لحظاتی زیر خط فقر!
تعدادی از کودکان به دلایل مختلف از جمله اقتصادی و فقر به جای ادامه تحصیل و گذران زندگی کودکانه خود به سمت اشتغال سوق داده می شوند که افزایش آمار آنها می تواند به عنوان یک معضل اجتماعی مطرح شود.
کارشناسان حوزه اجتماعی از کودکان کار تعریف مشخصی را ارائه داده اند و این تعریف عبارتند از: کودکان کار، بچه هایی کم سن و سالی هستند (5 تا 14 سال) که به صورت شبانه روزی و مداوم در فعالیت های کاری مشغول می‌شوند و این فعالیت ها از دست فروشی و تکدی گری گرفته تا اغلب مشاغل موجود که این کودکان با دریافت وجه ناچیز به این شغل‌ها روی می‌آورند. به عقیده فعالین مدنی روی آوردن بچه ها به کار در سنین کم علی رقم آنکه سلامت روانی و جسمانی آنها را به خطر می انداز رویای صادقانه و تجربه شیرین دوران کودکی را با تهدیدات جدی روبرو می‌سازد که این امر موجب می شود تا آنها در ادامه زندگی با مخاطرات بزرگی روبرو شوند. اگرچه آمار دقیقی از تعداد کودکان کار در ایران وجود ندارد اما برخی از منابع غیر رسمی میزان کودکان کار را بیش از 3 میلیون نفر اعلام می کنند در حالی که منابع رسمی نیز از شناسایی حدود 2 میلیون کودک کار در کشور خبر داده اند.
در چند سال اخیر طرح های مختلفی جهت حمایت از کودکان کار به صورت رسمی و غیررسمی آغاز شده است که این امر می تواند از میزان آنها بکاهند اما همچنان کافی نیست.
احتمال افزایش جرایم با افزایش آمار کودکان کار
همانطور که پیشتر گفته شد برخی از افراد سود جو با استفاده ابزاری از کودکان، آنها را ناخواسته در مسیر بزهکاری قرار می دهند و وقتی که فرد به سنین نوجوانی و جوانی می‌رسد به دلیل آن که غالبأ درگیر اشتغال منفی شده و درآمد زندگی خود را از این راه در می‌آورند یا به عبارتی تخصص دیگری ندارند، به همین منظور به بزهکاری ادامه می‌دهند. حالا این امر می‌خواهد از فروش انواع مواد مخدر، مشروبات الکلی باشد و یا اقلامی ممنوعه و قاچاق، به هر صورت فعالیت در آن خلاف قوانین کشوری خواهد بود و فردی که اقدام به این رویه می‌نماید از نظر قانون مجرم است. در نتیجه باید به این نکته توجه داشت که بخشی از فعالیت کاری کودکان در زمینه های گفته شده می‌تواند معضلات اجتماعی زیادی را برای جامعه به بار آورد.لزوم شناسایی سر شبکه های بکارگیری کودکان
متأسفانه بسیاری از بچه هایی که در مشاغل کاذب بکار گرفته می‌شوند، سازماندهی آنها به صورت شبکه ای و اغلب در دست عده‌ای افراد خاص است. در این حالت کودکان ناخواسته عوامل توزیع کالاهای قاچاق و ممنوعه تعدادی سود جو می شوند که به دلیل نیاز مبرم مالی به بهای ناچیز دریافتی از طریق دست فروشی ، تن به این کار می دهند. عده ای دیگر نیز برای کسب منفعت به سمت بهره گیری ازعواطف و احساسات مردم می روند و با بکارگیری برخی از کودکان کار در زمینه تکدی گری برای خود سرمایه‌های کلانی بدست می آورند که به نظر می‌رسد شناسایی این عوامل سود جو باید در الویت کاری نهادهای مربوطه قرار بگیرد.الزاماتی برای حمایت از کودکان شاغل
خوشبختانه در چند سال اخیر طرح های مختلفی جهت حمایت از کودکان کار به صورت رسمی و غیررسمی آغاز شده است که این امر می تواند از میزان آنها بکاهند اما همچنان کافی نیست، چراکه هنوز هم آمارهای موجود از میزان کار کودکان روند سعودی دارد. ایجاد انجمن های مردم نهاد با حمایت های دولتی در این راستا می تواند بسیار مفید باشد چراکه سرمایه های مردمی (مالی و فکری) بسیار گسترده است لذا باید شرایط را به گونه ای تعیین کرد تا در جهت درست از این سرمایه ها بهره برد.شناسایی کودکان کار با توجه به پراکندگی و گستردگی فعالیت آنها ، کار چندان راحتی نیست ولی در صورت تحقق این امر می توان از سرمایه‌های موجود در جهت بهترشدن وضعیت چنین کوکانی بهرمند شویم، یعنی در صورت داشتن امار دقیق از تعداد این کودکان می توان با مشارکت مردمی و تشویق آنها برای این منظور از طریق فرهنگ سازی و تبلیغات رسانه ای به میزان قابل توجهی از کودکان کار بکاهیم. افزایش ظرفیت مدارس مختص کودکانی که به هر دلیل به سمت اشتغال روی می آورند نیز اهمیت ویژه ای دارد به نحوی که کودکان در حین تحصیل، حرفه ای را نیز فرا گرفته و در آن مشغول به فعالیت شوند و کالاهای تولیدی نیز به صورت رسمی از طریق مراکز فروش مشخص عرضه گردد ، همانند فروشگاه‌هایی که کمیته امداد امام خمینی(ره) در سراسر کشور برای فروش محصولات افراد کم بضاعت دایر نموده است.
