تبیان، دستیار زندگی

شرح حال مراجع تقلید

میرزای شیرازی و مواعظ ملا فتحعلی سلطان آبادی

سید محمدحسن حسینی (۱۲۳۰ - ۱۳۱۲ق) مشهور به میرزای شیرازی، میرزای بزرگ و میرزای مجدد، از مشهورترین مراجع تقلید شیعه در قرن چهاردهم و صادرکننده فتوای تحریم تنباکو.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
 
میرزای شیرازی

سید محمدحسن حسینی (۱۲۳۰ - ۱۳۱۲ق) مشهور به میرزای شیرازی، میرزای بزرگ و میرزای مجدد، از مشهورترین مراجع تقلید شیعه در قرن چهاردهم و صادرکننده فتوای تحریم تنباکو. برخی او را «احیاگر قدرت فتوا» دانسته‌اند. میرزای شیرازی در ۸۲ سالگی در سامرا درگذشت و در حرم امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) در نجف دفن شد.(1)

پس از وفات شیخ انصاری در ۱۲۸۱ق، عموم شاگردانش میرزای شیرازی را به ریاست و زعامت برگزیدند و وی پایان عمر شریفشان به مدت 30 سال مرجعیت مطلق داشت. اعتمادالسلطنه در شرح حال میرزای شیرازی (مربوط به سال ۱۳۰۶ ق) می‌نویسد:
«امروز در نظر اهل نظر، اعلم مجتهدین است. کافه]همه[ مقلدین شیعه، فتاوای وی را مناط]ملاک[ صحت عمل]درست بودن اعمال[ قرار داده اند. باریکی نظر و نازکی فکر او را در فقاهت می‌گویند. کسی از معاصرین ندارد به حسن خلق و مجاهدت نفس، ضرب المثل می‌باشد».(2)

میرزای شیرازی (رض) با وجود آنکه در کنار ریاست و مرجعیت عامه، از موقعیت ممتاز دینی، علمی و اخلاقی نیز برخوردار بودند با این همه، هرگز خود را بی نیاز از وعظ و ارشاد نمی دانست. در همین زمینه آیت الله شبیری زنجانی نقل می کنند:
«آخوند ملا فتحعلی سلطان آبادی یکی از چهار صاحب کرامت در دوره میرزای شیرازی و بعد از میرزا بود. شنیدم وقتی مرجعیت میرزا فراگیر شد و کارهای وی سنگین گردید، میرزا کارها را تقسیم کرد؛ مثلا تدریس را به آسید محمد فشارکی واگذار کرد. شاگردهای آخر میرزا مثل آقای نایینی و آقای حاج شیخ عبدالکریم، غالب استفاده علمی خود را از آسید محمد فشارکی کردند.

یکی از اموری که میرزا بر عهده دیگران گذاشت، امام جماعت بود که به آخوند ملا فتحعلی واگذار کرد. آخوند ملا فتحعلی از اصحاب میرزا به شمار می رفت.از آقاى اخوان مرعشى شنیدم:
«موقعى كه مرجعیت میرزاى شیرازى عظمت پیدا كرد و تقریباً منحصر به فرد شد، در جلسه‏اى كه سلام و صلوات خیلى زیاد بود، بعد از رفتن افراد، آخوند ملا فتحعلى سلطان آبادی [که اهل کرامت و معنویت بود] مى‏آمد و میرزا را موعظه مى ‏كرد تا سمّ دنیوى این سلام و صلواتها گرفته شود».(3)

1. دانشنامه مجازی مکتب اهل بیت. http://fa.wikishia.net . مدخل: سید محمدحسن شیرازی
2. دانشنامه حوزوی ویکی فقه. http://wikifeqh.ir مدخل: سید محمدحسن شیرازی
3. آیت الله شبیری زنجانی. بنقل از سایت معظم له: http://zanjani.net/index.aspx?pid=99&articleid=214248

گروه حوزه علمیه تبیان علی محمد سرلک