توسعه بام های سبز در ایران - جلسه پنجم

اهداف جلسه:

·         آشنایی با بام و دیوار سبز  
·         آشنایی با مزایای بام های سبز
·         آشنایی با معایب بام های سبز
·         آشنایی با معایبی که به مرور زمان در بام های سبز ایجاد می شود
·         آشنایی با دسته بندی بام های سبز بر اساس سیستم اجرایی

وسایل مورد نیاز:

·         کامپیوتر مجهز به اینترنت

مقدمه


در چند دهه اخیر فضاهایی که چشم اندازی برای شهرها بودند، به خاطر کنترل نکردن رشد جاده ها و ساختمان ها، کاهش یافته اند، این امر باعث ثأثیرات نگران کننده ای در نامناسب شدن کیفیت هوا و افزایش دمای متوسط شهرها و به وجود آمدن جزیره های گرمایی در سطح شهرها شده است. تأثیرات نامطلوب زندگی شهری (نامناسب کردن هوا، بالارفتن دما و جزیره های گرمایی) را می توان توسط افزایش سبزه ها و گیاهان در سطح شهر و سقف ساختمان ها کاهش داد. به علاوه گیاهان و بوته های استفاده شده بر روی سقف ها، می توانند تا حد زیادی از تبادل حرارت اتاق ها با محیط بیرون جلوگیری کنند.


همچنین گیاهان تأثیرات مثبتی در آب و هوا دارند، درختان فضاهای سبز می توانند در کم کردن انرژی در شهرها کمک کنند. نتایج شبیه سازیهای کامپیوتری در شهرهای ایالات متــحده نشــان می دهد که بر اثر اضافه کردن یک درخت به ازای هر واحد مسکونی، می توان در روزهای گرم از 12 تا 24 درصد انرژی برای خنک کردن صرفه جویی کرد. بعلاوه با اضافه  کردن سه درخت به ازای هر واحد مسکونی می توان انرژی خنک کردن را در روزهای گرم بین 17 تا 57 درصد کاهش داد.


5-1 مزایای بام های سبز

-      کاهش سرازیر شدن سیلاب
-      تمیز نگه داشتن هوا
-      جلوگیری از انتشار ذرات معلق در هوا
-      فراهم آوردن محیط آرام برای پرندگان و جانوران
-      بهبود کارآیی انرژی ساختمان ها
-      فراهم آوردن امکانات برای کشاورزی شهری و گیاهان دارویی
-      تامین فضایی سازگار و مطبوع برای کاربران ساختمان – به دلیل قرارداد ن حیاط و پاسیو
-      امکان پرورش میوه جات، سبزیجات و گل ها
-      افزایش محدوده زندگی (بام های سبز می توانند بعنوان فضای تفریح، استراحت مورد استفاده قرار گیرند.
-      تصفیه هوا و کاهش CO2 هوا
-      كاهش و تعدیل شدت صداهایی كه وارد ساختمان می شود و از آن خارج می شود
-      بهبود مناظر اطراف ساختمان با فراهم كردن یك فضای سبز زیبا
-      بالا بردن طول عمر غشای بام (دو یا سه بار بیشتر) با محافظت از آن در برابر اشعات UV مضر و صدمات آب و هوایی
-      افزایش ارزش ملك


5-2 معایب بام های سبز

- برخی پیامدهای منفی استفاده از بام های سبز به شرح زیر است:
-نیاز به تقویت سازه بام های موجود برای استقرار بام سبز و وجود این حقیقت که اغلب این بام ها برای حضور انسان طراحی نمی شوند.
- در برخی موارد، تطبیق طراحی این بام ها با شرایط اقلیمی منطقه کاری دشوار است.
- بام های سبز همچنین نیازمند معیارهای سازه ای قابل قبول می باشند. بسیاری از بام های موجود، بدلیل بار وزن ملزومات خاک و گیاهان برای دارابودن بام سبز مناسب نیستند. (در این بین یک دال بتنی در تبدیل به بام سبز بسیار کاراتر از دالهای چوبی یا فلزی است.)



معایبی که به مرور زمان در بام های سبز ایجاد می شود:

·         نشست
·         ته نشینی ذرات ریز دانه و خاک نرم
·         ایجاد مشکل در زهکشی
·         سخت شدن پوسته سطحی خاک
·         ایجاد حوضچه
·         آسیب دیدن لایه صافی
·         رخنه و نفوذ ریشه
·         ضخیم و سنگین شدن سقف


5-3 دسته بندی بام های سبز بر اساس سیستم اجرایی

باغ بام ها را بر اساس سیستم اجرایی به سه دسته اصلی تقسیم می كنند، سیستم متمركز،سیستم گسترده  و سیستم مدولار.


الف- سیستم متمركز: این سیستم به نام مقطع عمیق یا باغ بام نیز شناخته می شود.

-     عمق کشت از cm 20 برای بوته ها تا m 1 برای درختان کوتاه است.
-     برروی سقفهای کمتر از 3 درصد شیب اجرا می شود.
-     این نوع از بام سبز شامل انواع مختلفی از گیاهان می باشد و مشابه یك پارك طراحی می شود.
-     برخی از بام های سبز دارای درختان بزرگ و آبنماهایی می باشند كه این موضوع خود احتیاج به تقویت اساسی سازه دارد.
-     این سیستم اغلب نیازهای سازه ای جدیدی را برای بام الزامی می كند، به ویژه برای بام هایی كه دسترسی عمومی نیز داشته باشد.
-     برای سیستم متمركز بام سبز یا باغ بام استفاده می شود.


 ب - سیستم گسترده:  این سیستم به نام مقطع كم ارتفاع یا اجرا با ضخامت كم نیز شناخته می شود.


-      این نوع بام سبز فقط شامل یك یا دو نوع گیاه و محیط كاشت كم عمق می باشد.
-      معمولا این سیستم برای زمانیكه حداقل بار وزن مدنظر باشد به كار گرفته می شود.
-      به طور اخص، فقط پرسنل نگهداری و تعمیر به این نوع بام دسترسی دارند.
-      این نوع بام مثل چمنهای نروژی، بر روی بامهای مسطح و شیبدار احداث می شود.
-      در این سیستم معمولا گیاهان به عمق 40 تا 100 میلی متر استفاده می شوند.
-      حدود بار نهایی بام تقریباً بین 50 تا 100 كیلوگرم بر متر مربع در حالت اشباء می باشد.
-      در مورد بام های شیب دار در اغلب مكان ها 10 تا 20 % شیب توصیه می شود. در شیب حداكثر 30% نیاز به استفاده از زهوار و ابزارهای ضد فرسایش وجود دارد.


ج -سیستم مدولار


-      قابل اجرا و ساده و کاربردی است استفاده از جعبه‌ها و گلدان‌ها در بام‌ها و تراس‌ها با هزینه کم است.
-      بام‌های سبز قابل اجرا بر روی تراس‌ها و سقف‌های پارکینگ و انباری‌ها و فضاهایی از این قبیل نیز هستند.


تکلیف1: با توجه به مطالب ارائه شده در این درس در مورد معایب و مزایای مختلف بام سبز تحقیق و بررسی نمایید و بفرمایید با وجود معایب بام های سبز، احداث آنها به صرفه است یا خیر؟

تکلیف2: مطالب این درس را مطالعه نمایید و بفرمایید آیا در اطراف محل زندگی خود بام های سبزی یافته اید که به دلایل مختلف دچار مشکل شده اند؟ آن دلایل را بیان کنید.

محل بازدید/ اردو/ خرید: _________

منابع مطالعه: برای کسب اطلاعات بیش تر در زمینه مطالب مرتبط این درس کتاب "انرژی در ساختمان" تآلیف: مهندس ساناز مصلایی را مطالعه نمایید.



مطالب مرتبط:

توسعه بام های سبز در ایران ، جلسه اول
توسعه بام های سبز در ایران ، جلسه دوم
توسعه بام های سبز در ایران ، جلسه سوم
توسعه بام های سبز در ایران ، جلسه چهارم
توسعه بام های سبز در ایران ، جلسه پنجم
توسعه بام های سبز در ایران ، جلسه ششم
توسعه بام های سبز در ایران ، جلسه هفتم
توسعه بام های سبز در ایران ، جلسه هشتم

تهیه کننده: الهام گارسچی
تنظیم کننده: محبوبه همت