ابو المكارم عزّالدین حمزة بن علی معروف به ابن زهره

ابو المكارم عزّالدین حمزة بن علی معروف به ابن زهره یكی از علمای بزرگ شیعه در قرن ششم هجری استز ابو المكارم در رمضان پانصد و یازده در شهر حلب دیده به جهان گشود و در خاندان علم و سیادت نشو و نما كرد. او ابتدا از حضور والد استادشو ابن حاجب حلبی و ابومنصور سید كبیر به مقام علمی ارتقاء یافت هر چند بیشتر مراتب علمی او از محضر مفید ثانی و شاگردان او نصیبش گردید. ابو المكارم یکی از بزرگان علمای شیعه در عصر خویش بود كه در ادبیات عرب و فقه و اصول كلام و حكمت و نجوم مهارت داشت با دانشمند جهان تشیع ابن شهر آشوب مازندرانی هم عصر بود و چون محل دفن و وفات مازندزانی نیز در زادگاه ابوالمكارم است احتمال دارد كه عشق به علما و استفاده از امثال سادات بنی زهره بدان دیار هجرت نموده است و پس از ابن زهره چند سالی زعامت شیعیان به همین ابن شهر آ شوب در آن دیار منتهی شد. خواننده عزیز: سادات بنی زهره كه ذیلا به اسامی بعضی آنها اشاده می شود اكثراً از شخصیتهای بزرگ علمی و فقهی مكتب امام صادق علیه السلام بوده اند و نسبت آنها با نُه واسطه به همین رئیس مكتب منتهی می شود. سادات بنی زهره ستارگانی درخشان در آسمان تشیع علوی بودند و ابوالمكارم چون خورشید بین این ستارگان می درخشید. لفظ و كلمه ابن زهره در اصطلاح علما مقصود ابوالمكارم حمزه بن علی بن زهره علیهم الرحمه می باشد. قاضی شهید در مجالس می نویسد: بردزوه فلك سیادت زهره لایح و از شجره طیّبه زهری فائح جامع مكارم اخلاق و طبیب عراق و در مذهب امامیه مجتهدی علی الاطلاق... مؤلف روضات الجنات می نویسد: خاندان زهره از بزرگترین خاندانهای علمی ما بوده و در دنیای تشیع كم نظیر و در عالم اسلام به علم و فضیلت و كمال مشهور بودند، مخصوصاً ابوالمكارم كه از مفاخر فقها و در ملكات فاضله و قداست نفس یگانه عصر بود. به سال پانصد و هشتاد قمری موقعی كه صلاح الدین ایوبی از تصرف مصر فارغ گشت در بیرون حلب نیرو پیاده نمود. فرماندار حلب از این امر خیلی مضطرب شد از شیعیان حلب استمداد نمود. شیعیان ضمن در خواستهایی از قبیل استفاده از مسجد جامع شهر و گفتن « حی علی خیر العمل» در اذان و نظارت ابوالمكارم به شئون جاری و مسائل مختلف زندگی آنها خواهش فرماندار را قبول كردند و او نیز خواسته های آنها را پذیرفت و استقلال خویش را باز یافت. فقیه بزرگ اسلام ابن ادریس حلی شاگردان مكتب ابوالمكارم بودند كه من بعد خود به مقام اجتهاد و استادی نائل گردیدند. ابن زهره آثار ارزنده و معروفی نیز دارد كه از آن جمله است: غنیه النزوع در فقه و اصول استدلالی كه سالها مورد استفاده اعلام بزرگ بوده است، قبس الانوار در نصرة عترة اطهار، نكت در علم نحو و رسائلی در قیاس و رسائلی در فروع مسائل اسلامی به رشته تحریر برد و سرانجام در سال 585 سه سال قبل از ابن شهر آشوب در شهر حلب وفات نمود و اما سادات بنی زهره: جدّ ابو المكارم مشهور به ابوالمحاسن، زهره بن علی و برادر ابوالمكارم، سید عبداله بن علی و فرزند سید عبداله، سید محمد برادر زاده ابوالمكارم و خود سید علی پدر آنها از علما و نویسندگان عصر خویش بوده اند. عمو زاده ابوالمكارم علاء الدین ابوالحسن علی (متوفای 775 ) از شاگردان علامه حلّی بود. بدرالدین محمد برادر علاءالدین و سید حسین فرزند علاءالدین این هر سه از محضر علامه استفاده نمودند. گویند به مجرد اینكه علاءالدین از محضر علامه (با حضور برادر و فرزند خود) اجازه روایت و اجتهاد خواست، علامه حلّی اعلی الله مقامه اجازه مبسوطی برای هر سه آنها مرقوم داشت كه عین آن اجازه را در كتب صاحب تراجم علما می توانید بخوانید (جلد 25 بحارالانوار ) احمد بن محمد بن زهره استاد شهید اول و همچنین عمو زاده او احمد بن قاسم از شاگردان شهید نیز از علمای بزرگ عصر خویشند. علامه امینی در شهداء الفضیله می نویسد: عمو زاده علاءالدین به نام بدرالدین حسن بن محمد بن علی حسن بن زهره یكی از علمای اوایل قرن هشتم از سادات و نقبای حلب بود. متأسفانه در سال 732 غافل گیرانه و مظلومانه به شهادت رسید رحمة الله علیهم اجمعین.