگاه پناهجویان، با پاداش‏هایى فراوان و نعمت‏هایى بى‏كران. یادكرد چنین خدایى، در هر حادثه‏اى، تلخ و شیرین، كوچك و بزرگ و سخت و راحت، انسان را آرام مى‏دارد و از این‏روست كه امام على(ع) با بهره‏گیرى از آیه 28 سوره رعد(6) مى‏فرماید:

(ذكرُ اللَّهِ جَلاءُ الصُدورِ و طُمَأنینَةُ القَلب؛(7

یاد خدا، صیقل سینه‏ها و آرامش دل‏هاست.

نكته ی مهم در این‏جا، نحوه ی ذكر و چگونگى یادْكرد خداست. خواندن اوراد و اذكار زبانى تنها یكى از این راه‏هاست و راه دیگرش، اعمال صالحه و طاعت‏هاى الهى است كه برترین آنها، نماز است. نماز پناهگاه همیشگى پیامبران، امامان و پیشوایان دینى ما بوده است. حذیفه، یكى از اصحاب پیامبر(ص) مى‏گوید:

كَانَ النَبىُ إذَا حُزنه أمرٌ صلّى(8)

هرگاه پیش‏آمد مهم و یا غمبارى براى پیامبر رخ مى‏داد، نماز مى‏خواند.

و امام على(ع) هرگاه از چیزى اندیشه‏ناك مى‏شد، به نمازْ پناه مى‏برد و سپس این آیه را تلاوت مى‏كرد:

(اِستَعینُوا بالصَّبرِ والصَّلاة (9)؛(10

از شكیبایى و نماز، یارى جویید.

و امام صادق(ع) این را به همه ی امت توصیه مى‏كرد و چنین مى‏فرمود:

ما یَمْنَعْ أحَدَكُم إذَا دَخَل عَلیهِ غَمٌّ مِن غُمومِ الدُّنیا أن یَتَوَضَّأ ثُمَّ یَدخل مَسجِدَه و یَركعُ رُكعَتَینِ فَیدعُوا اللَّهَ فیهما. أما سَمِعتَ اللَّهَ یقولُ: (واستَعینُوا بالصَّبرِ والصَّلاةِ)؟(11)

چه چیز مانع آن مى‏گردد كه هرگاه بر یكى از شما اندوهى از اندوه‏هاى دنیا رسید، وضو بگیرد، سپس به مسجد برود و دو ركعت نماز بگزارد و خدا را در آن بخواند؟ آیا نشنیده‏اى كه خداوند مى‏گوید: «و از شكیبایى و نماز یارى بجویید»؟

در مقاله ی بعدبه مبحث «ترس»در سلسله مقالات آرامش می پردازیم.

ادامه دارد...


پی نوشت ها:

. غُررالحِكم، ح 4099. تمامى احادیث این كتاب، از امام على(ع) است.1

. سوره فتح، آیه 4.2

. 3.الكافى، ج 2، ص 421

. بحارالأنوار، ج 78، ص 23.4

. آل عمران، آیه 28 و 109.5

. (الّذینَ آمَنوا وتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِكْرِ اللَّهِ ألا بِذكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ القُلوبُ).6

غرر الحكم، ح 5165 و نیز بنگرید به: بحارالأنوار، ج 94، ص 151.7

. سنن أبى داود، ج 2، ص 35 (ح 1319).8

. سوره بقره، آیه 153.9

. الصلاة فى الكتاب و السنة (با ترجمه فارسى)، ص 118 (ح 429).10

. همان، ح 430.11

نویسنده:عبدالهادى مسعودى


مقالات مرتبط:

از زندگی لذت ببرید !!!

این خداوند است!!!

اسلام و سلامت روان

مواظب باشید : استرس همیشه در کمین شماست

20 روش موثر برای شکست افسردگی

خود را رها ساز

شادی، بهترین داروی جسم و روان

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.