وقتی انگشتان دست بسته می‌مانند

بیماری دوپویترن به علت کلفت شدن بافت زیر پوست کف دست و انگشتان ایجاد می‌شود. زیر پوست کف دست همه ما، یک بافت محکم پرده‌ای به نام غشا یا فاشیای کف دستی وجود دارد که اگر طول آن کم بشود، ممکن است تعدادی از انگشتان دست خم شوند و در همان حالت خم شده باقی بمانند.

بخش سلامت تبیان

هیچ دردی ندارد. فقط یک برجستگی به صورت گره یا طناب، کف دستش احساس می‌کند. مدت‌هاست، زیر پوست کف دستش یک بافت محکم و سفت را احساس می‌کند، اما بتدریج متوجه شده است که انگشت حلقه‌اش بخوبی باز نمی‌شود و حالا به متخصص ارتوپدی مراجعه کرده است...

او مبتلا به بیماری دوپویترن (Dupuytren) شده است؛ بیماری‌ای که به علت کلفت شدن بافت زیر پوست کف دست و انگشتان ایجاد می‌شود. جالب است بدانید،‌ زیر پوست کف دست همه ما، یک بافت محکم پرده‌ای به نام غشا یا فاشیای کف دستی وجود دارد که اگر طول آن کم بشود، ممکن است تعدادی از انگشتان دست خم شوند و در همان حالت خم شده باقی بمانند.

دکتر رضا شهریار کامرانی، متخصص ارتوپدی و فوق‌تخصص جراحی دست درباره این بیماری به جام‌جم می‌گوید: بیماری دوپویترن، بیماری نسج نرم کف دست است که در دهه پنجم و ششم عمر بتدریج خود را نشان می‌دهد. علت دقیق بیماری مشخص نیست، اما بر اثر تغییر ماهیت برخی سلول‌های کف دست به وجود می‌آید.

بافت جدید این خاصیت را دارد که طول آن بتدریج کوتاه و باعث خم‌شدن انگشتان دست می‌شود. این بیماری تمایل دارد، بیشتر انگشتان حلقه و کوچک را درگیر کند، اما گاه انگشت‌های دیگر یا هر تعداد از انگشتان را درگیر می‌کند.

بدون درد، اما ناتوان‌کننده

بیماری دوپویترن، خطرناک نیست، اما می‌تواند ناتوان‌کننده شود‌. این ناتوانی با بروز مشکلاتی در بیماران نمود می‌یابد از‌جمله وجود یک یا چند توده در کف دست، اشکال در صاف کردن انگشتان، اشکال در گرفتن و مشت کردن اشیا و ناتوانی در قراردادن دست به صورت صاف روی میز یا داخل جیب.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در این باره توضیح می‌دهد: در بسیاری موارد این بیماری دو طرفه است، اما معمولا در زمان‌های متفاوتی درگیری شروع می‌شود. شخص در بیماری دوپویترن درد ندارد و ابتدا متوجه گره‌ها یا بافت‌های طناب مانندی در کف دست می‌شود. این بافت به آهستگی افزایش می‌یابد و بتدریج، باعث خم شدن انگشتان می‌شود. البته بیمار می‌تواند انگشت خود را به‌طور کامل خم کند، اما قادر نیست آن را به طور کامل باز کند.

چه کسانی در معرض خطر دوپویترن هستند؟

شیوع دوپویترن در مردان، بیماران دیابتی و نیز در کسانی که داروهای ضد‌تشنج استفاده می‌کنند، بیشتر است.

به گفته دکتر کامرانی،‌ این بیماری در کشورهای اروپایی بخصوص در کشورهای اسکاندیناوی شیوع فراوانی دارد و هر چه از نظر جغرافیایی از این کشورها دور می‌شویم ، این شیوع کاهش می‌یابد.

به همین علت در ایران این بیماری چندان شایع نیست و بیراه نیست که آن را یک بیماری بیگانه بنامیم که گاهی در خانه ما هم دیده می‌شود‌. این بیماری ارثی است، ولی به علت شیوع پایین آن در ایران معمولا بیماران نمی‌توانند سابقه فامیلی را بیان کنند.

بیماری‌ای که از پیشرفت نمی‌ایستد

تشخیص بیماری صرفا بالینی است و با وجود سیر کند بیماری هیچ درمانی برای پیشگیری از پیشرفت آن وجود ندارد.

به گفته عضو هیات مدیره انجمن جراحان ارتوپدی ایران، ماساژ، فیزیوتراپی یا تزریق کورتون نمی‌تواند در سیر بیماری تغییری ایجاد کند. تنها درمان بیماری عمل جراحی است، اما با توجه به امکان عود بیماری، بعد از عمل جراحی پیشنهاد می‌شود در مراحل اولیه فقط بیمار را تحت نظر داشت.

وقتی چاره‌ای جز جراحی وجود ندارد

وقتی کف دست دیگر به طور مستقیم روی میز قرار نگیرد یا اگر هنگام سجده کردن بیمار نتواند کف دست خود را روی زمین قرار دهد، باید مورد جراحی قرار بگیرد. از نظر بالینی معادل این حالت، خم ماندن انگشت با زاویه 30 درجه است. در این هنگام با عمل جراحی و برداشتن بافت نابجا و تغییر ماهیت داده از کف دست، بیماری را درمان می‌کنیم.

دکتر کامرانی تاکید می‌کند: احتمال عود بعد از عمل جراحی در این بیماری وجود دارد، اما سیر آن کند است و هر چه در سن بالاتری دیده شود امکان نیاز به عمل جراحی مجدد کمتر می‌شود.به طور کلی سیر پیشرفت بیماری، روند آهسته دارد ولی به درمان پاسخ می‌دهد‌. البته باید در زمان مناسب برای درمان جراحی دوپویترن اقدام شود.

پس از جراحی دوپویترن

بعد از جراحی دوپویترن تا مدتی ممکن است دست متورم باشد. در این مدت باید دست را بالا نگه داشت و به آرامی انگشتان دست را حرکت داد. انجام حرکاتی برای دست و انگشتان به منظور افزایش دامنه حرکات انگشتان و تقویت عضلات حرکت‌دهنده انگشتان بعد از عمل جراحی ضروری است.

بعد از جراحی دست بیمار تا شش هفته در یک اسپلینت (اسپلینت یا آتل وسیله‌ای است که برای حمایت از یک عضو یا بی‌حرکت کردن یک مفصل به کار می‌رود) می‌ماند تا از برگشت بیماری جلوگیری کند و بعد از آن بیمار باید تا شش ماه اسپلینت را شب‌ها ببندد. در حدود 20 درصد بیماران ممکن است بعد از مدتی بیماری عود کند که در این حال گاه انجام عمل جراحی مجدد مورد نیاز است.

منبع: جام جم