تبیان، دستیار زندگی

استفاده از بیوسورفکتانت در مهار بیوفیلم باکتریایی

استفاده از بیوسورفکتانت در مهار بیوفیلم باکتریایی
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

استفاده از بیوسورفکتانت در مهار بیوفیلم باکتریایی ، دستاورد برتر دوره دوم دبیرستان فرزانگان 1 در بخش سمینار

استفاده از بیوسورفکتانت در مهار بیوفیلم باکتریایی ، دستاورد برتر دوره دوم دبیرستان فرزانگان 1 در بخش سمینار

دوازدهمین دوره از پروژه های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید.

در این دوره از جشنواره تعداد 126  گروه در بخش های سمینار های علمی، غرفه های نمایشگاهی و مسابقات به عنوان گروه های برتر، برگزیده و معرفی شدند.

برآن شدیم تا با معرفی پروژه های گروه های برتر علاوه بر قدردانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم.

  

مقطع: دوره دوم متوسطه

موضوع: استفاده از بیو سورفکتانت ها در مهار بیوفیلم باکتریایی

نام مدرسه: دبیرستان فرزانگان 1

نام استاد: خانم سمیه ایمان پرست

دانش آموزان: کیمیا سرپرست،‌ آنیتا شفیعی ثابت

چکیده: 

درمان عفونت ‌های ناشی از باکتری ‌های بیمارستانی به دلیل مقاومتشان به عوامل آنتی ‌باکتریال بسیار چالش ‌برانگیز می‌باشد. در این میان، بیو سورفکتانت ‌ها نقش مؤثری بر مهار این باکتری ‌ها دارند. بیو سورفکتانت ‌ها به دلیل دوقطبی بودن ساختارشان، با کاهش کشش سطحی، مانع اتصال باکتری ‌ها به سطوح می‌شوند. هدف از این پژوهش استفاده از بیو سورفکتانت تولید شده از باکتری‌ های جدا شده از خاک‌ های ایران در مهار باکتری ‌های عفونت ‌زای بیمارستانی است.

در این مطالعه، باکتری ‌های تولیدکننده‌ بیو سورفکتانت از خاک‌ های آلوده به نفت جمع ‌آوری شده از مناطق نفتی چشمه نفت قم، پالایشگاه نفت شازند اراک، خارک، مارون، گچساران، سیری و نمونه‌ خاک آلوده به گاز از منطقه خانگیران با کمک پژوهشکده‌ نفت در شرایط اسپتیک به وسیله محیط پایه نمکی جدا سازی شدند.

جدایه ‌های باکتریایی به وسیله‌ کشت مجدد متوالی خالص ‌سازی شدند و سپس بیو سورفکتانت تولید گردید. فعالیت کاهش کشش سطحی بیو سورفکتانت‌ های تولید شده به وسیله روش گسترش نفت و پارا فیلم بررسی شدند. از شش سویه، سه نمونه نتایج بهتری در آزمون گسترش نفت داشتند.

در نهایت فعالیت ضدباکتریایی سویه ‌های تولیدکننده‌ بیو سورفکتانت علیه استافیلوکوکوس اورئوس و سودوموناس آئروژینوزا، دو باکتری عفونت‌ زای بیمارستانی، آزموده شد. نتایج نشان می‌دهد که سویه باکتریایی جدا شده از خاک ‌های آلوده به نفت می ‌تواند انتخاب مناسبی جهت مهار این دو باکتری بیمارستانی ‌باشد.

مقدمه: 

در حال حاضر، بیماری ‌های ناشی از عفونت ‌های بیمارستانی بسیار شایع می ‌باشند. ابتلا به این بیماری ‌ها بسته به نوع میکروب مربوطه و توانایی سیستم ایمنی بیمار، می ‌تواند موجب طولانی‌ تر شدن دوره‌ بستری یا حتی منجر به مرگ فرد ‌شود. هم اکنون برای مهار باکتری ‌های عامل این بیماری ‌ها راهکارهای مرسومی از جمله شناخت این عفونت ‌ها، کم کردن دوران بستری بیماران، رعایت نظافت توسط پرسنل بیمارستان و هم ‌چنین ضد عفونی کردن لوازم بیمارستانی با استفاده از اشعه یو وی و... وجود دارد.

یکی از انواع عفونت ‌های بیمارستانی به علت وجود بیو فیلم ‌های باکتریایی ایجاد می‌گردند، که عموما مزمن و برگشت ‌پذیر بوده و به درمان به سختی پاسخ می‌دهند. به عنوان راهکاری متفاوت، در پژوهش حاضر تلاش شد برای مهار این عوامل بیماری ‌زا از بیو سورفکتانت ‌ها استفاده شود. بیو سورفکتانت ‌ها موادی هستند که می ‌توانند کشش سطحی را بین سطوح به میزان زیادی کاهش دهند.

از ترکیبات بیو سورفکتانت در صنایع دارویی به منظور کاهش ‌دادن کشش سطحی ترکیبات دارویی در بدن و جذب بهتر آن ‌ها و یا در تولید شوینده ‌ها برای بالا بردن کیفیت محصول به میزان قابل توجهی استفاده می‌شود.

در پژوهش حاضر از این خاصیت بیو سورفکتانت‌ ها به منظور‌ مهار بیوفیلم ‌های باکتریایی استفاده شد. همچنین این مواد منشا زیستی داشته درنتیجه به راحتی در طبیعت تجزیه شده و سمیت  کمتری نسبت به سورفکتانت ‌های سنتزی دارند. در این تحقیق، این مواد از یک منشا باکتریایی دیگر یعنی باکتری‌ های موجود در خاک ‌های آلوده به نفت استخراج و خالص ‌سازی شد. با بررسی تاثیر بیو سورفکتانت تولید شده از باکتری‌های خاک‌ های آلوده به نفت بومی ایران بر نمونه ‌های باکتریایی عفونت ‌زا از جمله استافیلوکوکوس اورئوس و سودوموناس آئروژینوزا نتایج مطلوبی به دست آمد.

اهمیت و ضرورت طرح

سالیانه آمار ابتلا به بیماری های عفونی بیمارستانی نسبتا بالاست. در برخی موارد این عفونت ها منجر به مرگ بیمار میشود. جلوگیری و مهار میکروارگانیسم‌ های مولد این عفونت‌ ها امری بسیار مهم است. اما بر طبق نظر سازمان سلامت جهانی، تجویز بیش از حد و استفاده‌ نامناسب از آنتی‌ بیوتیک‌ ها منجر به مقاوم شدن بسیاری از میکرو اورگانیسم‌ ها، به آنتی ‌بیوتیک ‌ها شده است. امروزه سرعت مقاومت باکتری ‌ها به آنتی ‌بیوتیک ‌های مصرفی بسیار بالا و سرعت کشف آنتی ‌بیوتیک‌ های جدید بسیار پایین است. درنتیجه، مهار بیوفیلم‌ های باکتریایی شایع در محیط‌ های بیمارستانی (یکی از مولدان عفونت‌ های بیمارستانی) مانند بیو فیلم باکتری استافیلوکوکوس اورئوس و سودوموناس آئروژینوزا ، به وسیله‌ی آنتی ‌بیوتیک ‌ها سخت و به مرور زمان غیرممکن می شود. در پژوهش حاضر، با استفاده از بیو سورفکتانت‌ ها، بیوفیلم‌ های باکتریایی مهار می‌گردند. این روش پیشنهادی، قابل اجرا و بدون ایجاد آلودگی شیمیایی می باشد.

اهداف طرح

• خالص سازی باکتری تولیدکننده بیو سورفکتانت از خاک های آلوده به نفت بومی و استفاده از آن در مهار باکتری های بیمارستانی

• بررسی میکروارگانیسم ‌های خاک‌ های آلوده به نفت بومی ایران

• آشنایی با روش ‌های غربالگری، خالص سازی، کشت باکتری

• آشنایی با روش ‌های سنجش بیو سورفکتانت 

• آشنایی با روش ‌های سنجش خاصیت ضد باکتریایی بیو سورفکتانت 

• آشنایی با تست های سنجش اثرگذاری بیو سورفکتانت

استفاده از بیوسورفکتانت در مهار بیوفیلم باکتریایی ، دستاورد برتر دوره دوم دبیرستان فرزانگان 1 در بخش سمینار

روش انجام تحقیق

• نمونه برداری

• جداسازی میکرو ارگانیسم ‌ها به روش غنی ‌سازی با سوبسترا های هیدروکربنی

• خالص‌سازی جدایه‌های میکروبی

• بررسی میزان تولید بیو سورفکتانت با روش گسترش نفت

• روش پارا فیلم

• استخراج بیو سورفکتانت

• بررسی خاصت ضدباکتریایی بیو سورفکتانت

پیشنهادات

•  بررسی استفاده از بیو سورفکتانت باکتری ‌های بومی در اسپری برای مهار باکتری‌های بیمارستانی

• بررسی بیو سورفکتانت ‌ها در مهار بیو فیلم باکتریایی

• خالص ‌سازی کامل بیو سورفکتانت

• شناسایی ساختار بیو سورفکتانت

محدودیت ها

• نبود امکانات شناسایی جنس و گونه‌ باکتری ‌ها 

• نبود امکانات شناسایی بیو سورفکتانت ‌ها

• نبود امکان خالص‌ سازی کامل بیو سورفکتانت

استفاده از بیوسورفکتانت در مهار بیوفیلم باکتریایی ، دستاورد برتر دوره دوم دبیرستان فرزانگان 1 در بخش سمینار

منابع: 

1. خسروی بهرام، رضوی امیرحسین، عفونت‌های بیمارستانی. فصل‌نامه‌ی علمی پژوهشی ابن‌سینا؛ بهار و تابستان 1389: شماره مجله 13، نوبت چاپ 1 و 2، شماره صفحه 43-51.

2. محمودی حسن، علیخانی محمدیوسف، عربستانی محمدرضا، خسروی سعید، بررسی میزان شیوع عوامل ایجاد کننده عفونت های ادراری و الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی در بیماران بستری بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی همدان در شش ماهه اول سال 1391-92. مجله علمی پژوهان؛ بهار 1393: شماره مجله 3، نوبت چاپ 12، شماره صفحه 20-27

3. مرسلی پریسا، حافظ مصطفی، عفتی وحید، مروری بر عفونت های بیمارستانی و روش های کنترل آنها. دانشکده ارتش جمهوری اسلامی ایران؛ سال 1386: شماره 3، شماره صفحه 31

4. خرمیان طوسی بابک، عینی محمدایمان، بلورچی محمود، اسلامپور محمدامین، نباسری نسلجی امیر، علی قلی مرضیه، برین عباس، ستاری سعید، هوشتی پرویز، بررسی توانایی تشکیل بیوفیلم در استافیلوکوکوس اورئوس‌های جدا شده از اورام پستان دامداری‌های اطراف تهران. مجله پاتوبیولوژی مقایسه‌ای؛ زمستان 1388: شماره مجله 4، نوبت چاپ 6، شماره صفحه 109-114

برای مشاهده مجموعه فایل هایضمیمه اینجا کلیک کنید.

 

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان

تهیه: نگار تجملیان-  تنظیم: نسرین صادقی