چالش فلسفی دو نظریه بزرگ کوانتومی

مجید پورعبدالمناف تبریزی به تحلیل فلسفی نظریه ذره بنیادی بوزون هیگز معروف به ذره خدا و نظریه ریسمان در کتاب «فیزیک کوانتومی و رازهای کیهانی» پرداخته است. وی دو نظریه بزرگ فیزیک کوانتومی را به چالش کشیده است.

مجید پورعبدالمناف تبریزی، پژوهشگر فلسفی و فیزیک کوانتومی و ذرات بنیادی با دیدی فلسفی از دو نظریه بزرگ فیزیک کوانتومی در کتاب «فیزیک کوانتومی و رازهای کیهانی» رمزگشایی کرده است.

«ذرات بنیادین تشکیل‌دهنده هستی»، «حقیقت هستی»، «فیزیک کوانتومی»، «کوانتومی و مولانا»، «نظریه‌های کوانتومی»، «فیزیک و فلسفه» عنوان شش سرفصل کتاب «فیزیک کوانتومی و رازهای کیهانی» است. نویسنده در این فصول به بررسی این دو نظریه یعنی تئوری ذره بنیادی بوزون‌هیگز معروف به ذره‌خدا و ریسمان پرداخته است. وی ذرات بنیادی را با دید فلسفی تشریح و این دو نظریه بزرگ فیزیک کوانتومی را به چالش کشیده است.

نظریه ذره بنیادی بوزون هیگز

سوال مهمی که در دنیای فیزیک وجود دارد، این است که چه چیزی باعث شد تا ذرات عالم جرم‌دار شوند؟ براساس نظریه هیگز، کل جهان ما را میدان هیگز فرا گرفته است. ولی به جای مولکول‌های آب در یک آکواریوم یا اکسیژن در فضای خالی از ذره‌ای بنیادی به نام بوزون هیگز تشکیل شده است. این ذره بنیادی جرم مشخصی دارد و نسبتا ذره سنگینی به شمار می‌رود، اما مهم‌تر از جرم خودش این ویژگی مهم را دارد که با ذرات بنیادی دیگر اطراف خودش واکنش نشان می‌دهد.

آنچه ذره هیگز را مهم می‌کند، این است که بر اساس این نظریه، نوع و قدرت واکنش بوزون‌های هیگز با مواد و ذرات بنیادی اطرافش معلوم می‌کند که آن ذره چقدر جرم داشته باشد. یعنی جرم الکترون به دلیل قدرت واکنش الکترون‌ها با بوزون هیگز است. اگر فوتون تقریبا بدون جرم است به این دلیل است که واکنشش با بوزون‌های هیگز بسیار ضعیف است و در عوض الکترون واکنش قوی‌تری دارد.

نظریه ریسمان، واقعیت کیهان

نظریه‌ ریسمان، یک نظریه‌ پیچیده‌ است که واقعیت کیهان را به‌وسیله‌ ابرریسمان‌ها، به عنوان پایه‌ای‌ترین جزء ماده، توضیح می‌دهد. به گفته برخی فیزیکدانان، نظریه‌ ریسمان اساسی‌ترین نظریه در فیزیک قرن بیست و یکم است که به طور اتفاقی وارد قرن بیست شده است. تئوری ریسمان می‌گوید مواد از اتم‌ها ساخته‌ شده‌اند، که خودشان از الکترون، پروتون و نوترون ساخته شده‌اند، که همین‌ اجزاء را نیز می‌توان به کوارک تجزیه کرد این ذرات زیر اتمی به‌ظاهر غیر قابل تجزیه، در اصل از ریسمان‌هایی پدید آمده‌اند که ارتعاش و تغییر شکل دائمیشان در فضا باعث پدید آمدن تمام آن چیزی شده است که می‌بینیم.

خداوند تاس نمی‌اندازد

فصل ششم کتاب به مرز بین فیزیک و فلسفه اشاره دارد که در این بخش می‌خوانیم: «براستی مرز ماده و ضد ماده کجاست، چرا زمانی که جهان را با همه کهکشان‌ها و ستاره‌ها و سیارات گستره‌ای از دیگر اجرام وزن می‌کنیم، می‌بینیم ماده تاریک و انرژی تاریک حکایت از ناپیدایی جرم عظیم غیرقابل تصوری دارد. و حالا جهت کشف این سوال که آیا بین فیزیک و فلسفه در کل ماده و ضد ماده مرزی است، کنکاش در دنیای کوانتوم می‌پردازیم.

دانشمندان فیزیک با ارائه نظریه ریسمان، به دنبال کشف نیروی واحد کیهانی هستند. می‌دانیم که اینشتین تا سال‌های پایانی عمر خود 1951 میلادی در پی اتحاد دو نیروی کراویتون(جاذبه) و الکترومغناطیس بود که دانشمندان جوان هم عصر وی دو نیروی اتمی قوی را به وی تقدیم کردند، که نپذیرفت و جمله معروف خداوند تاس نمی‌اندازد را جهانی کرد.»

منبع: ایبنا