روزشمار غدیر؛ بزرگترین عید بشریت !

واقعه غدیر خم که در آخرین سال زندگی رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله رخ داد و در آن علی علیه السلام به جانشینی آن حضرت برگزیده شد، حادثه ای تاریخی نیست که در کنار دیگر وقایع بدان نگریسته شود. غدیر تنها نام یک سرزمین نیست؛ یک تفکر است. غدیر، نقطه تلاقی کاروان رسالت با طلایه داران امامت است. غدیر خم یک سرزمین نیست؛ چشمه کوثری است که تا پایان هستی می جوشد. تا روز عید بزرگ غدیر با روزشمار غدیر همراه باشید تا از چشمه با برکت غدیر بنوشیم و معرفت کسب کنیم.

بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان

علی علیه السلام، امر بر اطاعت و ترک معصیت

یکی از نکات مهم که پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم در خطبه ی غدیر به طور غیر مستقیم تذکر می دهند این عبارت است :

"وَ الْمُوَالِی عَلَى طَاعَتِهِ وَ النَّاهِی عَنْ مَعْصِیَتِه"

یعنی مردم را در اطاعت خدا سرپرست است و بدان  تشویق می کند و از معصیت پروردگار نهی می نماید .

آخرین زیارت و آخرین مأموریت

در تاریخ 18 ذی الحجه سال 10 قمری، پیامبر گرامی اسلام در بازگشت از حجة الوداع در منطقه‌ای به نام غدیر خم،  به فرمان الهی، خطابه ای هدایت بخش و آسمانی ایراد فرمودند که سر آغاز فصل جدیدی در تاریخ اسلام شد. نکات گرانبها و ارزشمندی که در این خطابه عرشی بیان شده، تکمیل کننده رسالت و زمینه ساز هدایت بشری، بشمار می آید.

احتجاج به غدیر

اشکال می شود که اگر حدیث غدیر با این عظمت واقعیت دارد چرا علی و اهل بیت او و یارانش در موارد لزوم به آن استدلال نکردندآیا بهتر نبود که آنها برای اثبات خلافت بلافصل علی به چنین مدرک مهمی استناد می جستند؟

سوره والعصر در شان امیرمومنان علیه السلام

یکی از صفات برجسته امیرمومنان علیه السلام در خطابه، مقام رضایت به حق و مقام رضایت توام با صبر و مقام ایمان می باشد.

راه علی علیه السلام، راه هدایت

یکی از نکات مهمی که در خطابه و سخنان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وجود دارد و از تکنولوژی های تبلیغ نیز می باشد، این است که پیامبر صلی الله علیه و آله می خواهند جایگاهی را برای امام و امامت در ذهن و قلب مخاطبان ایجاد کنند که آنان در برخورد با امام، گفتار او را حجت بدانند. وقتی که گفتار امام حجت بود و عملکرد امامت برای انسان ها در طول دوران های مختلف، حجت داشت. پس به آن جملات و عملکردها معتقد شده و به آنها عمل می کند.

سپاسگزاری ولایت علوی، شیوه نبوی

تذکرات پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم در خطابه ی غدیر، به دو دسته مستقیم و غیر مستقیم تقسیم شدند.

رسواسازی معاویه در سرزمین منا با حدیث غدیر

آیا به یاد نمی‌آورید که پیامبر خدا پدرم علی بن ابیطالب سلام الله علیه را در غدیر خم به ولایت و جانشینی خود منصوب کرد؟ حاضرین این بار نیز یک صدا گفتند: بارخدایا ما به این جریان آگاه و مطلع هستیم و به آن شهادت می‌دهیم...

به یاد مهدی فاطمه سلام الله علیها

از دیرباز دیده‌ها چشم به راه اوست و دل‌ها برایش می‌تپد. کتاب‌های آسمانی او را معرفی کرده و هر نبشته بر او بشارت داده. مردمان هماره در خوشی‌ها و تنگنا‌های زمان او را در جان‌ خویش یافته‌ و در ستم‌ها و بی‌عدالتی‌ها چشم امید به او دوخته‌اند. در نادانی‌ها دانش او را یاد کرده‌اند و در بی‌سامانی‌ها، سامان حکومت او را به حسرت نشسته‌اند.

موعود خانواده ی نور

حضرت در چهار بخش، خودشان و امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام را به عنوان نذیر و بشارت دهنده، منذر و هدایت کننده، بیم دهنده و راهنما و در بخش آخر، خود را رسول و علی علیه السلام را امام پس از خود معرفی می کنند.

روشنگر آیین رستگاری

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله درسخنانشان درباره ی حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در خطبه ی غدیر، ابتدا سخنان مهم تر و سپس مهم را آورده اند و به همین ترتیب ادامه داده اند.

کانون بخش اندیشه ها

یکی از وظایف امام عصر علیه‌السلام این است که دژهای محکم و غیرقابل نفوذ را، فتح می‌کنند.«حصون» جمع حصن و دژ است.

حدیثی که اطاعت از امام علی علیه‌السلام را واجب می‌کند

در شناسنامه غیر مادی انسان یا انسان الهی و نورانی است و از برگ های درخت بلند و محکم شجره طیبه است یا متاسفانه از برگ ها و گل های بدبو و مشمئز کننده شجره خبیثه است.

یاور آیین حنیف

چند واژه ی بسیار جالب داریم که از اختصاصات و زیبایی‌های فرهنگ تشیع است. بهتر است در فرهنگ اسلام ، کلمه ی علی را به تنهایی بکار نبریم، بلکه بگوییم: علی امیرالمؤمنین علیه السلام، چراکه مفهوم واژه ی امیرالمؤمنین علیه السلام بسیار ژرف تر است .

منکر ولایت امیر المومنین علیه السلام ملعون است

اولین مسأله این است که رسول خدا صلی الله علیه و آله می‌فرمایند کسانی که با قول من درباره‌ی علی علیه السلام و امامت او مخالفت بکنند مورد لعن هستند.

"و قضیة لها ابوالحسن"

در جمله آخر  نامه مولانا عبدالحمید به مقام معظم رهبری نوشته شده است: " و قضیة لها ابوالحسن"،  که در تاریخ و ادب ضرب المثل شده است. این جمله اشاره به صحبت خلیفه دوم پیرامون حضرت علی علیه السلام است. «یعنی من بخدا پناه می برم که مشکلی پیش بیاید و اباالحسن (علی علیه السلام) در نزد من نباشد.

حکایت‌هایی از دوران ظهور به بیان خطبه‌غدیر

شما از روز ازل در نگاه عالمیان، خاص بوده‌ اید و در نگاه رحمت عالمیان نیز.

شما که طلایه ‌دار پایان طلایی تاریخ زمینیان هستید، باید از آغاز مسیر وصایت، برای این امت معارفه می شدید که شدید.

علی علیه السلام، وارث جمیع علوم پیامبر صلی الله علیه و اله

آن‌چه در جانشینی پیغمبر اسلام صلی الله علیه و آله و البته نیابتِ هر كس دیگر معقول است و عقل فطری هم به آن حكم می‌دهد شباهت هرچه بیش‌تر نائب با منوبٌ‌عنه است.

امیرالمومنین علیه السلام، شبیه ترین به پیامبر صلی الله علیه واله

سه جمله‌ی اول دربرگیرنده‌ی مطالب بلند و عمیقی است. لاتَضِلُّوا عَنْهُ یعنی از او، امیرالمؤمنین علیه السلام، دور نشوید كه دوری از او حاصلش گمراهی است.

علی علیه السلام ، امر بر اطاعت و ترک معصیت

یکی از نکات مهم که پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم در خطبه ی غدیر به طور غیر مستقیم تذکر می دهند این عبارت است : "وَ الْمُوَالِی عَلَى طَاعَتِهِ وَ النَّاهِی عَنْ مَعْصِیَتِه"؛ یعنی مردم را در اطاعت خدا سرپرست است و بدان  تشویق می کند و از معصیت پروردگار نهی می نماید .

امامت، عهد الهی

یکی از نکته‌های مهم مسأله‌ی امامت این است که امامْ مِنَ اللّه است و نصب امام با جعل الهی است و به اختیار مردم نیست. این مسأله را از آیه‌ی شریفه‌ی وَ إِذْ إِبْتَلىَ إِبْرَاهیمَ رَبُّهُ بِكلَِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنّی جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَ مِن ذُرِّیَّتی قَالَ لَایَنَالُ عَهْدِى الظَّالِمِینَ  نتیجه می‌گیریم.

وقتی خط قرمز سکوت شکسته می شود!

پیامبر خدا خطاب به جماعت در غدیر خم، نسبت به شناخت دقیق منافقان آن جمع، ابراز آگاهی می کند ولی ابلاغ منصب ولایت علی(علیه السلام) را شایسته سکوت نمی داند، زیرا فرمانی قطعی از خداست.

شهادت علمای اهل سنت به صحت سند حدیث غدیر

چرا این حدیث موجب یکرنگی در عقیده شیعیان و اهل تسنن نشده است؟ آنها واقعه را قبول ندارند یا در حدیث ضعفی وجود دارد؟ مسئله چیست؟

دلیل محکم شیعه در اثبات امامت علی(علیه السلام)

مورخین تا حدود 120 هزار نفر تعداد حاضرین در غدیر را شمرده اند زیرا با اعلان قبلی بوده که هر کس متمکن است با پیامبر(صلی الله و علیه وآله) حج به جا بیاورد. و شاید همین مسأله باعث شده است که برخی بیان کنند اگر حدیث متواتری وجود داشته باشد، حدیث غدیر است.

دو شاخصه برای پیروان مولای غدیر !

لفظ مولا در این حدیث، عمده اختلاف میان شیعیان و اهل سنت است، آنها مولا را به معنی دوست و یار و یاور معنی می کنند؛ در حالی که مولا به معنی سرپرست و صاحب اختیار است.

نسبت پیامبر اکرم و امیرالمومنین علیهماالسلام

پیغمبر اکرم، صلّی اللّه علیه و آله، نسبت امیرالمؤمنین، علیه‌السلام، را با خودشان به نسبتی كه جناب هارون با حضرت موسی داشت تشبیه کرده‌اند. این تشبیه به‌خاطر آن است كه عرب‌ها به‌سبب رابطه و معاشرت با یهودیان داستان‌های زیادی درباره‌ی موسی و هارون شنیده بودند.

امیرالمومنین(ع)،خلیفه پیامبر(ص)بر تمام امت و امامان

عرب‌ها به‌خاطر اختلاط بازرگانی و اجتماعی با یهودی‌ها داستان موسی و هارون را شنیده بودند. عده‌ای از اعراب هم دارای دین حنیف ابراهیمی بودند و حضرت موسی علیه السلام را به‌عنوان پیغمبر خدا می‌شناختند. حتی مشرکین هم آشنا بودند با موسی و هارون علیهم السلام.

ابلاغ ولایت، تمام رسالت

با استعانت از خداوند متعال و به مدد توفیقات الهی و عنایات خاصه‌ی حضرت امیرالمؤمنین، علیه‌السلام، و كسب اجازه و توشیح ملوکانه‌ی امام زمان، بقیة‌اللّه، ارواحنا فداه، بحث‌هایی درباره‌ی موضوعات امامت و امام، ولایت و ولی، خلافت و خلیفه و وصایت و وصی در خطبه‌ی غدیر ارائه خواهیم كرد و باذن‌اللّه نکته‌هایی پیرامون این چهار موضوع، كه اصل ثقل خطابه‌ی غدیر هستند طرح خواهیم نمود.

امیرالمومنین(ع)،وارث تمام علوم نبوی صلی الله علیه واله

این‌كه تشیع یعنی چه و تعریف شیعه كدام است. می‌گوییم شیعه كسی است كه اعتقاد دارد همه‌ی ائمه‌ی معصومین، از حضرت امیرالمؤمنین تا امام عصر، علیهم‌السلام، در تمامی ابعاد شخصیت حضرت رسول صلی الله علیه و آله جانشینان ایشان هستند مگر در بعد قانون‌آوری.

علی علیه السلام، جانشین پیامبر(ص) در تمام شؤون

خلافت یعنی این‌كه كسی پاش را جای پای كسی بگذارد و خلافت برای پیامبر صلی الله علیه و آله یعنی این‌كه كسی (امیرالمؤمنین، علی، علیه‌السلام) پاشان را جای پای پیامبر صلی الله علیه و آله بگذارند. داش را جای پای تو بگذارد. اصلاً خلاف یعنی قدم زدن و رفت‌وآمد کردن. اصل واژه‌ی اختلاف یعنی رفت‌و‌آمد كردن.

اثبات معاد در غدیر

موضوع معاد در خطابه ی غدیر به صورت کلی بیان شده است ـ صرف  نظر از جسمانی یا روحانی بودن و یا دیگر جزئیات ـ. با یک نگاه اجمالی، پنجاه مورد راجع به قیامت از خطابه ی غدیر فهرست شده است که قبل از بررسی آن لازم است  دو مقدمه ذکر شود.

مواردی از خطابه ی غدیر راجع به معاد

عذاب منکر علی علیه السلام، نُکر و ناشناخته است ؛ یعنی نمی دانی چه عذابی است و نمی توانی آن را بشناسی. برای عظمت و بزرگی و دردناکی این  عذاب است که به آن نُکر می گویند. از خصوصیات قیامت، جاودانه بودن آن است . قیامت تمام شدنی نیست.اصلاً زمان تمام شدنی نیست‌آخرت، جاودانه هست.

لزوم حدیث برای تفسیر قرآن

در ابتدا اشكال های رایجی كه درباره ی‌ موضوع قرآن و عترت وجود دارد را بیان کرده، سپس به واژه ها و قسمتی از خطابه که راجع به این موضوع آمده است و مرجع آن اشاره می کنیم.

همراهی قرآن و عترت

وقت قیامت هم جزء علم مستأثر است. به قول استاد ما، وقت قیامت و وقت ظهور هنوز تقدیر نشده و در عالم مشیت مانده؛ چون تقدیر نشده قابل انتقال نیست و خدا هم انتقال نداده است. ﴿وَ كُلَّ شَی‏ءٍ أَحْصَیْناهُ فی إِمامٍ مُبینٍ﴾ . خدا‌وند همه چیز ‌را در امام مبین احصا در این آیه خداوند استثناء فرموده: فرموده و از چیز‌هایی كه احصا شده، علم توحید، احكام و اخلاق، باطن و تفسیر و تأویل قرآن است.

اسم مخصوص امام زمان علیه السلام

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله درخطابه‌ی غدیر، مسئله ی مهدویت، ظهور، فرج و حکومت امام‌ زمان علیه السلام را بسیار طبیعی بیان فرموده اند.

بررسی رابطه غدیر و قرآن

غدیر واقعه ای است لایق لقب قرآنی! نقطه آغاز آن با قرآن، همه مراحل آن با نزول پی در پی قرآن، تار و پود خطابه اش آمیخته با آیات قران، و خاتمه آن با حضور قرآن، که این همه واقعه ای در سایه سار قرآن را برای ما ترسیم می کند.

نبیّ و مرسل در غدیر

خطابه ی غدیر در بستر نبوّت مطرح شده است؛ به این معنا که نبیّ  آن را معرفی کرده است. لغت نبیّ از نبأ به معنای خبر می آید.

نبوت پیامبر رحمت صلی الله علیه و آله در خطبه غدیر

در سیستم های حکومت بشری‌، اساساً حُکم پادشاه غیر از حُکم رعیت و سایر مردم محسوب می‌شده‌ و از قانون رعیت جدا بوده است. پیامبران، اسوه ی کمال و تمام عبودیت خداوند هستند؛ زیرا در تمام احکام با مردم شریک اند و در عین حال تکالیف سخت تری نیز دارند.

امامت امیرالمؤمنین علیه السلام

شیعه کسی است که اعتقاد دارد امیرالمؤمنین تا امام زمان علیهم السلام جا نشینان پیامبر اکرم صلی الله علیه و  آله ـ  در تمام ابعاد شخصیتی ، به جز قانون آوری ـ هستند.

اعلان خلافت امیرالمؤمنین علیه السلام

فرض کنید شخصی می خواهد به مسافرت رفته و می گوید که راجع به امتحانات با فلانی صحبت کنید. اگر راجع به جزوه ها کار داشتید، با دیگری صحبت کنید و... که این ها اجزاست؛ امّا اگر عباراتی راجع به یک  نفر گفته شد که مثلاً برادرم جانشین من است؛ آن گاه اگر پول هم خواستید از ایشان می گیرید  و... (در حقیقت در همه ی شرایط به برادر او مراجعه می کنید.) پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله در ادامه می فرمایند:

«أَنَّ عَلِی بْنَ أَبی طالِبٍ أَخی وَ وَصِیّی وَ خَلیفَتی عَلی‏ أُمَّتی»؛ «که علی بن ابیطالب برادر و وصی و جانشین من در میان امت من است.»

آیه ای در قرآن برای کامل شدن دین در روز غدیر

پس از آنکه پیامبر، علی علیه‌السلام را در غدیرخم به عنوان جانشین خود معرفی کرد، جبرئیل آیه دیگری را بر آن حضرت نازل کرد.

آیاتى از سوره معارج در تأیید داستان غدیر

پس از واقعه غدیر و ابلاغ ولایت و امامت علی علیه السلام به مردم و پخش خبر ‏آن در بلاد و جزیره، مردی به نام «جابر بن نضر» یا بنا به گفته برخی به نام «حارث بن نعمان» حضور پیامبر آمده عرض کرد: ای رسول خدا، به ما امر کردی که یگانگی خدا و رسالت تو را تصدیق کرده و حج و زکات به جا آوریم، همه پذیرفتیم.

توحید امیرالمؤمنین علیه السلام و ائمه علیهم السلام

در احادیث داریم که ائمه علیهم السلام می فرمایند: توحید، خروج از حدّین است. حدّین عبارتند از: حدّ تعطیل و حدّ تشبیه. حدّ تعطیل این است که بگوییم خدا نیست. حدّ تشبیه این است که بگوییم خدا به مانند مخلوقاتش می باشد. توجه داشته باشید، بِرَند و شعارخداشناسی قرآن و اسلام ﴿ لَیْسَ كَمِثْلِهِ شَیْ‏ءٌ ﴾ است که این همان مارک و بِرنَد تنزیه است. در خداشناسیِ امیرالمؤمنین علیه السلام اصرار بسیاری است بر این که خدا هست، پس از حدّ تعطیل خارج شده است.

بیان جزئیات مسائل توحیدی در غدیر

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله، در خطابه‌ی غدیر خداوند متعال را حمد فرموده اند. ایشان در این حمد، حتی مسائل ریز توحیدی را بیان فرموده اند.

عدل جزء صفات خدا در خطابه‌ی غدیر

در اسلام عده ای به نام اشعری ها‌ معتقد به جبرند. آن ها‌ می گویند: هر کاری که ما انجام می‌دهیم در واقع کار خداست.در صورتی که  سر‌تا‌سر قرآن کریم پر است از تذکر به ثواب و عقاب و امر و نهی. قرآن و تمام ادیان می گویند: اگر یک سری کار ها را انجام دهید ، به بهشت می روید و اگر یک سری دیگر از امور را انجام دهید، به جهنم می روید. اگر قرار باشد جهنم برویم و مجبور باشیم؛ پس نعوذ بالله خدا ظالم است و عادل نیست!

قرآن و رویداد غدیر

«امروز كافران از (نابودى) دین شما نومید شدند از آنان مترسید و از من بترسید، امروز دین شما را تكمیل كردم و نعمت خود را به پایان رسانیدم و اسلام را به (عنوان) دین، براى شما برگزیدم».

نزول آیه قران بر پیامبر(ص)برای تبلیغ ولایت امیر مؤمنان(ع)

علاوه بر احادیث فراوانی که به مناسبت واقعه غدیر بیان شده، یکی از چند آیاتی که در این روز و به همین مناسبت نازل شده است،آیه 67 سوره مبارکه مائده است.

خطابه‌ی غدیر در یک نگاه

سخنرانى تاریخى پیامبر صلی الله علیه و آله در غدیر -  كه حدود یك ساعت طول كشید - در یازده بخش قابل فصل بندی است.

معرفی خطابه ی غدیر

خطابه یا خطبه ی غدیر سخنرانی پیامبر اكرم صلی الله علیه وآله است كه در حجة الوداع در هنگام مراجعت از مناسك حج در محل معروف غدیرخم ایراد شده است. غدیرخم درست منطقه ای بود كه راه حاجیان و كاروان ها بسوی مناطق جنوبی و شمالی شبه جزیره عربستان از هم دیگر جدا می شد.

اهداف خطابه ی غدیر

در این مقاله به بررسی و تعیین اهداف خطابه ی غدیر می پردازیم که تعیین این اهداف از دو طریق صورت می گیرد. یکی مقدمات، مقارنات، موخرات خطبه و دیگری سیر اجمالی در متن خطبه ی غدیر.