خودکشی به شرط چک!

"مردی بخاطر عدم توانایی پرداخت مبلغ یک فقره چک خود را از طبقات دادسرا به پایین پرتاب و در دم جان سپرد."

متاسفانه اخیرا شاهد برگشت چک‌های زیادی هستیم که به دلیل عدم موجودی حساب فردِ صادرکننده برگشت خورده و منجر به شکایت و حتی بازداشت می شود. چک‌های برگشتی که گاه باعث خودکشی و حتی مرگ افراد می‌شود و ما شاهد این قبیل معضلات اجتماعی هستیم که بعضا در سکوت تمام به ورطه فراموشی سپرده می شود.

قتل بخاطر چک

چندی پیش پرونده مردی که بخاطر گم شدن چک با چکش مرتکب قتل شده بود، برای رسیدگی روی میز قضات جنایی قرار گرفت. وی در این باره اظهار داشت که چک برگشتی از من قاتل ساخت، در جریان معامله ای چک دادم، اما نتوانستم حسابم را پر کنم. به هر دری زدم پول جور نشد کسی هم پولی قرض نداد، به همین خاطر با توسل به زور و ارتکاب قتل پول را به دست آوردم.

زن 45 ساله وقتی با درخواست طلاق از سوی همسرش روبه‌رو شد نقشه کشید تا انتقام بی‌مهری‌های شوهر را بگیرد.

به همین خاطر در موقعیتی مناسب یک برگ از دسته چک همسرش کند و پس از نوشتن یک چک 400 میلیون تومانی امضای شوهرش را جعل کرد و این چک را به دست یکی از دلال‌ها سپرد تا به این ترتیب شوهرش را گرفتار قانون کند.

ماهیت چک بانکی

چک برگه کوچک و سهل الوصولی است که اموال و دارایی‌های فراوانی را به راحتی جا به جا کرده و انسان را از رنج و دشواری حمل و انتقال آن در مسافت‌های دور و نزدیک، بی نیاز می‌کند. اما همین برگه کوچک، گاهی به دست فریب‌کاران و یا ساده لوحان،‌ تله انفجار وحشتناکی می‌شود که شعاع تخریبی‌اش گستره زندگی انسان و اجتماع را در بر می‌گیرد و فرد را تا پشت میله‌های «زندان» پرتاب می‌کند.

عوامل زیر در صدور چک مؤثرند:

1- وام نزولی (رباخواری)

2- خرید اجناس قسطی

3- کلاه برداری

4- مسکن

5- رفاقت

6- مستی

7- اعتیاد

8- فحشا

9- قمار

دارندگان چک و صاحبان حساب‌جاری اگر موارد قانونی مربوط به استفاده از چک را رعایت کنند، از دسته‌چک آنان سوءاستفاده نمی‌شود و یا سوءاستفاده به حداقل ممکن می‌رسد:

- در هنگام نوشتن متن چک سعی کنید خودتان و با قلم خود متن چک را بنویسید.

- در قسمت «مبلغ چک» میزان آن را هم به‌صورت ریال و هم تومان بنویسید و همچنین در قسمت «در وجه» سعی کنید که وجه را به اسم شخص بنویسید و تا می‌توانید از نوشتن کلمه حامل خودداری کنید.

- بعد از آن‌که اسم طرف را نوشتید، برای جلوگیری از سوءاستفاده احتمالی بنویسید که چک «بابت» چه چیزی

صادرشده است.

- در داخل شکل مستطیل که باید مبلغ به عدد نوشته شود سعی کنید از سمت چپ با کمترین فاصله به حرف «ر» در کلمه «ریال» شروع به نوشتن کنید و پس از نوشتن مبلغ در جلوی آن تا انتهای مستطیل خط تیره کشیده شود.

- پس از نوشتن عدد موردنظر برای جلوگیری از زیاد نمودن رقم، چسب نواری روی مبلغ چسبانیده شود.

- سعی کنید چک را به‌آرامی بنویسید و از شتاب‌زدگی و عجله در نوشتن خودداری کنید.

- چنانچه بدون قلم‌خوردگی چک را نوشتید و امضاء کردید در بالای شکل مستطیل که رقم نوشتید این کلمه را امضاء کنید؛ × بدون خط‌خوردگی × و دو طرف آن را با علامت ضربدر ببندید.

- چنانچه در هنگام نوشتن دچار قلم‌خوردگی شدید ولو این‌که حرف یا یک عدد باشد پشت چک قید کنید که مبلغ فلان و تاریخ فلان صحیح است.

- در انتخاب امضاء برای چک سعی کنید از امضاء ساده که به‌راحتی قابل جعل باشد خودداری کنید.

- پس از صدور چک ته چک را نیز کامل کنید و تاریخ چک و مبلغ چک و این‌که چک را به چه کسی داده‌اید حتماً قید کنید.

- از نمونه امضاء خود در قسمت ته چک و برگه و جلد دسته‌چک خودداری کنید تا چنانچه چک یا دسته‌چک مفقود شد یا مورد دستبرد قرار گرفت جعل نمونه امضاء صورت نگیرد.

- همیشه سعی کنید دسته‌چک را در جای امن قرار دهید تا به‌راحتی قابل‌دسترسی برای دیگران نباشد.

- چنانچه دسته‌چک یا یک برگ چک مفقود یا مورد سرقت قرار گرفت در اسرع وقت به بانک اطلاع دهید.

- از ضمانت با چک نسبت به افرادی که نمی‌شناسید یا احتمال عدم پرداخت او را می‌دهید خودداری کنید.

چک به وجود آمد تا مشکلی را حل کند، اما بنابه عدم آگاهی از نحوه استفاده صحیح از آن خود به مشکل تبدیل شد و افرادی با صدور چک قاتل شدند، یا به زندان افتادند و یا سرمایه خود را فنا کردند.

کلام آخر

باتوجه به آنچه که گفته شد باید بیش از گذشته در مورد چک حساس شویم و در استفاده درست از آن کوشا باشیم. چک برگه سهل الوصولی است که با اتکا به قدرت مالی فرد صادر می شود و برگشت خوردن معنایی ندارد. چنانچه فردی از موجودی کافی حساب خود در زمان مقرر چک اطمینان کافی ندارد نباید چکی را صادر کند تا از مشکلات جدی آن دور بماند. همچنین با رعایت اصول نگهداری از دسته چک و طریقه نوشتن آن از سوء استفاده های احتمالی جلوگیری نماییم. امید است با آگاهی بخشی و فرهنگ سازی سدی در برابر معضلات چک‌های برگشتی ساخته شود.