روایت عاشقانه‌های ادبیات فارسی برای نوجوانان
«وامق و عذرا» اثر میرزا محمد صادق نامی، افسانه‌ای است که تا به حال از سوی نویسندگان مختلف برای نوجوانان و جوانان بازنویسی شده است.
«وامق و عذرا» نام افسانه‌ای كهن است كه ریشه یونانی دارد؛ و نخستین بار«عنصری» شاعر معروف دوره غزنویان آن را به نظم درآورد. داستان حكایتی از عشق دو دلداده را بازگو می‌كند با این مضمون كه«عذرا» كنیزكی در زمان«اسكندر ذوالقرنین» بوده كه جوانی به اسم «وامق» فریفته او می‌شود. این افسانه تا به حال به روایات گوناگون توسط نویسندگان مختلف بازنویسی شده است. ازجمله این آثار می‌توان به کتاب «وامق و عذرا» اثر میرزا محمد صادق نامی به قلم مریم لطف علی اشاره کرد که در قالب مجموعه «عاشقانه‌های ادبیات فارسی» در 152 صفحه با شمارگان هزار نسخه و قیمت 75 هزار ریال از سوی انتشارات گوهر اندیشه منتشر شده است.
در مجموعه «عاشقانه‌های ادبیات فارسی» که توسط انتشارات گوهر اندیشه چاپ شده است، منظومه‌های عاشقانه ایران به نثر و زبانی ساده و روان برای استفاد بیشتر نسل نوجوان بازنویسی شده است؛ برخی از این آثار مربوط به قبل از پیدایش اسلام و همراه با داستان‌های حماسی ـ ایرانی و برخی دیگر مربوط به زمان بعد از ظهور اسلام و همراه با داستان‌های رایج بین اعراب است. گفتنی است که داستان‌های عاشقانه و حماسی ایرانی نسبت به داستان‌های عربی از زیبایی و جذابیت بیشتری برخوردار هستند؛ این‌گونه آثار که در کنار موضوع اصلی در بردارنده ذوق و سلیقه شاعران پارسی نیز می‌باشند بعدها م به عربی ترجمه شده‌اند.
کتاب «وامق و عذرا» اثر «میرزا محمد صادق موسوی اصفهانی»، متخلص به «نامی»، شاعر، منشی و وقایع‌نگار کریم‌خان زند است. او پنج مثنوی به تقلید از خمسه نظامی با عنوان «نامی‌نامه» سروده که عبارتند از: درج گوهر، خسرو و شیرین، لیلی و مجنون، وامق و عذرا و یوسف و زلیخا، متاسفانه یوسف و زلیخای او موجود نیست. علاوه بر این‌ها او اثری به نام تاریخی گیتی گشا دارد که در آن به تاریخ خاندان زند پرداخته است. مثنوی وامق و عذرای او چهارمین داستان از خمسه میرزا محمد صادقی نامی (535 ـ 612ه.ق) است که آن را در 2716 بیت و به تقلید از خمسه نظامی سروده است و قصه علاقه و اشتیاق وامق، شاهزاده یمنی، با عذرا، دختری پاک‌دامن و زیباست، و قبل از پیدایش اسلام به وقوع پیوسته است.
در بخشی از پیشگفتار نوشته شده است: «پارسی‌زبانان اولین گروهی بودند که داستان‌های ایرانی یا غیرایرانیِ رایج بین مردم را جمع‌آوری کرده و آثصار ارزشمندی در قالب نظم یا نثر خلق کردند. در کنار همه ویژگی‌هایی که در زبان و ادب پارسی سراغ داریم، وجود داستان‌های لطیف و عاشقانه یکی از برجسته‌ترین و بارزترین جنبه‌های زبان و ادب پارسی است. ایرانیان علاقه فراوانی به بیان عشق و محبت و دوستی در قالب نظم و نثر داشته‌اند و به همین دلیل شاعران و نویسندگان بزرگ ایرانی بخشی عمده‌ای از آثار خود را به این نوع از ادبیات (عاشقانه) و بیشتر در قالب داستان اختصاص داده‌اند که گاهی هم این داستان‌های عاشقانه آیینه‌ای برای نشان دادن احساسات و عواطف مردم و گاه خود شاعر بوده است.»
«وامق و عذرا: دفتر نخست از پنج گنج حسینی» اثر محمدحسین‌بن‌محمدحسن حسینی‌شیرازی،کاووس رضایی و کاووس حسن‌لی از نشر روزگار نیز از دیگر آثار این حوزه است. این کتاب، دفتر نخست از «پنج گنج حسینی» است که شامل مثنوی «وامق و عذرا» در 4662 بیت است. در ابتدای کتاب، زندگی‌نامه سراینده «پنج گنج حسینی» به طبع رسیده و روایت‌هایی درباره داستان «وامق و عذرا» درج شده است.
«وامق و عذرا» پیش از این به روایات مختلف و توسط نویسندگان دیگر بازنویسی شده است، از جمله این آثار می‌توان به کتاب «وامق و عذرا» نوشته ابراهیم ظهیرالاسلام‌كرمانی از انتشارات جاودان خرد اشاره کرد که مروری كوتاه بر این داستان عاشقانه است كه هم به‌صورت نظم و هم نثر تدوین یافته، و مؤلف با آوردن بخش‌های عمده‌ای از آن به بررسی ویژگی‌های داستان می‌پردازد. ضمن آن كه در پایان كتاب معانی لغات و اصطلاحات پیچیده داستان تبیین شده‌است.
کتاب «25 داستان باستانی» نوشته امید ایران نیز کتاب دیگری در این زمینه است که شامل مجموعه ای از داستان‌های باستانی و کهن است. داستان‌هایی که سینه به سینه منتقل شده و اکنون به دست ما رسیده‌اند. این کتاب شامل 25 داستان باستانی است: سه باغ، وامق و عذرا، علی بهانه گیر، باغ گل زرد، برگ مروارید، دزد زیرک، فاطمه قرقرو، قبا سنگی، قصه رمال باشی دروغی، قصه چوپان زاده، گل به صنوبرچه کرد روایت اول، گل به صنوبر چه کر روایت دوم، جنگ بلور، کتایون دختر قیصر، یک گردو بیانداز بیاید، ورقه و گلشاه، شاهزاده ابراهیم و فتنه خونریز، رستم و اسفندیار، پسر پادشاه و دختر خارکن، پسر خارکن، منجم، ملای مکتب، میراث سه برادر، متل روباه، شیخ صنعان.
«وامق و عذرا: دفتر نخست از پنج گنج حسینی» اثر محمدحسین‌بن‌محمدحسن حسینی‌شیرازی،کاووس رضایی و کاووس حسن‌لی از نشر روزگار نیز از دیگر آثار این حوزه است. این کتاب، دفتر نخست از «پنج گنج حسینی» است که شامل مثنوی «وامق و عذرا» در 4662 بیت است. در ابتدای کتاب، زندگی‌نامه سراینده «پنج گنج حسینی» به طبع رسیده و روایت‌هایی درباره داستان «وامق و عذرا» درج شده است.
کتاب «داستان وامق و عذرا» برگردان به نثر از منظومه میرزا محمدصادق نامی با تحلیل و تاویل داستان و شخصیت‌های آن اثر رحمت‌الله جباری نیز از دیگر اثار این حوزه است که از سوی انتشارات حریر و با اندکی تغییر از سوی انتشارات آرون منتشر شده است. همچنین در این زمینه کتاب «وامق و عذرا» اثر محمدصادق نامی‌اصفهانی، سیده‌زیبا بهروز و زینب افضلی نیز از سوی انتشارات اندیشه‌ورزان آریا منتشر شده است.منبع: ایبنا
