نقش حوزه علمیه در تحقق سند ملی تحول بنیادین در آموزش و پرورش

 زینب شاه مرادی - مرکز یادگیری تبیان
به گزارش مركز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش به نقل از استان قم، سید مجتبی ملکی دبیر ستاد همکاری های حوزه علمیه و آموزش و پرورش، در خصوص اهداف همکاری های حوزه علمیه و آموزش و پرورش عنوان کرد: مهم ترین رویکرد این تعامل تقویت و تعالی تربیت دینی در دانش آموزان است.
ملکی با اشاره به اهداف ستاد گفت:همکاری حوزه علمیه و آموزش و پرورش پیشینه ای طولانی دارد و نمونه های این همکاری را در روحیه شهیدان باهنر،بهشتی ،مفتح و مطهری می توان دنبال کرد.
دبیر ستاد همکاری های حوزه علمیه و آموزش و پرورش افزود:چنین روحیه متعالی در این شهیدان به صورت یک پدیده ارزشمند بود این پدیده امروز در قالب یک فرآیند تعریف شده و نظام مند در آمده است و اولین توافق نامه دو مجموعه در سال 79 تصویب شد و تاکنون با همه فراز و فرودها استمرار یافته و روز به روز توسعه کمی و کیفی داشته است.
وی پیرامون نقش حوزه های علمیه در سند ملی تحول بنیادین آموزش و پرورش تصریح کرد:این سند با رویکرد تقویت تربیت دینی بنا نهاده شده است در گذشته آموزش و پرورش به عنوان یک نظام دانش محور فعال بود و اگر چه دانش محوری دانش آموزان را در عرصه علوم تجربی و مواهب الهی توانمند می ساخت اما تربیت که بعد دینی انسان است مورد غفلت قرار می گرفت.

مهم ترین رویکرد سند تحول بنیادین تربیت اسلامی است
حجت الاسلام والمسلمین ملکی اظهار داشت: با توجه به این شرایط رویکرد سند ملی تحول بنیادین آموزش و پرورش،تربیتی و آن هم از نوع تربیت اسلامی می باشد که شامل مفاهیم اساسی و فلسفه تربیت اسلامی و راهکارها در خصوص برنامه هایی که زیر مجموعه تربیت اسلامی قرار می گیرد است که این امر نیز نیاز به صاحب نظران علوم اسلامی دارد.
وی خاطرنشان کرد: باید تربیت اسلامی را از قرآن کریم و عترت کسب کنیم این نیز وظیفه حوزه های علمیه است چرا که آموزش و پرورش وظیفه اش تولید علم نیست بلکه توزیع علم می باشد.
دبیر ستاد همکاری های حوزه علمیه و آموزش و پرورش یادآور شد: با مرور بر منویات رهبر معظم انقلاب از سالها قبل به ویژه از سال 86 به بعد می بینیم معظم له همواره تاکید داشتند آموزش و پرورش کنونی ما ساخته و پرداخته فکر و فلسفه ما و مبتنی بر تربیت و فلسفه اسلامی نیست بلکه وارداتی از سوی غرب است در این زمینه غرب بارها برای تحول در نظامی که بنیانگاری کرده بود دست به تلاش می زد اما در ایران این تحول حتی در ابعاد آموزشی تحقق نیافته بود.
وی بیان کرد: هنگامی که در سطح کشور 13 میلیون دانش آموز داریم و درمواقعی تا 17 میلیون نفر نیز رسیده اند اما از سوی دیگر می دیدیم فارغ التحصیلان در بعد مهارتی و زندگی اجتماعی بعد از اخذ دیپلم توانمند نبودند و هدفی که قانون گذار پیش بینی کرده بود که حداقل یک مهارت داشته باشد به آن دسترسی نیافته بودیم متوجه می شویم این بیانات رهبری که می فرمایند این نظام کهنه و وارداتی و عقب مانده باید اصلاح شود بر چه اساس استوار است.
حجت الاسلام والمسلمین ملکی عنوان کرد: در آن شرایط آموزش و پرورش حتی در کارکردهای تعریف شده نیز موفق نبود چه برسد به اینکه در تربیت بر مبنای ارزش های اسلامی موفقیتی کسب نماید.
وی در باره ویژگی های این سند گفت: سند تحول یک هدفی را تعیین کرده است که برگرفته از قرآن کریم می باشد در این راستا آیه قرآن کریم "مَن عَمِلَ صالِحًا مِن ذَکَرٍ أَو أُنثیٰ وَهُوَ مُؤمِنٌ فَلَنُحیِیَنَّهُ حَیاةً طَیِّبَةً" سندی در ترسیم این راه است.
دبیر ستاد همکاری های حوزه علمیه و آموزش و پرورش ادامه داد: در این سند هدف گذاری برای رسیدن دانش آموزان به مراتبی از حیات طیبه به صورت پله به پله انجام گرفته تا هر کس بنا به شرایط و ویژگی ها به رتبه ای از حیات طیبه دست یابد باید دید تدوین حیات طیبه و برش های آن در ابتدای دوره اول چه شاخصه هایی داشته باشد که به مراتبی از حیات طیبه دست یافت.
وی اظهار داشت: در واقع باید دید که شاخص های متوسطه چیست این نیز وظیفه حوزه های علمیه است باید حوزه های علمیه این شاخص ها تبیین و تعریف نمایند و در اختیار آموزش و پرورش قرار دهند و آن ها را آموزش قرار دهد سپس آموزش و پرورش این علم تولید شده در حوزه را در خصوص مبانی اسلامی اسلامی تبدیل به زبان قابل فهم و عرضه برای دانش آموزان نماید.
حجت الاسلام والمسلمین ملکی یادآور شد: این اهداف از فلسفه های مهم در جهت همکاری حوزه های علمیه و آموزش و پرورش است و در نهایت آموزش و پرورش را برای مراجعه به حوزه های علمیه نیازمند می سازد.

روند اجرای سند تحول بسیار کند است
وی در ادامه پیرامون روند اجرای سند تحول خاطرنشان کرد:متاسفانه بسیار کند در اجرای سند حرکت كردیم در حالی که در سند پیش بینی شده بود که در بازده زمانی 5 ساله مورد بازبینی قرار بگیرد و نقاط قوت و ضعف آن شناسایی شود با این که این مدت گذشته هنوز موفق نشده ایم حتی زیرنظام های سند را تدوین نمائیم در این راستا سه زیرنظام هنوز تدوین نشده و سه زیرنظام تدوین شده است که برنامه درسی ملی و مدیریت و راهبری جزء آن می باشد.

هنوز زیر ساخت ها در آموزش و پرورش در جهت اجرای سند تحول فراهم نشده است
دبیر ستاد همکاری های حوزه علمیه و آموزش و پرورش بیان کرد:بنابراین ارزیابی مستدلی نمی توان از میزان موفقیت سند داشت این کند بودن حرکت اجرای سند عوامل متعددی دارد که از عوامل مهم فراهم نبودن زیرساختها می باشد در واقع این زیرساختها هنوز در آموزش و پرورش و سایر دستگاه های اجرایی تحقق نیافته است.
وی در مورد زیرساخت های لازم عنوان کرد: آموزش و پرورش 4 بخش سه ساله باید باشد که شامل سه سال اول و سه سال دوم در ابتدایی و همچنین سه سال اول و دوم در متوسطه است اما فضای کافی برای اجرای همین بخش از سند را نداریم و با مشکل تامین فضا روبرو هستیم با این شرایط دانش آموز از اول تا ششم در یک مدرسه می رود در حالی که باید این ها از هم تفکیک شود متوسطه نیز این گونه است باید شرایط خاص کشور را نیز مد نظر قرار داد.
حجت الاسلام والمسلمین ملکی گفت: در چند سال اخیر از حیث منابع مالی تحت فشار بوده ایم و بودجه سازمان آموزش و پرورش صرف هزینه های پرسنلی می شد و بودجه ای برای اهدافی که در سند پیش بینی شده تحقق نیافته است
وی متذکر شد: وقتی نتوانستیم در این 5 سال سند را به طور کامل اجرا کنیم طبعا هم بازبینی سند موضوعیتی ندارد البته یک بخش مهم در عدم تحقق سند سایر دستگاههای دولتی و غیر دولتی هستند که در مورد این ها آسیب شناسی های لازم انجام گرفته است.
دبیر ستاد همکاری های حوزه علمیه و آموزش و پرورش ادامه داد: وقتی از سند تحول بنیادین سخن به میان می آید بسیاری از افراد ذهنیت ناقصی از این سند دارند و تصور می کنند این سند تنها برای آموزش و پرورش است و دیگر دستگاهها و.ظیفه ای در قبال آن ندارند در حالی که همه عوامل موثر در تعلیم و تربیت باید در اجرای سند ادای وظیفه کنند.
وی یادآور شد: رهبری بارها این مطلب را مورد تاکید قرار دادند که هر کس باید رسالت و وظیفه خود را نسبت به سند بداند و به آن عمل کند همکاران و دانش آموزان و فرهنگیان و دستگاههای اداری همگی باید در تحقق این سند مشارکت کنند.
حجت الاسلام والمسلمین ملکی در خصوص وظایف خانواده در تحقق سند نیز بیان کرد: آموزش در قالب برنامه هایی که سازمان انجمن اولیاء و مربیان اجرا می کند تحت عنوان آموزش خانواده در واحدهای آموزشی دنبال می شود اما اینکه این برنامه ها به طور متمرکز انجام شود نیست البته در بعد نظری و خانوادگی تمهیداتی دیده شده اما در بعد اجرا موفق نشده ایم سند را به مرحله نهایی برسانیم.

محور تحول در آموزش و پرورش، نیروی انسانی است
وی خاطرنشان کرد:سند یک موضوع تئوریک است و باید نظامات خاصی شکل بگیرد تا به مرحله عملیاتی برسد همه عقلای عالم اتفاق نظر دارند محور تحول در مبانی وحیانی قرآن و عترت تاکید شده موضوع تحول انسان است محور تحول ما در آموزش و پرورش نیروی انسانی است باید در خصوص نیروی انسانی تغییر نگرش ها صورت بگیرد تا منجر به تغییر رفتارها شود.

توانمند سازی نیروهای انسانی و آموزش می تواند در تحقق سند تحول کارساز باشد
دبیر ستاد همکاری های حوزه علمیه و آموزش و پرورش ادامه داد:یکی از آسیب های مهم در چگونگی آموزش است چرا که منابع کافی برای اجرای توانمند سازی و تغییر نگرش های نیروی انسانی در آموزش و پرورش وجود ندارد در خانواده ها نیز به همین صورت است.
وی گفت:امروز در واقع اجرای اهداف در سند تحول پیش بینی شده که در این راستا آموزش خانواده ها در درجه اول نیاز به برنامه ریزی علمی و عملی و تامین منابع و اعتبارات لازم دارد که در هر قسمت کوتاهی و قصور را مشاهده می کنیم در واقع زیرساختها آن گونه که باید فراهم نبوده است .

یکی از نهادهای مهم در تحقق سند تحول، حوزه های علمیه هستند
حجت الاسلام والمسلمین ملکی همچنین درباره بحث روحانی مستقر در مدارس بیان کرد:در سند تحول آمده است که همه دستگاهها و نهادها باید به کمک آموزش و پرورش بیایند که در این میان یکی از نهادهای مهم حوزه های علمیه و حصور روحانی در مدارس است.
وی افزود: وزیر آموزش و پرورش یکی از کشورهای خارجی اعلام کرده بود 14 وزارت خانه و سازمان تحت فرمان آموزش پرورش و همکار هستند یعنی اینکه این ها را آموزش و پرورش در جهت دست یابی به اهدافش مدیریت می کند.
دبیر ستاد همکاری های حوزه علمیه و آموزش و پرورش عنوان کرد: در برنامه های مربوط به سند تحول و همکاری باید به جرات ادعا کرد که گسترده ترین و اجرایی ترین همکاری منحصرا در اختیار حوزه و آموزش و پرورش است.


منبع: پایگاه جامع اطلاع رسانی وزارت آموزش و پرورش