خودروی هیبریدی بخریم یا خیر؟
با آمدن خودروهای هیبریدی و مزایا و معایبی که دارند و حرکت خودروسازان بزرگ به سمت هیبریدی کردن محصولات، این سوال برای مشتریان به وجود آمده که خودروی هیبریدی بخریم یا خیر؟
خودروهای هیبریدی خودروهایی هستند که برای حرکت کردن از دو و یا چند انرژی متمایز و متفاوت استفاده میکنند تا میزان آلایندگی و هدر رفت انرژی را کنترل و بهینه کنند. این خودروها یک موتور احتراق داخلی دارند که از آن برای راهاندازی یک ژنراتور (مولد) استفاده میشود که آن ژنراتور هم باعث راهاندازی یک موتور الکتریکی میشود. به عنوان مثال میتوان از قطارهای هیبریدی یاد کرد که دارای موتورهای دیزلی و الکتریکی هستند. این قطارها از موتور دیزلی برای تامین انرژی و راهاندازی ژنراتور الکتریکی استفاده میکنند وآن ژنراتورهای الکتریکی هم انرژی مورد نیاز موتور الکتریکی را تامین میکنند. همچنین زیردریاییها که از مورتور دیزلی زمانی برای مواقعی که در سطح شنا میکنند استفاده میکنند و زمانی که به عمق آب میروند از موتورهای الکتریکی استفاده میکنند.
از دیگر وسایل دو چرخی که از انرژی هیبریدی بهره میبرند میتوان به دوچرخههای الکتریکی که از ترکیب انرژی پدال زدن و نیروی الکتریکی جهت حرکت استفاده میکنند و اسکوترهای برقی – پایی که از ترکیب نیروی الکتریکی و حرکت دادن اسکوتر توسط پا به حرکت درمیآیند نام برد.
البته نصب و راهاندازی سیستمهای هیبریدی بر روی خودروها هزینههای فراوانی دارد که کارشناسان معتقدند این هزینهها با صرفهجویی در مصرف سوخت جایگزین خواهد شد. البته حرکت در این مسیر تاثیرات بسیار مثبتی نیز در پیشرفت فناوری داشته و منتج به نتایجی از قبیل باتریهایی با ظرفیت بالاتر و تولید باتریهایی با هزینههای پایینتر شده است. جالب است که شرکتهای تویوتا، فورد و جنرال موتورز از جمله شرکتهایی هستند که خودروهای شاسی بلند بزرگ هیبریدی تولید کردند و ثابت کردند که در خودروهای پر قدت هم میتوان از فناوری هیبرید استفاده کرد.
در واقع در خودروهای هبیریدی تلاش بر این است تا از انرژی تولید شده بیشترین استفاده را برد و کمترین میزان انرژی را هدر داد. همهی ما این جمله را بارها شنیدهایم که انرژی از بین نمیرود و فقط از حالتی به حالت دیگر تبدیل میشود. این اتفاق میتواند بسیار جذاب و جالب باشد. به طور مثال فرض کنید با یک مقدار مشخصی از انرژی بتوانید غذای خود را گرم کنید و سپس با همان انرژی محیط خانه را گرم کنید، سپس با همان انرژی روشنایی خانهی خود را تامین کنید و باز هم با همان انرژی بتوانید خودروی خود را به حرکت دربیاورید و کامپیوتر و گوشیهای موبایل خود را هم روشن کنید. پولی که امروز برای بنزین و یا به عنوان پول برق پرداخت میکنیم در واقع هزینهی انرژیای است که مصرف میکنیم. حالا فرض میکنیم با همان مقدار پولی که برای قبض برق خود در یک ماه پرداخت میکنیم میتوانیم علاوه بر تهیهی برق مصرفی خانهی خود، بنزین و سوخت مورد نیاز برای خودروی خود را نیز تامین کنیم. بسیار مقرون به صرفه و موجه میباشد و اتلاف انرژی هم نداریم. این کار جزو محالات نیست و قابل انجام میباشد. فقط کافیاست به تکنولوژی آن دست بیابیم. خودروهای هیبریدی در تلاش هستند تا از این اصل مهم استفاده کنند و بتوانند از انرژی تولید شده بالاترین استفاده را ببرند و هزینهها را تا جایی که امکان دارد پایین بیاورند.
یکی از بزرگترین مزایای خودروهای هیبریدی در مقابل ماشینهای بنزینی این است که خیلی پاکتر حرکت میکنند ( یعنی هنگام حرکت آلودگی کمتری بر محیط زیست وارد میکنند) و مسافت بیشتری را به نسبت سوخت مصرفی با خودروهای بنزینی میپیمایند، به این معنی که، اگر یک خودروی بنزینی مسافت 100 کیلومتری را با مصرف 9 لیتر بنزین طی کند، یک خودروی هیبریدی با 3 الی 4 لیتر بنزین میتواند همان مسافت را پشت سر بگذارد.
صرفهی اقتصادی
علاوه بر مصرف سوخت پایینتر که به کاهش هزینهها بسیار کمک میکند در بیشتر کشورها خودروهای هیبریدی از برخی از هزینهها و مالیاتها معاف هستند و همچنین در تامین هزینههای خرید و نگهداری این خودروها تسهیلات ویژهای وجود دارد.
وابستگی کمتر به سوختهای فسیلی
مصرف سوخت فسیلی یک خودروی هیبریدی نسبت به یک خودروی بنزینی بسیار کمتر است.
سیستم شارژ باتری با ترمز گرفتن
در خودروهای هیبریدی با هر بار ترمز گرفتن (ترمز کردن در زمان حرکت)، باتری خودرو به میزان کمی شارژ خواهد شد. در این خودروها سیستمی تعبیه شده است که انرژی آزاد شده در زمان ترمز کردن را برای شارژ مجدد باتریها استفاده میکند. این دقیقا مصداق استفاده بهینه از انرژی است. در خودروهای بنزینی این انرژی به هدر میرود.
ساخته شده از مواد سبکتر
ماشینهای هیبریدی از مواد سبکتری ساخته شدهاند که به معنی مصرف کمتر انرژی خواهد بود.
ماشینهای هیبریدی دارای موتور دوقلو هستند. در مقایسه با ماشینهای بنزینی که تمام فضای موجود به موتور بنزینی اختصاص یافته، خودروهای هیبریدی فضای موجود در موتور را به دو قسمت تقسیم میکنند. به همین علت قدرتی که موتور بنزینی ایجاد میکند بیشتر از قدرت ترکیبی ایجاد شده توسط موتورهای هیبریدی است. این ویژگی باعث شده تا خودروهای هیبریدی برای مصارف شهری بسیار مناسب باشند.
قیمت بالاتر
خودروهای هیبریدی به علت فناوری و تجهیزات به کار رفته در آنها میتوانند قیمت بسیار بالاتری نسبت به خودروهای بنزینی داشته باشند که میتواند جیب خریداران را حسابی خالی کند.
هندلینگ پایینتر
همانطور که میدانید در خودروهای هیبریدی از باتریهای زیادی استفاده میشود که این باتریها وزن خودرو را سنگینتر میکنند. تولیدکنندان به منظور کاهش وزن کلی خودرو به ناچار باید از وزن بدنه و شاسی خودرو بکاهند که در هندلینگ و مانورپذیری خودرو تاثیر منفی خواهد گذاشت.
هزینهی نگهداری بالاتر
وجود دو موتور و فناوری به کار رفتهی پیچیدهترمیتواند کار مکانیکها را سختتر کند و یا یافتن مکانیکی که بتواند خودروی هیبریدی را تعمیر کند کار مشکلی باشد. به همین علت شاید در حال حاضر هزینهی نگهداری این خودروها بیشتر باشد. البته این مسئله با گذشت زمان و فراگیر شدن خودروهای هیبریدی حل خواهد شد.
وجود باتریهایی با ولتاژ بالا
برخی معتقدند که وجود باتریهایی با ولتاژ بالا میتواند در مواقع تصادف خطرناک باشد.
مدتی است که در ایران هم شاهد حضور خودروهای هیبریدی هستیم که امیدواریم علاوه بر افزایش کیفیت هوا و کاهش آلودگیها، بتواند بر عملکرد سازندگان داخلی هم تاثیر مثبتی گذاشته و آنها را به سمت پیشرفت و جهش در صنعت خودرو سوق دهد. هماکنون برخی از این خودروها برای ورود به بازار ایران در صف هستند.
موتورها و دوچرخههای هیبرید
شاید خیلی جالب باشد که موتورهای گازی که در گذشته مورد استفاده قرار میگرفتند به نوعی از تکنولوژی هیبرید استفاده میکردند. البته آن موتورهای گازی در مورد بهبود آلایندگی خیلی موثر نبودند اما از ترکیب دو انرژی برای حرکت استفاده میکردند. البته لازم به ذکر است؛ امروزه موتورهای گازی جدیدی وارد بازار شدهاند که علاوه بر استفاده از انرژی ترکیبی بر بهبود میزان الایند گی هم تاثیر بهسزایی دارند.در خودروهای هیبریدی با هر بار ترمز گرفتن (ترمز کردن در زمان حرکت)، باتری خودرو به میزان کمی شارژ خواهد شد.
از دیگر وسایل دو چرخی که از انرژی هیبریدی بهره میبرند میتوان به دوچرخههای الکتریکی که از ترکیب انرژی پدال زدن و نیروی الکتریکی جهت حرکت استفاده میکنند و اسکوترهای برقی – پایی که از ترکیب نیروی الکتریکی و حرکت دادن اسکوتر توسط پا به حرکت درمیآیند نام برد.
ماشینهای سنگین هیبریدی
قطارهای هیبریدی که از انرژیهای ترکیبی برای راهاندازی لوکوموتیوها استفاده میکنند، اتوبوسهای هیبریدی، ماشینآلات راهسازی هیبریدی و همچنین کشتیهای هیبریدی از وسایل نقلیهی هیبریدی هستند که احتمالا به زودی جایگزین خوبی برای وسایل تک سوختی خواهند بود.البته نصب و راهاندازی سیستمهای هیبریدی بر روی خودروها هزینههای فراوانی دارد که کارشناسان معتقدند این هزینهها با صرفهجویی در مصرف سوخت جایگزین خواهد شد. البته حرکت در این مسیر تاثیرات بسیار مثبتی نیز در پیشرفت فناوری داشته و منتج به نتایجی از قبیل باتریهایی با ظرفیت بالاتر و تولید باتریهایی با هزینههای پایینتر شده است. جالب است که شرکتهای تویوتا، فورد و جنرال موتورز از جمله شرکتهایی هستند که خودروهای شاسی بلند بزرگ هیبریدی تولید کردند و ثابت کردند که در خودروهای پر قدت هم میتوان از فناوری هیبرید استفاده کرد.
خودروی هیبریدی بخریم یا خیر؟
حال سوال اینجاست که آیا زمان آن فرا رسیده است تا فناوری قدیمی خودروها را پشت سر بگذاریم. تا اینجا متوجه شدیم که خودروهای هیبریدی در مصرف سوخت صرفهجویی میکنند، میزان آلایندگی خودروها را کاهش میدهند و علاوه بر اینها تولیدکنندگان ادعا میکنند که باتریهای خودروهای هیبریدی را بدون آنکه به برق متصل کنیم میتوانیم شارژ کنیم.در واقع در خودروهای هبیریدی تلاش بر این است تا از انرژی تولید شده بیشترین استفاده را برد و کمترین میزان انرژی را هدر داد. همهی ما این جمله را بارها شنیدهایم که انرژی از بین نمیرود و فقط از حالتی به حالت دیگر تبدیل میشود. این اتفاق میتواند بسیار جذاب و جالب باشد. به طور مثال فرض کنید با یک مقدار مشخصی از انرژی بتوانید غذای خود را گرم کنید و سپس با همان انرژی محیط خانه را گرم کنید، سپس با همان انرژی روشنایی خانهی خود را تامین کنید و باز هم با همان انرژی بتوانید خودروی خود را به حرکت دربیاورید و کامپیوتر و گوشیهای موبایل خود را هم روشن کنید. پولی که امروز برای بنزین و یا به عنوان پول برق پرداخت میکنیم در واقع هزینهی انرژیای است که مصرف میکنیم. حالا فرض میکنیم با همان مقدار پولی که برای قبض برق خود در یک ماه پرداخت میکنیم میتوانیم علاوه بر تهیهی برق مصرفی خانهی خود، بنزین و سوخت مورد نیاز برای خودروی خود را نیز تامین کنیم. بسیار مقرون به صرفه و موجه میباشد و اتلاف انرژی هم نداریم. این کار جزو محالات نیست و قابل انجام میباشد. فقط کافیاست به تکنولوژی آن دست بیابیم. خودروهای هیبریدی در تلاش هستند تا از این اصل مهم استفاده کنند و بتوانند از انرژی تولید شده بالاترین استفاده را ببرند و هزینهها را تا جایی که امکان دارد پایین بیاورند.
معرفی چند خودروهای هیبریدی
1- شورولت بولت 2017
2- تویوتا کمری هیبریدی
3- تویوتا آوالون هیبریدی
4- بیامو i3
5- تویوتا پریوس
6- هوندا آکورد هیبریدی
7- تویوتا پریوس پرایم
8- هیوندای یونیک
9- هیوندای سوناتا هیبریدی
10- شورولت ولت
11- کیا اپتیما هیبریدی
اینطور که مشخص است خودروسازان بزرگ دنیا به سمت هیریدی شدن محصولات خود پیش میروند. علاوه بر لیست بالا، کمپانیهایی مثل بنز، بیامو، پورشه، فولکس، نیسان و فورد هم خودروهای هیبریدی تولید و روانه بازار کردهاند که هیولای هیبریدی مرسدس بنز هم با نام پروجکت وان اخیرا رونمایی شده است. البته تویوتا یکی از پیشتازان این عرصه میباشد و چیزی که واضح است این است که خودروسازان آسیایی، تمرکز خود را بر روی محصولات پر فروش خود گذاشتهاند تا بتوانند نفوذ خودروهای هیبریدی را در بازار و بین مشتریان افزایش دهند. خودروهایی نظیر کمری در تویوتا، سوناتا از هیوندای و اپتیمای کیا که جزو پرفروشترین محصولات جهان هستند را در لیست هیبریدیها میبینیم که برخی از خودروهای در انتظار ورود به بازار ایران نیز از این کمپانیها هستند.مزایای خودروهای هیبریدی
سازگار و دوستدار محیط زیستیکی از بزرگترین مزایای خودروهای هیبریدی در مقابل ماشینهای بنزینی این است که خیلی پاکتر حرکت میکنند ( یعنی هنگام حرکت آلودگی کمتری بر محیط زیست وارد میکنند) و مسافت بیشتری را به نسبت سوخت مصرفی با خودروهای بنزینی میپیمایند، به این معنی که، اگر یک خودروی بنزینی مسافت 100 کیلومتری را با مصرف 9 لیتر بنزین طی کند، یک خودروی هیبریدی با 3 الی 4 لیتر بنزین میتواند همان مسافت را پشت سر بگذارد.
صرفهی اقتصادی
علاوه بر مصرف سوخت پایینتر که به کاهش هزینهها بسیار کمک میکند در بیشتر کشورها خودروهای هیبریدی از برخی از هزینهها و مالیاتها معاف هستند و همچنین در تامین هزینههای خرید و نگهداری این خودروها تسهیلات ویژهای وجود دارد.
وابستگی کمتر به سوختهای فسیلی
مصرف سوخت فسیلی یک خودروی هیبریدی نسبت به یک خودروی بنزینی بسیار کمتر است.
سیستم شارژ باتری با ترمز گرفتن
در خودروهای هیبریدی با هر بار ترمز گرفتن (ترمز کردن در زمان حرکت)، باتری خودرو به میزان کمی شارژ خواهد شد. در این خودروها سیستمی تعبیه شده است که انرژی آزاد شده در زمان ترمز کردن را برای شارژ مجدد باتریها استفاده میکند. این دقیقا مصداق استفاده بهینه از انرژی است. در خودروهای بنزینی این انرژی به هدر میرود.
ساخته شده از مواد سبکتر
ماشینهای هیبریدی از مواد سبکتری ساخته شدهاند که به معنی مصرف کمتر انرژی خواهد بود.
ایرادات خودروهای هیبریدی
قدرت کمترماشینهای هیبریدی دارای موتور دوقلو هستند. در مقایسه با ماشینهای بنزینی که تمام فضای موجود به موتور بنزینی اختصاص یافته، خودروهای هیبریدی فضای موجود در موتور را به دو قسمت تقسیم میکنند. به همین علت قدرتی که موتور بنزینی ایجاد میکند بیشتر از قدرت ترکیبی ایجاد شده توسط موتورهای هیبریدی است. این ویژگی باعث شده تا خودروهای هیبریدی برای مصارف شهری بسیار مناسب باشند.
قیمت بالاتر
خودروهای هیبریدی به علت فناوری و تجهیزات به کار رفته در آنها میتوانند قیمت بسیار بالاتری نسبت به خودروهای بنزینی داشته باشند که میتواند جیب خریداران را حسابی خالی کند.
هندلینگ پایینتر
همانطور که میدانید در خودروهای هیبریدی از باتریهای زیادی استفاده میشود که این باتریها وزن خودرو را سنگینتر میکنند. تولیدکنندان به منظور کاهش وزن کلی خودرو به ناچار باید از وزن بدنه و شاسی خودرو بکاهند که در هندلینگ و مانورپذیری خودرو تاثیر منفی خواهد گذاشت.
هزینهی نگهداری بالاتر
وجود دو موتور و فناوری به کار رفتهی پیچیدهترمیتواند کار مکانیکها را سختتر کند و یا یافتن مکانیکی که بتواند خودروی هیبریدی را تعمیر کند کار مشکلی باشد. به همین علت شاید در حال حاضر هزینهی نگهداری این خودروها بیشتر باشد. البته این مسئله با گذشت زمان و فراگیر شدن خودروهای هیبریدی حل خواهد شد.
وجود باتریهایی با ولتاژ بالا
برخی معتقدند که وجود باتریهایی با ولتاژ بالا میتواند در مواقع تصادف خطرناک باشد.
مدتی است که در ایران هم شاهد حضور خودروهای هیبریدی هستیم که امیدواریم علاوه بر افزایش کیفیت هوا و کاهش آلودگیها، بتواند بر عملکرد سازندگان داخلی هم تاثیر مثبتی گذاشته و آنها را به سمت پیشرفت و جهش در صنعت خودرو سوق دهد. هماکنون برخی از این خودروها برای ورود به بازار ایران در صف هستند.