بخش پروژه های دانش آموزی - مهدی رحمانی

دوازدهمین دوره  از پروژه ‌های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال ‌های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ‌ها و ایده ‌های خلاقانه خود در منوی "پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ‌ها یاری نموده اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده ‌های جالب ، علاوه بر قدر دانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح ‌های جدید شما عزیزان هستیم.

نام ایده: سنتز آسپرین توسط اسیدهای طبیعی (اسید سیتریک)

نام ارائه دهنده/دهند گان: هلیا حبیبی، شیدا سپهری نیا و نیکی میسری

زمینه و نوع پروژه: شیمی

درجه سختی: متوسط

نام مدرسه: مجتمع آموزشی ضحی

مقدمه

آسپرین نام تجاری اسید استیل سالیسیلیک است که به صورت قرص های سفید یا بلورهای سوزنی شکل یا به صورت پودرهای بلورین موجود می باشد. آسپرین با فرمول مولکولی C9H8O4 یک ترکیب آروماتیک به حساب می آید زیرا در ساختار آن یک حلقه بنزنی وجود دارد. آسپرین به طور طبیعی در پوست درخت بید یافت می شود. این ماده یک ماده مسکن رایج بوده که از اسید سالیسیلیک واستیک انیدرید سنتز می شود. این واکنش توسط اسید سولفوریک کاتالیز می شود. اسید سولفوریک ماده شیمیایی خطرناکی بوده که چنانچه هر گونه تماسی با آن وجود داشته باشد، باعث ایجاد درد و آسیب به بدن می شود.

آسپرین به رده درمانی داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی تعلق دارد. این ماده یک مسکن موقتی و آنی خوبی است که تداوم افزایش تولید و فروش آن در طول 20 سال گذشته قابل توجه بوده است و به خاطر فوایدش از سایر مسکن ها به طور چشم گیری پیشی گرفته است.

موارد مصرف آسپیرین شامل انواع دردهای متوسط تا خفیف، تب، بیماری های التهابی هم چون روماتویید آرتریت و کاوازاکی و به عنوان مهار کننده تجمع پلاکتی است. آسپیرین تب و التهاب را در موارد رماتیسمی کاهش می دهد. این دارو خشکی، تورم و درد مفاصل را درد آرتریت می کاهد ولی بیماران را درمان نمی کند. از این دارو همچنین در پیشگیری از لخته شدن خون، کاهش خطر حمله قلبی و مغزی و موارد دیگر استفاده می شود. البته این خاصیت آسپیرین ممکن است موجب افزایش احتمال خطر خونریزی شود.

پیشینه استفاده از ترکیبات دارویی حاوی سالیسیلیک اسید به دوران باستان باز می گردد. بیش از ۳۵۰۰ سال پیش بشر این پودر را می شناخت. چارلز فردریگ گرهارت در سال ۱۸۵۹ موفق به تهیه استیل سالیسیلیک اسید ناخالص شد و در ماه مارس ۱۸۹۹ کمپانی بایر محصول خود به نام آسپرین را به ثبت رساند.

هدف

برای تهیه آسپرین در حالت تجاری و صنعتی از سالیسیلیک اسید، استیک انیدرید و سولفوریک اسید به عنوان کاتالیزور استفاده می شود. در این پژوهش هدف دانش آموزان این بود که در ساخت آسپرین یک اسید طبیعی را جایگزین اسید سولفوریک کنند.

روش

دانش آموزان در پژوهش حاضر سعی داشتند که یک اسید طبیعی را جایگزین اسید سولفوریک کنند بنابراین پس از سنتز آسپرین با اسید سیتریک (به عنوان کاتالیزور) بلورهای به دست آمده خالص شدند و نتایج به دست آمده با اسپکتروفتومتر، دستگاه تعیین نقطه جوش و کروماتوگرافی لایه نازک (TLC) تجزیه و تحلیل شد. در نهایت دانش آموزان نتایج پژوهش خود را به صورت مقاله تنظیم نمودند.

مهارت ‌های کسب شده

1. روش ایده یابی (بارش مغزی)

2. مهارت کار در آزمایشگاه (رعایت نکات ایمنی)

3.  آشنایی با مهارت کاربرد ابزار و وسایل مورد نیاز

4.  آشنایی با پروپوزال نویسی

5. آَشنایی با مقاله نویسی

6. آشنایی با تهیه پاورپوینت

7. آشنایی با نحوه جستجوی اطلاعات

8. آشنایی نحوه فیش برداری

9. مهارت ساخت پوستر علمی

10. مهارت انجام کارگروهی

تنظیم کننده: محبوبه همت