نانو کود زیستی – جلسه هشتم

 بخش پروژه های دانش آموزی - الهام گارسچی

اهداف جلسه:
·آشنایی با نانو کود بیو ارگانیک
·آشنایی با توصیف اجزای نانوکامپوزیت بیوارگانیک
·آشنایی با نانو ورمی کمپوست
·آشنایی با قابلیت های نانو ورمی کمپوست
·آشنایی با موارد استفاده نانو ورمی کمپوست
·آشنایی با مهمترین مزایای نانو کود زیستی

وسایل مورد نیاز:
·کامپیوتر مجهز به اینترنت

مقدمه
کودهای بیولوژی عمدتا با هدف تغذیه گیاه به با استفاده از عوامل بیولوژی مانند باکتری ها، قارچ ها و غیره مورد استفاده قرار می گیرند. کود بیوارگانیک بیوزر یک ترکیب قدرتمند از عوامل آلی و بیولوژی است که با نانوکلات های ریزمغذی غنی سازی شده است. بخش های آلی، بیولوژیکی و ریزمغذی در این کود به گونه ای ترکیب شده است که بیشترین کارآئی را در اکوسیستم زراعی
از نظر حاصلخیزی خاک و تامین نیازهای غذائی گیاه ایجاد می کند.
8-1 نانو کود بیو ارگانیک
نانوکامپوزیت بیوارگانیک که اختصارا بیوارگانیک خوانده می شود، یک کود سالم و قدرتمند است که همه مشخصه های کود بیو-ارگانیک برخوردار است. کودهای سالم معمولا یا از گروه ارگانیک آلی یا به صورت بیولوژی هستند. هرکدام از این گروه ها ویژگی های خاص خود را دارند. کودهای آلی عمدتا با هدف افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود جذب عناصر مورد استفاده قرار می گیرند.
بخش بیولوژی این کود با بهره گیری از انواع باکتری ها بخش مهمی از نیاز گیاه را به ازت و فسفات فراهم می کند. در ذیل اجزای کود معرفی می گردد.

الف- بخش ارگانیک:
این بخش حاوی سه گروه مهم ازعوامل ارگانیکی شامل 1- مواد هیومیک که خود از اجزاء تشکیل دهنده دیگری تشکیل شده است 2- ورمی کمپوست 3- ترکیبات آلی حاوی اسیدهای آمینه.
ب- بخش بیولوژی:
این بخش شامل میکروارگانیسم های مورد استفاده شامل باکتری های تثبیت کننده همزیست و غیرهمزیست ازت از جنس ریزوبیوم، ازتوباکترو آزوسپریلیوم، باکتری های حاوی آنزیم OPH که قادر به تجزیه و تبدیل باقیمانده سموم فسفره به فسفر قابل جذب می باشند.
8-2 توصیف اجزای نانوکامپوزیت بیوارگانیک
کودهای حاوی مواد هیومیکی 
مواد هیومیکی جزو مواد آلی محسوب می شوند. مواد آلی موادی هستند که بر خلاف مواد شیمیایی مانند سموم و کودهای شیمیایی ساخته دست بشر نیستند و بصورت طبیعی در محیط زیستی پیرامون ما وجود دارند. مواد آلی موادی هستند که دارای درصد بالایی از عنصر کربن C هستند و هر چه خاک حاصلخیزتر باشد درصد مواد آلی یا درصد کربن آلی در آن بالاتر است. مواد هیومیکی نقش اساسی در حاصلخیزی، شادابی و قدرت و همچنین تغذیه هر گیاهی دارند.
خاک های مرغوب و حاصلخیز دارای مقادیر متنابهی از هیومین، اسیدهای هیومیک و اسیدهای فولویک هستند در اینچنین خاکهایی گیاهان در مقایسه با خاک های فقیر (خاک هایی که دارای مواد آلی ناچیز( بازدهی بسیار بیشتری دارند. مطالعات مختلف نشان داده اند که جذب بسیاری از کودهای کشاورزی به ویژه کودهای ماکرو  N, P, K  در حضور مواد هیومیکی تشدید می شود و عکس این مطلب هم صادق است نتیجه اینکه در شرایط خاک در ایران راندمان جذب کودها بویژه کودهای ماکرو پایین است به این دلیل که مقدار مواد هیومیکی در خاک بسیار ناچیز است. بررسی ها نشان داده اند که در خاک های اسیدی  PH پایین فولویک اسید و در خاک های بازی  pH بالا هیومیک اسید و هیومین فراون تر هستند.
هوموس :
هوموس ماده ای قهوه ای مایل به سیاه و مرکب از مواد کربنی پیچیده است. هوموس تشکیل شده از مواد غیر هیومیکی و مواد هیومیکی. مواد غیر هیومیکی هوموس شامل هیدرات های کربن، چربی، موم، پپتیدها، اسیدهای آمینه و پروتویین ها می شوند و مواد هیومیکی بیشتر شامل اسیدهای آلی هستند. بیشتر مواد غیرهیومیکی هوموس سریعا توسط میکروارگانیسم های خاک تجزیه می شوند. برعکس قسمت هیومیکی هوموس بتدریج در خاک تجزیه می شود و در مقایسه با عناصر معدنی یا مواد معدنی، هوموس موجود درخاک بسیار پایدارتر است و ممکن است تا چند صد سال در خاک دام داشته باشد.
مواد هیومیکی:
مواد هیومیکی از ترکیب هوموس به اضافه برخی از ترکیبات مولکولی با وزن بالا تشکیل شده است. ماده هیومیکی قهوه ای تا سیاه پررنگ است. هر چه مواد هیومیکی خاک بیشتر باشد نفوذپذیری، ظرفیت نگهداری آب و همچنین تبادل آنیونی و کاتیونی خاک بالاتر می رود.

هیومین ها:
 مواد هیومینی موادی هستند که در pH های بالا یا پایین غیرقابل جذب توسط گیاه
هستند به عبارت بهتر هیومین ها غیر قابل حل در آب هستند. هیومین ها از مولکول های بسیار بزرگ با وزن مولکولی بالا بوجود آمده اند. با همه پیشرفتهایی که در علم خاکشناسی، بسیاری از خواص فیزیکی و شیمیایی هیومین ها هنوز ناشناخته مانده است. هیومین ها نسبت به تجزیه بسیار مقاوم هستند و بکندی تجزیه می شوند. وظایف اصلی هیومن ها در خاک عبارتند از افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک، بهبود ساختار خاک، افزایش پایداری خاک، افزایش ظرفیت تبادل کاتیونی و آنیونی خاک و نهایتا افزایش حاصلخیزی خاک. مواد هیومینی در حاصل خیزی خاک نقش اساسی دارند.
8-3 نانو ورمی کمپوست
نانو ورمی کمپوست حاصل فعالیت بیولوژیک نوعی کرم خاکی با نام علمی Eisenia fotida می باشد. این جانور با تغذیه از مواد آلی موجود در طبیعت آن را به کود آلی مغذی تبدیل نموده به گونه ای که در حال حاضر این کود به عنوان یکی از غنی ترین کودهای آلی بیولوژیک شناخته شده در دنیا کاربرد دارد. ورمی کمپوست در خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک تاثیر بسزایی دارد. این کود اصلاح کننده خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک بوده و علاوه بر وزن مخصوص کم، فاقد هرگونه بو، میکروارگانیسم های پاتوژن، باکتری های غیر هوازی، قارچ ها و علف های هرز می باشد.
8-4 قابلیت های نانو ورمی کمپوست
علاوه بر قابلیت جذب آب با حجم بالا ، شرایط مناسب جهت دانه بندی و قدرت نگه داری مواد غذایی مورد نیاز گیاهان را فراهم می نماید. ورمی کمپوست حاوی عناصر غذایی بسیار غنی به ویژه ازت بوده که به تدریج آنها را در اختیار گیاه قرار می دهد. این نکته از نظر حاصل خیزی خاک بسیار پر اهمیت است. این کود در مقایسه با سایر کودهای آلی دارای میزان عناصر اصلی غذایی بالاتری است. ورمی کمپوست علاوه بر عناصر ماکرو مانند ازت، فسفر و پتاسیم که در فعالیت های حیاتی گیاه نقش اساسی دارند حاوی عناصر میکرو مانند آهن، مس، روی، منگنز
نیز می باشد. علاوه بر این با داشتن موادی مانند ویتامین B12 و اکسین عوامل محرک رشد گیاه را فراهم می آورند.
8-5 موارد استفاده نانو ورمی کمپوست
نانو ورمی کمپوست قابل استفاده در کلیه محصولات زراعی، باغی و گلخانه ای می باشد.
عناصر موجود در ورمی کمپوست :ازت، فسفر، پتاسیم، آهن، روی، مس و منگنز است.
این در حالی است که هر یک از انواع کودهای شیمیایی موجود تنها حاوی یک یا چند عنصر خاص می باشند.

8-6 مهم ترین مزایای نانو کود زیستی
- سبک و فاقد هرگونه بو
- عاری از علف های هرز
- حاوی میکروارگانیسم های هوازی مفید مانند ازت و باکتری ها
- بالا بودن میزان عناصر اصلی غذایی در مقایسه با سایر کودهای آلی
- دارا بودن عناصر میکرو مانند آهن ، روی ، مس و منگنز
- دارا بودن مواد محرکه رشد گیاهی نظیر ویتامین ها به ویژه ویتامین ب 12
- قابلیت بالای نگهداری آب و مواد غذایی
- فرآوری آسان و سریع تر از بیوکمپوست
- عاری از باکتری های غیر هوازی ، قارچها و میکروارگانیسم های پاتوژن
- اصلاح کننده خصوصیات فیزیکوشیمیایی و بیولوژیکی خاک
- وجود عناصر ازت، فسفر، پتاسیم، کلسیم، آهن، روی ، مس و منگنر
- استفاده از ورمی کمپوست در تهیه چای کمپوست

تکلیف1: با توجه به مطالب ارائه شده در این درس در مورد نانو ورمی کمپوست و مزایای نانو کود زیستی تحقیق و بررسی نمایید. سپس مطالب خود را جمع آوری نمایید.
تکلیف2: مطالب این درس را مطالعه فرمایید و با توجه به آن به دو سئوال زیر پاسخ دهید:
1.چه تفاوتی میان محصولات تولید شده از نانو کود زیستی و کود های شیمیایی وجود دارد؟
2.آیا کشاورزان کشاوران از وجود نانو کود زیستی باخبر هستند و چه میزان از این کود بهره می گیرند؟

محل بازدید/ اردو/ خرید: _________

منابع مطالعه: _________


تنظیم: زینب شاه مرادی