توسعه بام های سبز در ایران - جلسه ششم
از آن جایی که نامناسب بودن کیفیت هوا در سطح شهرهای بزرگ به عوامل گوناگونی از قبیل: زیاد شدن جمعیت، ترافیک های سنگین، افزایش صنعتی شدن، افزایش ساختمان ها، افزایش مصرف سوختهای فسیلی، مشکلات ناشی از سیستم های فاضلاب، کاهش فضای سبز، و.... مربوط می باشد...
اهداف جلسه:
· آشنایی با بام و دیوار سبز
· آشنایی با اجزای مختلف بام سبز
· آشنایی با اهمیت بام های سبز
· آشنایی با ضرورت وجود معماری بام سبز
وسایل مورد نیاز:
· کامپیوتر مجهز به اینترنت
مقدمه
از آن جایی که نامناسب بودن کیفیت هوا در سطح شهرهای بزرگ به عوامل گوناگونی از قبیل: زیاد شدن جمعیت، ترافیک های سنگین، افزایش صنعتی شدن، افزایش ساختمان ها، افزایش مصرف سوختهای فسیلی، مشکلات ناشی از سیستم های فاضلاب، کاهش فضای سبز، و.... مربوط می باشد که عوامل فوق منجر به آن خواهد شد که انرژی بیشتری برای خنک کردن در تابستان و حتی انرژی الکتریکی بیشتری برای روشنایی احتیاج باشد. بنابراین در عصر حاضر برای حل این معضلات، نیاز به گزینه های طراحی دوستدار محیط زیست افزایش پیدا کرده است، تا به این ترتیب جهانی پایدار خلق گردد. کاشت سبزی ها، بوته ها و حتی درختان کوچک بر روی بامها و یا روی دیوارها می توانند در زیبا کردن و بهتر نمودن هوای شهرها مفید واقع شوند، علاوه بر اینها در کم شدن انرژی مصرفی نیز می توانند نقش بسیار مهمی داشته باشند.
اجزای بام سبز را می‌توان به 5 لایه کلی تقسیم کرد :
1. پوشش گیاهی : اغلب شامل گیاهانی هستند که بتوانند در خاک کم عمق و با نگهداری کم رشد کنند .
2.زهکش: مجموعه‌ای از لایه‌های دیگر است: الف ـ. لایه صافی؛ در بین محیط کشت و لایه زهکش فیلتری پارچه‌ای یا لایه‌ای از شن و ماسه قرار دارد که رطوبت را از محیط ریشه‌ها دور می‌کند و مانع از گندیدگی ریشه‌ها می‌شود.
v لایه بالایی عمل فیلتر و لایه محافظ ریشه‌ها را انجام می‌دهد و آب اضافی را از قسمت ریشه‌ها دور می‌کند.
v لایه وسطی که به شکل کاسه‌های مخروطی‌شکل است و آب اضافی را از ریشه‌ها دریافت کرده و در خود نگه می‌دارد.
v لایه پایینی یک فیلتر پارچه‌ای است که مانع از آسیب دیدن غشاء و عایق می‌شود.
4 .سقف: سقف بام را از نشت کردن محافظت می‌کند. طراحی این بامها با در نظر گرفتن ، عوامل موثر دیگر مانند آب و هوای میکرو اقلیم، شناسایی گیاهان بومی، جهت باد شمالی –جنوبی بام، ارتفاع بام بر اساس آفتاب‌گیری و سایه‌اندازی، راه‌های دسترسی جهت بازدید و تعمیر و رسیدگی، آبیاری و علف چینی، مخزن نگهداری آب و مواد غذایی گیاهی صورت می‌گیرد.
6-2 اهمیت بام های سبز
امروزه در پی پیامدهای منفی جهان صنعتی، نظیر آلودگی روز افزون هوا و محیط زیست، کاهش منابع طبیعی و بحران انرژی، حفظ و پاسداری از منابع طبیعی جهان به یکی از مهم ترین دغدغه‌های انسان عصر حاضر تبدیل شده است. اما معماری سبز با جستجوی راهی برای به حداقل رساندن اثرات منفی ساختمان‌ها بر محیط زیست در حقیقت تلاشی است برای هم آوایی و همسویی با طبیعت از طریق افزایش کارایی و بهینه‌سازی در مصرف مصالح، انرژی و گسترش فضا با مهار انرژی خورشید و به کارگیری عناصر ساختمانی مقاوم در برابر حرارت همچون سایبان اضافی و سرمایش کف، این پروژه عظیم با احتیاط به قلمرو بیابان پا خواهد گذاشت.
بام های سبز با عناوینی چون باغبانی در پشت بام ، و یا فناوری كاشت گیاه در پشت بام، بام های زنده و یا زیست بام یا بام باغ شناخته می شوند بام سبز در واقع اكوسیستمی زنده مطلوبی را برای محیط شهری فراهم كر ده و آن را بهره ورتر و پایدارتر می سازد. در حقیقت، بام سبز یكی از رویكرد های نوین در شهر سازی و از مفاهیم توسعة پایدار ملی است كه از آن می توان به منظور افزایش سرانه فضای سبز، ارتقای كیفیت محیط زیست و توسعة پایدار شهری بهره برد به طور مثال در زمین‌های پیرامون شهر که ۲۰ مایل با مرکز ابوظبی فاصله دارد، نیروگاه‌های فتوولتاییک و بادی، مراکز تحقیقی و مزارعی قرار می‌گیرند که سوخت کارخانه‌های شهر را فراهم می‌کنند. این مزارع به کاهش ضایعات هم کمک می‌کنند زیرا با جذب کربن، گازهای حاصل از کارخانجات را متعادل کرده و با پساب تصفیه خانه‌های آب شهر آبیاری خواهند شد.
بنابراین استفادة كاربردی از بام سبز می تواند به عنوان امكان بهره برداری بهینه از زمین های شهری دانست . به عبارتی دیگر بام های سبز شهری با بهبود كیفیت هوا، كاهش حجم فاضلاب سطحی، كاهش آثار جزایر حرارتی شهری، برقراری تعادل حرارتی در محیط داخلی و خارجی بنا، خلق زیستگاه طبیعی، تنوع زیستی و افزایش طول عمر بهره برداری از عایق بام، گام مثبتی در جهت بهبود كیفیت محیط شهری برداشته است. بنا بر این با بهره‌گیری از راهکارهایی چون بام ها و دیوارهای سبز می‌توان با طراحی در کنار طبیعت به جای مقابله با آن به پایداری هر چه بیشتر معماری و شهر سازی معاصر و رشد و توسعه پرداخت. احداث بام ها و دیوارهای سبز اکنون در برنامه ریزی شهری بیشتر کشورهای جهان به صورت یک دستورالعمل اجرایی در ساختمان سازی درآمده است.
6-3 ضرورت وجود معماری بام سبز
در سال های اخیر مقالات متعددی در زمینه اصول بام سبز توسط محققان مختلف در سراسر دنیا نوشته شده است. اغلب این مقالات با اختلاف اندک، موضوعاتی را در زمینه تشویق طراحان به حفاظت از انرژی نموده اند. طراحی برای آینده ای آگاه از انرژی یکی از ساده ترین و صریح ترین چارچوب ها را برای بام سبز مطرح کرده اند. که در انها با استفاده از مثال های مختلف از طراحی بام سبز در اروپا انگلستان و امریکا این اصول را نشان داده اند. معماری بام سبز که در تجربه نسل های متمادی ساکن یک منطقه و اقلیم ویژه در آن نهفته است. نقش بامها و دیوارهای سبز در رسیدن به طراحی پایدار بامهای سبز پایدار و سالم و ایجاد کننده منظر بام هستند که یکی از عناصر طراحی پایدار در طراحی اکولوژی امروز می‌باشند. دیوارهای سبز (باغ های عمودی) نیز یکی از سیستم پوششی جاندار با فوایدی نظیر بام های سبز می‌باشند که در آن گونه‌های گیاهی مختلف روی سطح نمای ساختمان رشد می‌کنند. این دیوارها از پخش شدن گرد و خاک در هوا جلو گیری می‌نمایند و از ساختمان در برابر اشعه‌های فرا بنفش باران و فشار باد محافظت می‌کنند.
تکلیف1: با توجه به مطالب ارائه شده در این درس در مورد اجزای مختلف بام سبز تحقیق و بررسی نمایید. سپس اطلاعات خود را طبقه بندی نمایید.
تکلیف2: با توجه به فواید و مضرات وجود بام های سبز درباره اهمیت و ضرورت بام های سبز در ایران تحقیق نمایید.
محل بازدید/ اردو/ خرید: _________
منابع مطالعه: برای کسب اطلاعات بیش تر در زمینه مطالب مرتبط این درس کتاب "راهنمای آموزش بام سبز" را مطالعه نمایید.
مطالب مرتبط:
توسعه بام های سبز در ایران ، جلسه اول
توسعه بام های سبز در ایران ، جلسه دوم
توسعه بام های سبز در ایران ، جلسه سوم
توسعه بام های سبز در ایران ، جلسه چهارم
توسعه بام های سبز در ایران ، جلسه پنجم
توسعه بام های سبز در ایران ، جلسه ششم
توسعه بام های سبز در ایران ، جلسه هفتم
توسعه بام های سبز در ایران ، جلسه هشتم
تهیه کننده: الهام گارسچی
تنظیم کننده: محبوبه همت
