غنی سازی شیر پروبیوتیک با استفاده از عصاره بابا آدم و جو

به علت مصرف بالای لبنیات از جمله شیر در جوامع انسانی، غنی سازی شیر می تواند یک عامل مهم در افزایش میزان سلامت انسان ها باشد. به همین منظور در این پروژه از مواد پری بیوتیک برای غنی سازی شیر استفاده شده است.

بخش پروژه های دانش آموزی - مهدی رحمانی

دوازدهمین دوره از پروژه ‌های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال ‌های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ‌ها و ایده ‌های خلاقانه خود در منوی "پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ‌ها یاری نموده اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده ‌های جالب ، علاوه بر قدر دانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده بروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح ‌های جدید شما عزیزان هستیم.

نام ایده: غنی سازی شیر پروبیوتیک با استفاده از عصاره بابا آدم و جو

نام ارائه دهنده/دهند گان: ریحانه دهقانی و فاطمه شاکریان

زمینه و نوع پروژه: تغذیه

درجه سختی: متوسط

نام مدرسه: فرزانگان 4

مقدمه

شیر غذای کامل و با ارزشی است. ترکیب عمده شیر از سه قسمت مختلف تشکیل شده است: آب و چربی و مواد جامد غیر چرب که شامل پروتئنین های شیر مانند لاکتوز و اسید لاکتیک و اسید سیتریک و مواد معدنی می باشد. آلودگی و فاسد شدن شیر ممکن است به دلایل زیر باشد: باکتری ها ممکن است از طریق کود حیوانی و خاک و آب وارد شیر شوند. تجهیزات شیر دوشی و سطوح در تماس با شیر دو منبع مهم آلودگی هستند.

 آلودگی تجهیزات و سطوح در تماس با شیر می تواند باعث رشد باکتری هایی مانند استرپتوکوکوس های لاکتیکی، کلی فرم ها، باکتری های مقاوم به حرارت (که پاستوریزاسیون تحمل می کنند مانند میکروکوکوس، انتروکوکوس، باسیلوس ها بر روی باکتری ها) می شوند. برای جلوگیری از فاسد شدن شیر از دو روش استیریلیزه و پاستوریزه استفاده می شود. اما در این دو روش باعث می شود برخی ویتامین های شیر از بین برود. گیاه بابا آدم و جو دارای مواد مغذی زیادی از جمله اینولین، ویتامین B و... می باشند که برای سلامت انسان مفید بوده و نیز باعث رشد بهتر باکتری های پروبیوتیک شیر می شوند.

بابا آدم که باردان، فیلگوش و آراقیطون نیز نامیده می ‌شود گیاهی است علفی و دو ساله از تیره گل‌ ستاره ‌ای ‌ها. گیاهی است که به اندازه یک متر و نیم تا دو متر ارتفاع رشد می‌ کند. با برگ های درشت و خشن و سبز رنگ با گل های توپ مانند و به اندازه فندق یا بزرگ تر از آن در باغچه و کنار آب ها و یونجه زارها مراتع و مزارع می ‌روید. این گیاه در اطراف تهران، البرز، راه چالوس، خراسان، کرمان، رودبار، تفرش، اروپا، شمال آمریکا می ‌روید و در بعضی نقاط پرورش داده می ‌شود.

هدف 

به علت مصرف بالای لبنیات از جمله شیر در جوامع انسانی، غنی سازی شیر می تواند یک عامل مهم در افزایش میزان سلامت انسان ها باشد. به همین منظور در این پروژه از مواد پری بیوتیک برای غنی سازی شیر استفاده شده است.

روش 

دانش آموزان جهت دست یابی به اهداف پژوهش در ابتدا از گیاه بابا آدم عصاره گیری کرده و از سبوس جو نیز استفاده کردند. سپس در چهار گروه، شیر حاوی عصاره بابا آدم، شیر حاوی سبوس جو، شیر حاوی مخلوط همگن و مساوی از عصاره و سبوس جو و نمونه شاهد، باکتری پروبیوتیک تلقیح کرده و میزان رشد باکتری پروبیوتیک در طی یک هفته بررسی شد.

مهارت ‌های کسب شده

1. روش ایده یابی (بارش مغزی)

2. مهارت کار در آزمایشگاه (رعایت نکات ایمنی)

3.  آشنایی با مهارت کاربرد ابزار و وسایل مورد نیاز

4.  آشنایی با پروپوزال نویسی

5. آَشنایی با مقاله نویسی

6. آشنایی با تهیه پاورپوینت

7. آشنایی با نحوه جستجوی اطلاعات

8. آشنایی نحوه فیش برداری

9. مهارت ساخت پوستر علمی

10. مهارت انجام کارگروهی

تنظیم کننده: محبوبه همت