پیام رسانی اپی نفرین (بخش اول)

گیرنده بتا- آدرنرژیک یک GPCR است که باعث فعال شدن پروتئین کیناز A (PKA) می شود.

در مطالب قبل به طور خلاصه بررسی نمودید که، استیل کولین با اتصال به گیرنده جفت شده با G پروتئین باعث افزایش غلظت Ca2+ و سنتز NO در سلول های اندوتلیال می شود. حال پیام رسانی را در اپی نفرین بررسی می کنیم.

با هورمون ها تا حدودی آشنا شده اید و دانستید که اولین مرحله برای شروع اثر هورمون، اتصال به گیرند های اختصاصی در سلول هدف می باشد و دانستید که بعضی از مواد می توانند در دستگاه درون ریز به عنوان هورمون، اما در دستگاه عصبی به عنوان انتقال دهنده عصبی نقش ایفا کنند، مانند اپی نفرین

هورمون ها اثرات زیستی خود را با اتصال به گیرنده خود آغاز می کنند و اثراتشان با جدا شدن از گیرنده خاتمه می یابد. تمامی این گیرنده ها صرف نظر از ساختمان هورمون مربوط به آنها دو ناحیه عملکردی دارند: یکی ناحیه شناسایی که به هورمون اتصال می یابد و دیگری پیامی را ایجاد می کند که باعث بروز نوعی عملکرد داخل سلولی می شود.

**لازم به توضیح است در هورمون هایی که گیرنده داخل سلولی دارند در گیرنده چهار ناحیه عملکردی دیده می شود: 

1- ناحیه اتصال به هورمون

2- ناحیه اتصال به

3- DNA ناحیه فعال یا سرکوب کننده رونویسی

4- ناحیه ای که توانایی اتصال به سایر پروتئین ها را دارد.

هورمون ها از نظر تركیب شیمیایی به سه دسته تقسیم می شوند :

هورمون های پپتیدی: كه می توانند پپتید ساده باشند یا گلیكوپپتید. یك هورمون پپتیدی ساده در بدن انسان مثل انسولین و هورمون گلیكوپپتیدی مانند  LHو FSH

هورمون های استروئیدی: كه از كلسترول منشا می گیرند مثل هورمون های جنسی (استروژن، تستسترون)

هورمون های آمینی: كه فقط از یك اسیدآمینه یكروزین تشكیل یافته اند كه شامل هورمون های تیروییدی و هورمون هایی می باشند كه از قسمت مركزی غده فوق كلیوی ترشح می شوند.

بخش مرکزی (ترشح هورمون های ستیز و گریز):

اپی نفرین (آدرنالین)

نور اپی نفرین (نور آدرنالین)

تاثیر دو مورد قبل: افزایش ضربان قلب، فشار خون، قند خون و جریان خون به قلب و شش ها می باشد.

پیام رسانی اپی نفرین نمونه ای دیگر از تنوع مسیرهای پیام رسانی یک لیگاند را نشان می دهد. اپی نفرین علاوه بر نقش به عنوان انتقال دهنده عصبی، یک هورمون درون ریز است که روی سلول های هدف تاثیرات گوناگون دارد. اپی نفرین را آدرنالین نیز می نامند. گیرنده های اپی نفرین به گیرنده های آدرنرژیک موسوم هستند.

گیرنده های آدرنرژیک دو گروه عمده اند که آلفا و بتا نام گرفته اند. همه این گیرنده ها پروتئین هایی تراغشایی با 7 مارپیچ آلفا و جفت شده با G پروتئین هستند. گیرنده های 1- آدرنرژیک و 2- آدرنرژیک که از جمله در سطح سلول های ماهیچه صاف بیان می شوند، با G پروتئین هایی جفت شده اند که زیر واحد G آنها به ترتیب از نوع Gq و Gi است. در مقابل زیر واحد G در G پروتئین های مرتبط با گیرنده های - آدرنرژیک از نوع Gs است. به این ترتیب، اثر اپی نفرین در بافت های مختلف (بسته به نوع گیرنده ها و پروتئین های پیام رسانی درون سلول هایشان) متفاوت و گاهی متقابل است. 

پیام رسانی اپی نفرین در این سلول ها با اتصال آن به گیرنده 2- آدرنرژیک آغاز می شود. با این اتصال، گیرنده تغییر صورت بندی می دهد و G پروتئین مرتبط با خود را با تحریک تعویض نوکلئوتید فعال می کند. زیر واحد Gs که اکنون فعال و از G جدا می شود، آدنیلیل سیکلاز را به عنوان پروتئین اثر کننده اش فعال می کند. فعالیت آدنیلیل سیکلاز باعث افزایش غلظت AMP حلقوی می شود که یک پیک دوم است.

در یوکاریوت ها، عمده اثرهای cAMP از طریق پروتئین کیناز A (PKA) اعمال می شود، cAMP پروتئین کیناز را فعال می کند.

هر مولکول پروتئین کیناز A از دو زیر واحد کاتالیتیک (C) و دو زیر واحد تنظیمی (R) تشکیل شده است که در حالت عادی به صورت کمپلکس غیر فعال R2C2 هستند. اتصال چهار cAMP به دو زیر واحد R باعث آزاد شدن دو زیر واحد مجزای C فعال می شود.

این آنزیم فعال اکنون می تواند پروتئین های هدف را در ریشه های سرین/ترئونین فسفریله کند. PKA فعال می تواند دو نوع اثر داشته باشد (در مطلب بعد نمونه هایی از آنرا بیان خواهیم کرد.):

1- تغییر در فعالیت پروتئین های متابولیک

2- تغییر در بیان ژن ها

ادامه دارد ...

منبع: http://mls-arak89.blogfa.com     https://www.google.com

تنظیم کننده: محبوبه همت