«پرندگان» موریه هنوز هم آموزنده است

 
علی مسعودی‌نیا معتقد است رمان «پرندگان» نوشته دافنه موریه که نثر ساده‌ای به زبان انگلیسی دارد، می‌تواند برای نویسنده‌های دیگر آموزنده باشد.علی مسعودی‌نیا مترجم در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره رمان «پرندگان» از دافنه دو موریه که با ترجمه او توسط انتشارات به نگار چاپ شده، گفت: این رمان همان کتابی است که آلفرد هیچکاک فیلمساز معروف تاریخ سینما فیلم «پرندگان» را براساس آن ساخته است. این کتاب همان طور که تحت الشعاع آثار مشهورتر دوموریه قرارگرفته، در ایران هم مورد کم توجهی قرار گرفت.

وی افزود: نویسنده این رمان با کتاب «ربکا» در ایران معروف و شناخته شد. «حالا نگاه نکن» و مجموعه داستان «درخت سیب» هم دیگر کتاب های او هستند که در دهه ۱۳۶۰ از او در ایران ترجمه شدند. دوموریه یکی از نویسندگانی است که در دهه ۶۰ در ایران روی بورس بود و نویسنده عجیب و غریبی هم هست. آثارش تم و زمینه گوتیک دارند و نزدیک به ژانر وحشت اند.

این مترجم درباره چرایی ترجمه اثری از دافنه دوموریه گفت: من این نویسنده را خیلی دوست دارم و از نویسندگان مورد علاقه من است. متاسفانه اکثر ترجمه هایی که از او در بازار نشر ایران موجود است، ترجمه های درخشان و خوبی نیستند؛ به جز «ربکا» هم باقی آثارش چندان شناخته نشدند. یک ترجمه ناقص و خلاصه شده هم از «پرندگان» بود که اواخر سال ۵۰ یا اوایل دهه ۶۰ عرضه شد. من هم دوست داشتم یک پکیج کامل از آثار را ترجمه کنم. قرار بود پروژه ای را برای ترجمه آثار نویسندگان زن در انتشارات به نگار داشته باشیم و همین شد که مشغول ترجمه «پرندگان» شدم. به نظرم «پرندگان» در ایران خوب خوانده نشده و ترجمه ای هم که من از آن داشتم، دیده نشد.

مسعودی نیا درباره تفاوت های فیلم و رمان «پرندگان» گفت: بین فیلم و رمان تفاوت‌های زیادی وجود دارد و هیچکاک فقط روح داستان را از کتاب گرفته است. من در انتهای نسخه ترجمه‌ام، دو مقاله را هم درمورد این اثر ترجمه کرده‌ام که در کتاب چاپ شده اند؛ یکی مقاله ای به قلم یکی از منتقدین روزنامه نیویورکر است که در آن نسخه سینمایی را با نسخه داستانی مقایسه کرده و دیگری مطلبی به قلم اسلاوی ژیژک است که درباره دافنه دوموریه نوشته شده است. ژیژک در این مقاله، مباحث مهم روانکاوانه را درمورد نویسنده اثر مطرح کرده است.

مترجم کتاب «علم علیه شانس» گفت: «پرندگان» خیلی اثر عجیبی است. یعنی ماجرایش شبیه آن چیزی است که بیشتر در دنیای سینما دیده ایم؛ یعنی ژانر فاجعه و یک شهر که فاجعه ای به آن تحمیل می‌شود. این فاجعه هجوم ناگهانی پرندگان است. داستان درباره دهکده‌ای ساحلی است که در شروع زمستان با حادثه عجیبی روبه‌رو می‌شود. فوجی از پرندگان مختلف به دهکده هجوم می‌آورند و واقعه‌ای تراژیک رقم می‌زنند. خواننده در عین حال، زندگی یک خانواده را هم دنبال می‌کند. بعدها و با جلوتر رفتن در مسیر داستان، متوجه می‌شویم که در گذشته، جنگی در کار بوده است.

وی ادامه داد: دافنه دو موریه هم نویسنده سرراستی نیست و قلمی‌استعاره‌پرداز دارد. او در این داستانش هم مفاهیم استعاره‌ای را در زمینه مسائل اجتماعی و سیاسی به کار می‌برد. در این داستان، هرچه به سمت پایان می‌رویم، با دلهره و ترس، این استعاره‌ها هم زیادتر می‌شوند. نکته‌ای که در کارهای این نویسنده روی من هم تاثیر می‌گذارد، جایی است که داستان را تمام می‌کند. او ضربه می‌زند و حال مخاطب را به شدت جا می‌آورد!

مسعودی نیا گفت: به نظرم رمان «پرندگان» که نثر ساده ای به زبان انگلیسی دارد، می‌تواند برای نویسنده‌های دیگر آموزنده باشد.