ساخت آدامس استویا به منظور استفاده بیماران دیابتی

هدف پژوهش حاضر ساخت آدامس استویا بدون قند برای استفاده بیماران دیابتی بود.

بخش پروژه های دانش آموزی - مهدی رحمانی

دوازدهمین دوره  از پروژه ‌های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال ‌های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ‌ها  و ایده ‌های خلاقانه خود در منوی "پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ‌ها یاری نموده اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده ‌های جالب ، علاوه بر قدر دانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح ‌های جدید شما عزیزان هستیم.

نام ایده: ساخت آدامس استویا به منظور استفاده بیماران دیابتی

نام ارائه دهنده/دهند گان: درسا عظیمی، پرنیا ثنایی، مهسا نوری زاده و ملینا شاه حسینی

زمینه و نوع پروژه: تغذیه

درجه سختی: متوسط

نام مدرسه: غیر دولتی سفیران پردیس

مقدمه

شکر برگ (استویا) از رشد برخی باکتری ها و میکروارگانیزم های آلوده گر جلوگیری می‌ کند. برخی آزمایش ها نشان دهنده فعالیت ضد میکروبی استویا بر موتانت های استرپتوکوکوس هستند. قابلیت جلوگیری از رشد برخی باکتری ها، به افزایش استفاده سنتی آن در درمان بیماری های لثه، جراحات و غیره کمک می‌ کند. استویا مناسب برای افراد مستعد به آلودگی های مخمری یا میکروبی است چرا که این آلودگی ها با مصرف قند تحریک می ‌شوند.

برگ‌ های این گیاه یک نوع رزین آروماتیک تولید می‌ کنند که مقوی دستگاه گوارشی انسان است. شیرینی در استویا مربوط به حضور دی ترپن گلیکوزاید انت کائورن است که در آب محلول بوده و ۳۰۰ بار شیرین تر از شکر معمولی (سوکروز) هستند. گلیکوزایدها ترکیباتی ارگانیک هستند که از یک بخش گلیکونی (شیرین) و یک بخش غیر گلیکونی تشکیل شده‌ اند.

گلیکون ممکن است از رامنوز، فروکتوز، گلوکز، زایلوز، آرابینوز و غیره تشکیل شده باشد. این ترکیبات شیرین از میان فرایندهای گوارشی بدون تجزیه شیمیایی عبور می ‌کند و به همین دلیل برای کسانی که نیاز به کنترل قند خون دارند مفید است. آزمایش های کلینیکی نشان دادند که استویا می‌ تواند به تعادل قند خون کمک کند. به همین دلیل مصرف این گیاه و عصاره آن در بسیاری از کشورها به عنوان یک داروی واقعی برای بیمارانی که از دیابت و هایپوگلیسمیا رنج می‌ برند پیشنهاد می ‌شود.

بومیان پاراگوئه به طور متداول از استویا همراه با چای برای تنظیم قند خون استفاده می ‌کنند. مطالعات نشان دادند که میزان قند خون با مصرف استویا تنظیم و درمان می ‌شود و اگر میزان قند خون نرمال باشد، شکر برگ در کاهش آن بی تأثیر است.

هدف

هدف پژوهش حاضر ساخت آدامس استویا بدون قند برای استفاده بیماران دیابتی بود.

روش

آزمایش در سال 1395 در آزمایشگاه مجتمع سفیران پردیس توسط گروه دانش آموزی انجام شد و برای انجام آزمایش ابتدا روش ساخت صنعنی آدامس یررسی گردید سپس موادی که سبب کاهش قند خون شدند تهیه گردیدند. گیاه استویا نیز از عطاری ها تهیه شد. مراحل تهیه آدامس استویا به شرح زیر است.

مراحل تهیه آدامس استویا

1. پایه آدامس یا صمغ که در ساختار آن پودر کالک و مواد حجم دهنده وجود دارد. برای آماده سازی پایه آن را در دمای 70-60 درجه سانتی گراد مایع می نماییم و برای افزودن پودر برگ استویا آماده می کنیم. به جای صمغ از موم زنبور عسل استفاده شد.

2. دانش آموزان در این مرحله برگ استویا را در این مرحله کاملا پودر کرده و به پایه اضافه کردند. مخلوط حاصل را با میکسر هم زدند تا حالت خمیری داشته باشد. در این مرحله از پودر دارچین نیز به مقدار 20/0 استفاده شد (2 در 100 گرم آدامس)

3. دانش آموزان در این مرحله با وردنه ضخامت آن را مشخص کردند و در دمای زیر 15 درجه به مدت 12 ساعت در یخچال قرار دادند.

4. در این مرحله از پودر ژله استفاده شد. دانش آموزان پودر حاصله را به آب جوش اضافه کردند تا به حالت ژله در آید. برای غلیظ شدن شربت به آن اسانس های طبیعی مانند اسانس نعناع اضافه می شود. در این مرحله به جای اسانس نعناع از زعفران استفاده شد. 

5. در این مرحله به آدامس جلا دهنده ها مانند پودر کارنوبا واکس اضافه شد و مخلوط حاصل در دمای یخچال نگهداری شد و بعد از اطمینان از سرد شدن آن برش داده می شود و بسته بندبی شد.

آدامس ساخته شده در 5 بیمار دیابتی نوع 2 استفاده شد و با مصرف آن قند خون در هیچ کدام از بیماران افزایش قابل ملاحظه ای نداشت. داروی بیماران نصف قرص گلی بنکلامید و یک عدد متفورمین در هر وعده بود. آدامس مورد نظر در روز 3 نوبت مصرف گردید و قبل از خوردن آدامس قرص بنکلامید استفاده نشد. آزمایش قند خون افراد با دستگاه GLUCODR اندازه گیری شد و میزان قند خون آن ها در جدول می باشد. نتایج اندازه گیری ها نشان داد که آدامس مورد نظر سبب کاهش قند خون می شود. ترکیبات موجود در آدامس شامل دارچین و زعفران می باشد که بنا به توصیه های پزشکی کاهنده قند خون هستند.

مهارت ‌های کسب شده

1. روش ایده یابی (بارش مغزی)

2. مهارت کار در آزمایشگاه (رعایت نکات ایمنی)

3.  آشنایی با مهارت کاربرد ابزار و وسایل مورد نیاز

4.  آشنایی با پروپوزال نویسی

5. آَشنایی با مقاله نویسی

6. آشنایی با تهیه پاورپوینت

7. آشنایی با نحوه جستجوی اطلاعات

8. آشنایی نحوه فیش برداری

9. مهارت ساخت پوستر علمی

10. مهارت انجام کارگروهی

تنظیم کننده: محبوبه همت