نرخ ارز همچنان شعله‌ور می شود؟
کنترل بهای ارز مخصوصأ دلار همواره از سیاست‌های بانک مرکزی بوده و به نظر می‌رسد که افزایش اخیر نرخ ارزها به دلیل ایجاد حباب در بازار نیست.
کارشناسان اقتصادی معتقد اند که نرخ دلار در بازار بستگی به عناصر درونی و میزان تقاضا برای آن تعیین می شود، به عبارت دیگر زمانی که مسافرت های خارجی مخصوصأ در حال حاضر سفرهای زیارتی همانند حج و عتبات عالیات افزایش می یابد، درخواست برای ارز و دلار را در بازار بیشتر می کند به همین منظور شاید بتوان گفت که یکی از دلایل مهم در افزایش آن وجود همین امر است. اگرچه افزایش بهای دلار در بازار آزاد از مرز 4 هزار تومان هم گذر نموده و این مسئله کاملأ طبیعی است که هرگاه نرخ دلار آمریکا بالا برود بر سایر ارزهای موجود در بازار مخصوصأ آن هایی که بیشتر در مبادلات مورد استفاده قرار می گیرند (همانند یورو) تأثیر گذار است اما اینکه روند افزایش بهای دلار و سایر ارزها همچنان بر روی تابلوی صرافی ها ادامه دارد یا نه؟ سؤالی است که در ادامه بدان پاسخ خواهیم داد پس ما را همراهی کنید.
برجام و نرخ دلار
اگرچه در سال 91 به دلیل تحریم های یکجانبه از سوی غرب به رهبری واشنگتن برای متوقف کردن برنامه های هسته ای کشور، نوسانات زیادی را در نرخ ارزهای موجود بازار شاهد بود اما بعد از روی کار آمدن دولت یازدهم و رسیدن به توافق بین المللی در خصوص ادامه روند فعالیت های صلح آمیز نرخ ازر و دلار به صورت تقریبی در بازار آزاد تحت کنترل بیشتری قرار گرفت و چندان افزایش نیافت بطوری که از سال 92 تا 95 بهای ارز تنها حدود 15 درصد رشد داشت اما طی یک ماه اخیر با تصویب طرح تحریم ها ظالمانه آمریکا علیه افراد و شرکت های وابسته به چرخه اقتصادی ایران و سخنان بی پایه رئیس جمهوری این کشور در خصوص عدم اجرای تعهدات تهران در راستای برجام، این مسئله مقداری مسیر را برای افزایش بهای دلار و سایر ارزها در بازار آزاد هموار ساخته به نحوی که بهای هر دلار در چند سال اخیر رکورد شکنی نمود و نرخ آن به مرز 4 هزار 100 تومان نیز نزدیک شده است.با این وجود افزایش بها علی‌رقم پیامدهای مثبت آثار منفی نیز بر روند زندگی هموطنان دارد چرا که اگر خارج از قاعده صورت پذیرد موجب ایجاد تورم در بازار و افزایش نرخ کالاهای مصرفی که وارداتی هستند خواهد شد.
شعله های نرخ ارز کنترل می شود
همانطور که بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند رونق تجارت و مبادلات بین المللی از دیگر عوامل تعیین کننده در نرخ ارز خواهد بود و می تواند موجب افزایش بهای آن در بازار شود اما با به نظر می رسد با توجه به عهدشکنی های طرف های غربی توافق هسته ای در بحث رفع تحریم ها به صورت کامل شاید آنطور که از رونق اقتصادی و تجارت در ابتدای برجام صحبت به میان می آمد، این چرخه در وضعیت حقیقی کاملأ به آن نرسید پس درنتیجه بهای ارز در بازار قابل کنترل و افزایش آن به دلیل بهبود روند تقاضا است که نهایتأ شاهد جهت دهی برخی از دلالان آنطور که در سال 91 صورت پذیرفت و بهای آن به صورت دقیقه ای افزایش و کاهش می یافت، نخواهیم بود. البته کاهش میزان سود بانکی موجب خروج برخی از سرمایه های مردمی از مؤسسات مالی و اعتباری کشور شد که این مسئله هم در روند افزایشی بهای دلار و سایر ارزها بی تأثیر نبوده که به نظر می رسد مقطعی باشد.اهمیت یکسان سازی نرخ دلار و آثار مثبت و منفی آن
چند سالی است که فعالین اقتصادی با همکاری بانک مرکزی به دنبال تعیین نرخی واحد برای ارز هستند اما علی رقم تلاش های صورت گرفته در خصوص یکسان سازی بهای دلار در بازار آزاد و نرخ دولتی آن همچنان شاهد وجود دو نرخ برای این ارز هستیم یکی نرخ مبادله ای و یکی هم بهای آزاد. برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند که زمانی می توان دلار را در بازار به صورت تک نرخی عرضه نموده که بهای آن بالای 4 هزار و 100 تومان تا میزان 4 هزار 200 تومان تعیین شود که این امر می تواند بازدهی مطلوبی را در چرخه اقتصادی مخصوصأ در بخش تجارت و محصولات صادراتی ایجاد نماید. افزایش نرخ دلار تا این میزان با یکسان سازی بهای دولتی و آزاد آن البته نه بیشتر از میزان مد نظر یعنی بهتر شدن روند سود آوری در بخش های تولیدی و صادراتی که این امر به بهبود وضعیت این نهاد ها کمک شایانی می کند. یکی از نهادهایی که در این بحث با سود آوری منطقی روبرو می شود حوزه کشاورزی است چرا که تمام بخش فعالیت تولیدی یک محصول از داخل تأمین می شود پس درنتیجه افزایش بهای ارزهای مبادله ای آنقدرها هم بد نیست اما باید در یک مسیر تعریف شده باشد.یکی دیگر از فواید افزایش بهای ارز توجه به حوزه صادرات بیشتر و کم شدن انگیزه واردات کالا مخصوصأ آنهایی که مشابه داخلی دارند، خواهد بود، اما با این وجود افزایش بها علی رقم پیامدهای مثبت آثار منفی نیز بر روند زندگی هموطنان دارد چرا که اگر خارج از قاعده صورت پذیرد موجب ایجاد تورم در بازار و افزایش نرخ کالاهای مصرفی که وارداتی هستند خواهد شد. پس لازم است بهای ارز بر اساس نیازمندی بازار و وضعیت اقتصادی توسط نهادهای زیربط به صورت کاملأ برنامه‌ریزی شده تعیین شود و برای کاهش میزان سوء‌استفاده از نرخ ارزهای دولتی موجود در بازار توسط دلالان عرضه آن با یک نرخ مصوب و یکسان می‌تواند مفید باشد.
