پیشینه به راه انداختن دسته جات عزاداری

گویا به راه انداختن دسته جات عزاداری در دوران صفویه رونق داشته است ، در این زمینه پیتر دلا واله ـ جهانگرد ایتالیایی ـ که سال ها در ایران به سر می برد و با شاه عباس اول همنشین بود ، گزارش هایی از مراسم عزاداری و زد و خورد های آن ارائه کرد که موجب تأسف است .

وی تصریح کرده است که گاه شاه عباس اول این دسته ها را به جان هم می انداخت و خود برای تفریح به تماشا می نشست ! گزارش وی در باره مراسم عزاداری در ماه رمضان و محرم چنین است « دسته ها در میدان می گردند و در برابر کاخ سلطنتی و مسجد بزرگ توقف می کنند و پس از دعا [ لابد برای شاه ! ]  متفرق می شوند. وزیر اصفهان و خرانه دار شاه ، با عده زیادی از سواران نظارت می کنند که در مدخل خیابان ها به میدان دسته ها به جان هم نیفتند امری که غالباً پیش آمده و عده ای کشته شده اند.

البته شاه عباس از این درگیری ها لذت می برد و با قدرت از دسته ای جانب داری می کند ، اما پس از درگیری آنان ، خود را به یکی از خانه ها می رساند و از پشت پنجره ، تماشاگر این درگیری های شوم می شود . این بود مراسم بزرگداشت شهادت علی ؛ اما مراسم شهادت حسین دقیقا مانند شهادت علی است ، جز اینکه با تشریفاتی بیشتر ، دسته هایی بزرگ تر و تمایلی افزون تر برای درگیری چماقداران . در روز عاشورا که من سوار بر اسب ، ناظر این مراسم بودم ، مأموران دولتی نتوانستند از بروز درگیری جلوگیری کنند . شنیدم که در نقاط دیگر شهر نیز درگیری هایی پیش آمده و عده زیادی با سر شکسته و صورت خونین به  خانه های شان برگشتند . »

از این صحنه ها در عاشوراهای تاریخ فراوان است که« مردم یا بر سینه و سر خویش می زدند یا بر سر و صورت برادر خویش ، حماسه ای که باید الگوی مبارزه با ستمگران باشد تبدیل شده بود به چماقی که عزاداران بر سر خود فرود می آوردند . نه کلمه ای که علیه ظالمان سر داده شود و نه مشتی که به سوی آنان گره شود ، اساسا مردم ، ظالمان عصر خود را نمی شناختند و یا بدتر اینکه هیچ حساسیتی در این زمینه نداشتند حال آنکه عاشورا در هر عصر باید یادآور حسینیان و یزیدیان آن عصرباشد .»

در روایات وارد شده در عزاداری برای امام حسین « فقط گریستن برآن حضرت مستند و قطعی است و چیزی به نام دسته های عزاداری و زنجیر زنی و حتی سینه زنی وجود ندارد ، مگرنه اینکه ما موظفیم به سنت پیامبر عمل کنیم و قبلا ذکر شد که هرچه خارج از این باشد بدعت است ، پس به راه انداختن این دسته ها و زدن سنج و دهل و طبلی که رویش مارک  yamaha  که تازه original made in japan است از کجای تاریخ معصومین (علیهم السلام) آمده است ما نمی دانیم .

اگر واقعا این امور براستی ثواب داشت و در دنیا و آخرت مضر نبود سزاوار بود که علما و فقها نیز به آن مبادرت کنند و خود پیش قدم باشند ، کفن بپوشند و سنج و دهل و شیپور به دست گرفته ، پیشاپیش همه بر سر و کله بکوبند و دیگران را نیز به این کار تشویق کنند !!

زیرا «که علما و فقها پیش از همه شایسته برای این گونه کارها هستند و اکنون که همه این کارها را  نمی کنند ، خوب بود اقلا یکی دو نفر هم که شده از علما برای نمونه این کارها را می کردند ، ولی باید گفت که همین یکی دو نفر هم هرگز به این کارها نپرداخته اند و هرگز در این اعمال شنیع خود را  برای دیگران سرمشق قرار نداده اند . حتی از هیچ یک از آنان دیده نشده که در مجالس عزا و سوگواری ، کمی محکم بر پیشانی خود  بزنند تا پیشانی ایشان سرخ شود ، آری همین کار را هم نمی کنند.»

به« گناهانی مثل ایجاد موانع و سخت شدن عبور و مرور برای مردم و مزاحمت برای پیران و بیماران و... به خاطر صدای حاصل از این ابزار و آلات و بیرون آمدن زنان از خانه و دنبال دسته ها به راه افتادن ـ در حالی که زنان حتی حق شرکت در تشییع جنازه و جماعت و عیادت مریض را هم ندارند.»

منبع : سازمان تبلیغات اسلامی