مناظره آیت الله هاشمی رفسنجانی با یوسف قرضاوی

قرضاوی با اشاره به موضوع صحابه، خواستار صدور فتوایی برای جلوگیری از هر گونه سبی علیه آنان شد... رفسنجانی تأکید نمود، در خطبه‌های علمای شیعه در ایران، همیشه حمد خدای متعال و درود بر پیامبر(ص) و اهل بیت و صحابه وجود دارد.

به رغم برخی نگرانی‌ها از نتیجه مباحثه زنده هاشمی رفسنجانی و یوسف قرضاوی در تلویزیون «الجزیره»، ناظران این مناظره را نسبتا موفق ارزیابی كردند.

به گزارش بازتاب، به دلیل جهت‌گیری‌های خاص یوسف قرضاوی و تلویزیون «الجزیره» در موضوع شیعه و سنی، این احتمال می‌رفت كه مناظره با هاشمی به صحنه درگیری تبدیل شود.با این حال به نظر می‌رسد قرضاوی در این مناظره تا اندازه‌ای به تعدیل مواضع خود پرداخت.

قرضاوی یك عالم مصری است كه از چندین سال پیش در قطر ساكن شده و امامت جمعه دوحه را بر عهده دارد. به رغم دیدگاه مناسب وی در مسئله فلسطین و مواضع متعادل او نسبت به ایران، وی در ماه‌های اخیر مواضع عجیبی علیه ایران و به نفع صدام اتحاذ كرده بود.

شب گذشته اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و «یوسف القرضاوی»، رئیس اتحادیه علمای مسلمان، در یک گفت‌وگو‌ی زنده پیرامون مسائل و مشکلات حال حاضر جهان اسلام و موضع شعله‌ور ساختن فتنه مذهبی بین شیعه وسنی شرکت نمودند و به بیان نقطه‌نظرات خویش پرداختند.

اجرای این برنامه اختصاصی را که از سوی شبکه تلویزیونی «الجزیره» ترتیب داده شده بود، «احمد الشیخ» یکی از مسئولان‌ تحریریه «الجزیره» که برای این منظور به تهران آمده بود، به عهده داشت.

هاشمی رفسنجانی در این گفت‌وگو‌ تأکید كرد که وحدت جهان اسلام از اولین روز پیروزی انقلاب اسلامی سیاست امام راحل(ره) بوده است که توسط مقام معظم رهبری ادامه یافته است.

هاشمی رفسنجانی ایجاد فتنه طایفی در عراق و دیگر کشورها را ناشی از شکست آمریکا در لبنان و خاورمیانه دانست که به منظور جبران شکست طراحی شده است.
رفسنجانی گفت: اگر جهان اسلام وحدت داشته باشد، می‌تواند مشکلات مسلمانان در سودان، لبنان، عراق، فلسطین، سومالی و دیگر کشورها را حل کند.

شیخ یوسف قرضاوی در نخستین بخش سخنانش، از رفسنجانی به عنوان عالم و سیاستمداری یاد کرد که در هشت سال پیش با او در تهران دیدار داشته است.
قرضاوی به طور صریح و مستقیم وارد مبحث روند گسترش تکفیری‌ها در بین سنی‌ها و شیعیان عراق گردید و خواستار توقف آن شد.

وی همچنین با اشاره به موضوع صحابه، خواستار صدور فتوایی برای جلوگیری از هر گونه سبی علیه آنان شد و گفت: نمی‌شود من دستم را در دست کسی بگذارم که به آنان توهین می‌کند.
وی آنگاه به موضوع درگیری‌های طایفی در عراق پرداخت و گفت، پشت این درگیری‌ها یک اراده طایفی است.

هاشمی رفسنجانی در بخش دوم سخنان خود تأکید کرد: علما و عقلای جهان اسلام نباید به دنبال نادانان و اعمال آنان حرکت کنند.
رفسنجانی تأکید‌ كرد: ناموس و اموال مسلمانان و حفظ احترام آنان واجب است و علمای اسلام هرگز اجازه هتک آن را نمی‌دهند.
رفسنجانی تأکید نمود، در خطبه‌های علمای شیعه در ایران، همیشه حمد خدای متعال و درود بر پیامبر(ص) و اهل بیت و صحابه وجود دارد.
رئیس مجمع تشخیص مصلت نظام تأکید نمود که علمای شیعه هرگونه طرح مسائل اختلافی را رد می‌کنند.

قرضاوی در این گفت‌وگو‌ تأکید كرد، اگر شیعه‌ای خطا نمود، هرگز به پای همه شیعیان نمی‌گذاریم و همراهی مسلمانان اهل سنت را در لبنان، به عنوان شاهدی آورد که چگونه آنان در کنار حزب‌الله لبنان ـ که یک حزب شیعی است ـ ایستادگی کردند.
قرضاوی در این برنامه که شکلی از مناظره‌ای آرام و سازنده داشت، همه را به مسیری میانه و حفظ اعتدال دعوت نمود.

هاشمی رفسنجانی آن‌گاه پس از سؤالی از سوی مجری برنامه، به موضوع تقیه در نزد شیعیان پرداخت و اظهار داشت: اکنون بسیاری از دولت‌ها در جهان هستند که برای خود قوانین و اموری سری دارند که آن را پس از ده‌ها سال آشکار می‌کنند و این را از اموری برشمرد که هم در نزد اهل سنت است و هم شیعیان.

هاشمی رفسنجانی در این برنامه که به صورت مستقیم از شبکه «الجزیره» پخش می‌شد، اتهام تبلیغ ایران برای شیعه کردن اهل سنت در دیگر کشورها را رد کرد و گفت: ما منادی تبلیغ عمل صالح هستیم و هرگز در صدد نفی دیگران نیستیم و این اتهامی است که از سوی دشمنان به منظور ایجاد شکاف بین مسلمین، طراحی شده است.

قرضاوی در این خصوص معتقد بود: بحث ما بر سر تبلیغ عمل صالح نیست، بلکه ما با این مخالفیم که در بین اهل سنت تبلیغ به منظور ترک مذهب و ترک طایفه صورت گیرد که آن را مذموم می‌دانیم. وی این اقدام در بین شیعیان را نیز با همان بار منفی ارزیابی می‌نمود.

در ادامه، بحث در این برنامه بیشتر به مسائل عراق معطوف شد. هاشمی رفسنجانی در این بخش تأکید نمود که سیاست ایران، عدم دخالت در امور عراق و تعیین سرنوشت مردم به دست خودشان و عدم دخالت اشغالگران بوده است.

وی تأکید كرد: اندیشه ایران در‌باره عراق، یک ملت، یک دولت و یک قانون اساسی است. وی حمایت از ملت عراق را همچون حمایت ایران از ملت فلسطین و بوسنی و هرزگوین و دیگر ملت‌های اسلامی توصیف كرد که رنگ طایفی نداشته و ندارد.

قرضاوی در این گفت‌وگو‌ از مقامات ایران خواست که برای جلوگیری از جنگ طایفی در عراق، وارد عمل شوند و حکم به تحریم قتل بین مسلمانان بدهند.

قرضاوی، حکم علمای جهان اسلام در بین اهل سنت را تحریم اعمال تکفیری‌ها علیه سنی‌ها و شیعیان توصیف نمود و اعلام کرد: باید همیشه از حق دفاع کنیم و در کنار صاحب حق باشیم.

وی بر حق ایران بر دستیابی با تکنولوژی هسته‌ای صلح‌آمیز تأکید نمود و گفت: اگر دشمنان به ایران حمله کنند، در کنار ایران خواهیم ایستاد.
وی هرگونه وابستگی به دولت‌های عربی را تکذیب کرد و گفت، بسیاری از مواضع او علیه برخی از حکام عرب است.
قرضاوی مقاومت در برابر اشغالگران آمریکا‌یی در عراق را حق طبیعی و مشروع مردم عراق همچون مردم فلسطین ارزیابی نمود.

هاشمی رفسنجانی در ادامه سخنان خود تأکید كرد: ایران از همان روز اول، مقاومت مردم عراق در برابر اشغالگران آمریکایی را مشروع دانسته و از آن دفاع کرده است.
وی حمایت ایران از مردم عراق را بدون توجه به وابستگی مذهبی آنان دانست و تأکید كرد: دفاع از مقاومت مردم عراق، هرگز به معنی دخالت در امور داخلی عراق نیست.

هاشمی رفسنجانی اقدامات گروه‌های تکفیری ـ چه علیه اهل سنت و چه علیه شیعیان ـ را محکوم و از آن به عنوان «گناه کبیره» یاد کرد که مرتکبان آن، مستحق جهنم هستند.
وی حضور گروه‌های تکفیری در عراق را مرهون سیاست آمریکا برای حضور این گروه‌ها در عراق دانست.

قرضاوی نیز در ادامه اظهارات رفسنجانی، بر حرمت ریختن خون مسلمان ـ چه شیعه و چه سنی ـ و تحریم شکستن حریم مساجد، تأکید كرد و گفت، پس از انفجار در مرقد امام علی(ع) و شهادت آیت‌الله حکیم، این عمل را از قاهره محکوم کرده است.

هاشمی رفسنجانی در پایان سخنان خود تأکید كرد: از روز اول اشغال عراق، تمام علمای شیعه در ایران از مقاومت ملت عراق دفاع کرده و همه این علما، ریختن خون مسلمانان را تحریم كرده‌اند.
رفسنجانی حفظ وحدت مسلمانان را رمز موفقیت و پیروزی جهان اسلام و غلبه بر مشکلات دانست.

با آن‌که این برنامه در طی دو روز اخیر بخش مهمی از تبلیغات تلویزیون «الجزیره» را در بر داشته است، اما به نظر می‌رسید به دلیل نقص فنی، پخش آن با حدود چهارده دقیقه تأخیر، آغاز شد. به هنگام ترجمه سخنان هاشمی رفسنجانی، دوبار صدای مترجم به هنگام پخش قطع شد.

با این همه به نظر می‌رسد، این برنامه بتواند تاثیرات مثبتی بر بینندگان عرب در کشورهای عربی بگذارد، به ویژه آن‌که هاشمی رفسنجانی به دیدگاه‌های ایران در زمینه تحولات عراق و دیدگاه علمای شیعه در زمینه برافروختن فتنه طایفی بین شیعیان و اهل سنت، به تفصیل سخن گفت.