ابوالحسن محمد بن حسین بن موسی بن محمد بن موسی بن ابراهیم بن موسی بن جعفر علیه السلام

ابوالحسن محمد بن حسین بن موسی بن محمد بن موسی بن ابراهیم بن موسی بن جعفر علیه السلام معروف به سید رضی و شریف رضی برادر سید مرتضی که زودتر از برادر بزرگوار خود جهان فانی را وداع نمود. آن دو در سنین کودکی متأسفانه پدر خود را از دست داده و در دامان مادر عفیفه به نام فاطمه از خاندان شریف و اصیل پرورش یافته اند و از کودکی هم خویش را مصروف علوم دینی و قرآنی نموده از نبوغ و هوش و استعداد خدادادی نیز برخوردار بودند. صاحب روضات و صاحب مقابیس می نویسند، شبی شیخ مفید علیه الرحمة در خواب دید که فاطمه زهرا سلام الله علیها دست نور چشمان خود امام حسن و امام حسین علیهما السلام را گرفته و به جلسه درس شیخ مفید وارد شدند. به شیخ فرموده یا شیخ علمهما الفقه (یعنی این دو را دروس فقهی بیآموز) پس از بیداری از خواب خویش متحیر بود که مرا چه رسد که به آن بزرگواران درس فقه آموزم پس از مدتی که به جلسه درس و کرسی بحث می نشیند علیا مخدره را مشاهده می نماید که دست دو کودک خود شریف مرتضی و شریف رضی را گرفته و به محضر استاد وارد می شود و همان جمله حضرت زهرا سلام الله علیها را این فاطمه سیده بشیخ می گوید که این دو کودک را دروس فقه بیآموز. شیخ فوراً متذکر خواب دیشب خود گردید اشک در چشمانش حلقه زد و به احترام آنان از جا برخاست و پس از سلام خواب خویش برای آنها بازگو کرد.
هر چند آنان خود سعی کامل در تحصیلات فقهی و مکتبی داشتند اما شیخ روز به روز علاقه اش به آن دو نوجوان زیادتر می شد و از پیشرفت و مباحثات علمی آنها لذت می برد سید رضی در نوجوانی ادیبی ماهر و شاعری سخنور و فصیح بود و دیری نگذشت که به اندک زمان در علوم اسلامی سرآمد اقران خویش گردید. کلیه صاحب تراجم علمای اسلامی از کنار نام شریف این دو برادر خیلی مؤدبانه می گذرند و مترجمین علمای شیعه سید مرتضی و شریف رضی را از بزرگترین علمای شیعه مرقوم داشته اند.
شریف رضی در بیست سالگی به درجه اجتهاد رسید و به تمام علوم متداوله فقه و اصول، تفسیر و حدیث و علم کلام مهارت داشت و در سی سالگی حافظ تمام قرآن بود.
نوشته اند وقتی خطیب بغداد، ثعالبی و ادبای بزرگ عرب و همچنین ادیبان دربار آل بویه اشعار نغز او را خواندند اعتراف نمودند در این زمان اشعاری بدین زیبایی و فصاحت ندیده اند برای او جایزه ها ارسال داشتند نپذیرفت و مسترد فرمود با این حال این دو برادر دست بخشنده ای داشتند. مدارسی دینی تأسیس نمودند و شهریه دانشجویان آن را از مال خویش می پرداختند. شریف رضی قبل از برادرش، نقابت و زعامت شیعیان عراق با او بود و پس از مرگ وی نقابت سادات و خاندان موسی بن جعفر علیهما السلام و شیعیان به برادر بزرگوارشان منتقل گردید. قاضی شهید در مجالس المؤمنین می نویسد: شریف رضی ذی الحسبین: در طهارت و عصمت برگزیده خداست نقیب علویین بلکه قطب فلک ارشاد و مرکز دائره رشاد بود صیت بزرگ و جلالت او را گوش فلک شنیده و آواز فضل و بلاغت او بایوان ملک رسیده پایه فضل و کمال و معالیش از آن گذشته که زبان ثنا و مدحت از کنه علو رفعت او بازگو باشد که چون جمال بغایت رسد دست مشاطه بیکار ماند و چون بزرگی به حد کمال رسد بازار وصافان شکسته گردد. قاضی شهید سپس بذکر مصنفات و تألیفات او به نام خصایص اللائمة، حقایق التنزیل، مجازات اللنبویه کتاب سیرت دیوان شعر و اخبار قضاة بغداد پرداخته و آنها را بر شمرده است اما مهمتر خدمتی که به جهان اسلام نمود جمع آوری کلمات و خطبه ها و نامه ها و مواعظ مولا امیرمؤمنان علی علیه السلام به نام نهج البلاغه می باشد که بعد از قرآن و سخنان پیامبر از بهترین کتب اسلامی و مشهور باخ القرآن می باشد که از قرن چهارم تا حال که اوایل قرن پانزدهم است چندین بار تجدید چاپ گردیده و متجاوز از سی شرح علمای فریقین بدان نوشته اند. در خاتمه گویند آنچه شریف رضی علیه الرحمة جمع آوری نمود سزاوار است با قلم نور بر گونه های حور نویسند و آن را نهج البلاغه نامند. شریف رضی در سن 47 سالگی به سال 406 اوایل قرن پنجم وفات نمود و موجی از تأسف خاک عراق و شیعیان جهان را فرا گرفت. شریف مرتضی به قدری ناراحت بود که فرمود طاقت دیدار جسد برادر را ندارم، دیگری به او نماز بخواند. شریف رضی با این سن کم از لحاظ کمیت و کیفیت خدمات بسیار ارزنده به جهان اسلام نمود نوشته اند چندی پس از وفات جسد او را در کربلای حسینی نزدیک قبر جدش ابراهیم مجاب فرزند باب الحوایج دفن نمودند.