تبیان، دستیار زندگی

پیام رسانی اپی نفرین (بخش دوم)

هورمون ماده ای است كه از سلول ترشحی خارج، و از طریق خون یا مایع بین سلولی به سلول هدف می رسد و فعالیت آنرا تغییر می دهد...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

پیام رسانی اپی نفرین (بخش دوم)

هورمون ماده ای است كه از سلول ترشحی خارج، و از طریق خون یا مایع بین سلولی به سلول هدف می رسد و فعالیت آنرا تغییر می دهد.

مرکز یادگیری سایت تبیان - مرجان سلیمانیان

پیام رسانی اپی نفرین (بخش دوم)

 

در مطالب قبل دانستید، PKA فعال می تواند دو نوع اثر داشته باشد حال نمونه هایی از آنرا بیان خواهیم کرد.

 

* PKA می تواند آنزیم گلیکوژن سنتاز را که مسئول بیوسنتز گلیکوژن است، با فسفریلاسیون غیر فعال کند. به علاوه PKA به واسطه یک آبشار کینازی، تجزیه ذخایر گلیکوژن سلول را تحریک می کند:

ابتدا PKA آنزیم گلیکوژن فسفریلازکیناز را با فسفریلاسیون فعال می کند. گلیکوژن فسفریلاز کیناز فعال سپس گلیکوژن فسفریلاز را با فسفریلاسیون فعال می کند. گلیکوژن فسفریلاز نیز گلیکوژن را همراه با فسفریلاسیون به واحدهای گلوکز 1-فسفات می شکند. به این ترتیب، نتیجه عمل PKA رها شدن ذخایر قندی به صورت قندهای ساده و جلوگیری از تولید این ذخایر است. 

 

محدودیت عمل فسفریلاز

فسفریلاز، پیوند-α-6,1  گلیکوزیدی را نمی‌تواند بشکند. به محض اینکه به چنین انشعابی نزدیک شود (در حقیقت به محض اینکه به پایانه ای برسد که چهار واحد با چنین پیوندی فاصله دارد)، متوقف می‌گردد.

 

گلوکز آزاد شده از گلیکوژن به2 -اکسوپروپانوتیک (پروویک) اسید، از یک مسیر پیچیده (گلیکولیز) که شامل تعدادی آنزیم است، تبدیل می‌شود. سپس این اسید، محصول های مختلفی بدست می‌دهد که به ارگانیسم مربوط و شرایط موجود بستگی دارد. در یک محیط هوادار (پُراکسیژن) ، ادامه اکسیداسیون منجر به تشکیلH2O وco2، همراه حداکثر انرژی می‌شود.

 

اگر مقدار اکسیژن کم باشد، مثلا در ماهیچه ای که به‌شدت منقبض شده است، از کاهش ناقص2- هیدروکسی پروپانوتیک (لاکتیک) اسید بدست می‌آید. بعضی از ارگانیسم های غیر هوازی مانند مخمر 2-اکسوپروپانوئیک (پیروویک) اسید را به اتانول تبدیل می‌کنند.

 

ترانسفراز

در این لحظه، آنزیمی دیگری به نام ترانسفراز وارد عمل می‌شود که می‌تواند این مجموعه‌های سه واحدی گلوکوزیل پایانه‌ای را از یک شاخه به شاخه دیگر تغییر محل دهد. این فرایند، یک پس‌مانده گلوکزی را در انشعاب باقی می‌گذارد.

 

* در سلول های کبدی PKA می تواند در مسیر گلیکولیز و مسیر مقابل آن، یعنی گلوکونئوژنز تاثیر بگذارد:

سه قدم یک طرفه (برگشت ناپذیر) در گلیکولیز وجود دارد. در گلوکونئوژنر عکس این سه قدم، با آنزیم های دیگری کاتالیز می شود. از جمله، عکس عمل فسفوفروکتوکیناز در گلیکولیز را آنزیم فروکتوز بیس فسفاتاز (FBPase) کاتالیز می کند. به علاوه، PKA روی تولید F-2,6-BP اثر می گذارد. این ترکیب یک فعال کننده قوی آنزیم فسفوفروکتوکیناز (آنزیم مهم مسیر گلیکولیز) و یک مهار کننده قوی فروکتوز بیس فسفاتاز (آنزیم مهم مسیر گلوکونئوژنز) است. تولید F-2,6-BP توسط آنزیم PFK2 و تجزیه آن توسط FBPase2 کاتالیز می شود. اما PKA چه تاثیری در این توازن دارد؟ جالب است که PFK2 و FBPase2 روی یک زنجیره پلی پپتید واقع هستند. PKA با فسفریلاسیون جایگاهی در این پلی پپتید، PFK2 را غیر فعال و FBPase2 را فعال می کند.

به این ترتیب، فعالیت PKA در نهایت باعث مهار گلیکولیز و تحریک گلوکونئوژنز در سلول های کبد می شود. این کار باعث می شود سطح گلوکز خون بالا بماند و سلول های مغزی قند کافی در دسترس داشته باشند. 

 
 * PKA می تواند بیان ژن هایی را که دارای عنصر پاسخ Camp (CRE) در فرادست خود هستند افزایش دهد. PKA فعال می تواند وارد هسته شود و پروتئین متصل شونده به CRE (CREB) را با فسفریلاسیون فعال کند. CREB فسفریله سپس با کمک چند پروتئین دیگر باعث فعال شدن رونویسی ژن های هدف می شود. برخی از این ژن ها پروتئین های مسیر گلوکونئوژنز را رمز می کنند. 

 

**گلوکونئوژنز چیست؟

به فرآیندی گفته می شود که طی آن گلوکوز از مواد غیر کربوهیدرات نظیر اسید های آمینه و چربی تولید می شود. همانطور که می دانید گلوکز خون برای حفظ عملکرد سیستم عصبی مرکزی ضروری بوده، به متابولیسم چربی کمک می کند و انرژی لازم را برای فعالیت سلول ها فراهم می آورد. ولی به خاطر ظرفیت محدود ذخیره ای کربوهیدرات در بدن، یک میزان حداقلی از تبدیل مواد غیر کربوهیدرات به گلوکوز در دسترس است .

 

انواع گلوکونئوژنز :

تری گلسیرید ها

پروتین تجزیه شده عضلات

لاکتیک اسید

 

منبع: http://mls-arak89.blogfa.com     http://daneshnameh.roshd.ir

تنظیم کننده: محبوبه همت