نیم‌نگاهی به صنعت گردشگری و اقتصاد مقاومتی

یکی از معیار های توسعه اقتصادی در هر کشور توجه به صنعت گردشگری و مزیت های مهم آن برای بهبود وضعیت درآمدی و اشتغال زایی است که در نهایت این صنعت می تواند به توسعه پایدار کمک های شایانی نماید.

دنیای امروز اقتصاد با مقوله های مختلفی روبر هست و همواره با آن دست و پنجه نرم می کند. یکی از این مقوله ها مبحث توسعه پایدار و رسیدن به اشتغال همگانی با استفاده از ظرفیت های موجود در زیر ساخت هر کشوری است پس از این حیث اگر به گردشگری به عنوان یکی از معیارهای ارزشمند توسعه نگاه کنیم متوجه خواهیم شد که این امر در دنیای امروز از لحاظ سود آوری و یا به تعبیری ارز آوری برای کشورها در زمره صنایع کلان قرار گرفته بطوری که برخی کشورها صرفأ با توجه بیشتر به صنعت توریست درآمدهای کلانی را برای اقتصاد و پیشرفت خود به ارمعان آورده اند و همچنین بسیاری از اقتصاددانان برای بهبود شرایط توسعه ای آن تلاش می کنند.

کشور ما با 1 میلیون 648 هزار و195 کیلومتر وسعت به عنوان هجدهمین کشور وسیع دنیا و با بهره مندی از قابلیت های گردشگری تاریخی، طبیعی و فرهنگ غنی چند هزار ساله شاید از بسیاری نقاط دنیا پتانسیل بیشتری برای این صنعت دارد.

صنعت گردشگری در ایران از سال 1975 میلادی با پیوستن به کنوانسیون بین المللی یونسکو رنگ و بوی تازه ای به خود گرفت و هم اکنون 21 اثر تارخی و 1 اثر طبیعی از کشور ما در لیست آثار جهانی این سازمان به ثبت رسیده که این آثار همه ساله و در ایام خاص پذیرای مهمانان داخلی و خارجی هستند. متأسفانه با وجود برخی از موانع در صنعت گردشگری ایران از جمله تبلیغات منفی بین المللی علیه کشور ما، سالانه گردشگران زیادی برای دیدن آثار طبیعی و تاریخی ما راهی ایران نمی شوند و طبق آمارهای رسمی در طول یکسال تنها بین 50 تا 60 هزار نفر توریست از کشور ما بازدید می کنند و این درحالی است که کشور امارات با وسعت، جاذبه های محدود صرفأ با ایجاد برخی از قابلیت ها در هر سال بالای 12 میلیون گردشگر را به خود جذب می کند. درواقع سهم درآمد ما از گردشگری بین المللی با وجود هزاران جاذبه طبیعی و تاریخی تنها یک درصد و شاید هم کمتر از این رقم باشد.

ابعاد صنعت گردشگری برای نجات اقتصاد

امروزه کارشناسان معتقداند که مبحث گردشگری با توجه به سودآوری و مزایایی که برای اقتصاد دارد به عنوان یک صنعت غنی محسوب می شود که هم در ایجاد اشتغال و توسعه اقتصادی می تواند نقش آفرین باشد و هم ابعاد فرهنگی هر کشور را برای توریست ها به تصویر بکشد. درواقع این صنعت دارای دو بعد داخلی و خارجی است که توسعه هر کدام از آنها در نهایت سودهای کلانی را عاید اقتصاد و فرهنگ هر جامعه خواهد کرد ، لذا توجه ویژه به آن می تواند ناجی اقتصاد برای مقابله با بحران ها باشد.

گردشگری و اقتصاد مقاومتی

تئوری اقتصاد مقاومتی به منظور خروج اقتصاد از تک محصولی ، اشتغال همگانی ، توجه ویژه به تولید ملی بدون اتکا به خارج از کشور پا به فرایند صنعتی کشور گذاشت. در نتیجه کلید قفل اقتصاد مقاومتی می تواند در دست سرمایه گذاری به منظور ایجاد اشتغال باشد. اگر به صنعت گردشگری به عنوان یکی از مقوله های پیشران اقتصادی جهت ارز آوری در کشور، ایجاد اشتغال درحوزه های مختلف از جمله هتل داری، توسعه صنعت حمل و نقل، صنایع دستی، محصولات فرهنگی و ... نگاه شود به جرأت می توان گفت که در این صورت با توسعه اقصاد مقاومتی نیز روبرو خواهیم بود، حال آنکه درآمد بالای این صنعت می تواند اقتصاد ایران را از تک محصولی به سمت چند محصولی و در نهایت صادرات فرآورده های میهنی سوق دهد.

قرار گرفتن در مسیر صنعت توریست بعد از توافق هسته ای اندکی هموارتر از گذشته شده است پس حالا که اقتصاد تا حدودی در دوران پسا تحریم قرار دارد باید از پتانسیل های این صنعت بهره کافی را برد تا به توسعه پایدار برسیم. توسعه اقتصاد با استفاده از ظرفیت های دیپلماسی نیز از مقوله های مورد توجه اقتصاد مقاومتی محسوب می شود . اگرچه قابلیت های دیپلماسی ابعاد پیچیده ای دارد اما می توان از توان صنعت گردشگری به عنوان ابزاری برای بهبود این مهم بهره جست.

لزوم برطرف نمودن کاستی های گردشگری

اگرچه امروزه صنعت گردشگری در ایران با کاستی هایی روبرو است اما هنوز هم برای توسعه این صنعت دیر نشده و با شناخت دقیق نقاط ضعف آن، تبلیغات گسترده و بهره مندی از آیتم امنیت بالا در ایران می توان بسیار از کسانی که علاقه و  هزینه لازم برای گردشگری را دارند به بازدید از کشورمان ترغیب نمود. البته بعد داخلی گردشگری در کشور ها سهم قابل توجهی را در میزان تولید ناخالص ملی دارد که با اندکی هزینه در زمینه تبلیغات بین المللی می توان از ظرفیت های گردشگران خارجی نیز برای بهبود درآمد ارزی و اشتغال استفاده کرد.

باتوجه به هزینه های نسبتأ پایین سفر و جاذبه های گردشگری فراوان در ایران در مقایسه با برخی از کشورها که قابل توجه توریست های بین المللی هست ، باید زمینه لازم را جهت افزایش سهم گردشگر خارجی نیز فراهم نمود. رسیدن به فرآیند توسعه صنعت گردشگری دارای نکات مختلفی از جمله توسعه زیر ساخت های حمل و نقل هوایی ، ریلی و جاده ای ، راه اندازی تورهای حرفه ای با توجه به نیاز مشتریان ، گسترش مراکز مجهز گردشگری از جمله هتل های بین المللی و ... است که توجه به آنها می تواند وضعیت این صنعت را در کشور ما بهبود بخشد و در نهایت از قابلیت های آن برای توسعه اقتصادی ، ایجاد اشتغال و ... بهره مند بشویم.