پیدا و پنهان های تالار شیشه‌ای!

رشد و توسعه اقتصادی در دنیای امروز بدون توجه به نظام سرمایه و مزیت های آن تقریبأ غیر ممکن خواهد بود درنتیجه به بورس و اوراق بهادار باید به عنوان پیشرانی برای اقتصاد مقاومتی و تحقق آن نگاه شود.

سعیدی -بخش اقتصاد تبیان

تالار شیشه ای واژه ای آشنا برای فعالین اقتصادی است و همواره از آن به عنوان مسیری برای توسعه اقتصادی و تحقق خصوصی سازی در این وادی یاد می کنند. تالار شیشه ای اصطلاحی است برای بازار سرمایه ای یا بورس و درواقع به محل فروش سهام در تالار اصلی فروش اوراق بها دار اطلاق می شود. در این سازمان، اوراق بهادار به صورت قانونی بین کارگزاران و یا معامله گران داد و ستد می شود. به طور کلی این بازار سرمایه ای به منظور ایجاد فضایی شفاف، کارآمد و منطقی برای سرمایه گذاران آن ایجاد شده است و اهداف کلانی از جمله گسترش فعالیت واحدهای صنعتی با اخذ سرمایه های مردمی، استفاده صحیح از مقررات تأثیر گذار به منظور حفظ حقوق سهامداران و شفافیت بازار و در نهایت ورود سرمایه به بخش های مولد اقتصادی به منظور ایجاد اشتغال همگانی و دریافت سود مناسب، دارد.

حدود 50 سال است که از عمر تأسیس بورس در ایران می گذرد و این نظام اقتصادی برای اولین بار در اواسط دهه 40 شمسی با عرضه سهام بانک صنعت و معدن و نفت فضای جدیدی را در معاملات اقتصادی ایجاد و طی یازده سال رشد قابل توجهی با مبلغی حدود 310 میلیارد ریالی را تجربه کرد. اگرچه با پیروزی انقلاب اسلامی به منظور مبارزه با نظام سرمایه داری بورس اوراق بهادار به سمت تعطیلی پیش رفت اما با تلاش فعالین این حوزه و نقش آن در توسعه اقتصادی از طریق خصوصی سازی در سال 68 جان تازه ای به خود گرفت به گونه ای که به محلی برای سرمایه گذاری علاقه مندان و دریافت سود منطقی تبدیل شد.

ارتقاء بورس راهکاری برای توسعه اقتصادی مقاومتی

نقش بازار سرمایه در ایجاد توسعه پایدار برای هیچ کس پوشیده نیست. زمانی که ما دارای یک نظام بورسی پویا باشیم به راحتی می توانیم از تولید ملی ، اقتصاد مقاومتی ، ایجاد اشتغال به منظور رفاه عمومی و ... صحبت کنیم. قرار گرفتن در مسیر اقتصاد مولد و داخلی بدون توجه به سرمایه گذاری در آن محقق نخواهد شد پس اگر بتوان راهکاری را ایجاد کرد تا بنگاه های صنعتی علاقه مند به حضور در ساختار بورس شوند و یا نحوه ورود آنها به این فضا تسهیل شود این امر به معنای سرازیر شدن سرمایه ها برای افزایش تولیدات ، اشتغال زایی هرچه بیشتر و در نهایت رسیدن به سودی مناسب خواهد بود.

هدف اقتصادی مقاومتی ایجاد ثبات و شفافیت در اقتصاد است به همین منظور در سیاست های ابلاغی به دستگاه های مختلف همواره بر توسعه نظام سرمایه ای تأکید می کند. بازار اوراق بها دار به عنوان بخش جدانشدنی از اقتصاد و نظام مالی می تواند با فروش سهام و اخذ سرمایه ، پایه گذار تولید ملی با اتکا به دانش داخلی مد نظر اقتصاد مقاومتی باشد از این حیث باید مورد توجه ویژه قرار بگیرد.

یکی دیگر از مزیت های بورس جذب سرمایه های خارجی خواهد بود که اگر وضعیت بازار به گونه ای باشد که سرمایه گذاران خارجی بدان علاقه مند شوند در نتیجه ورود سرمایه برون مرزی و تلفیق آن با سرمایه های داخلی در نهایت موجب توسعه صنعت بومی خواهد شد و در اینجا بعد از تأمین بازار داخلی نیم نگاهی هم می توان به بحث صادرات و ارز آوری برای کشور داشته باشیم . پس می توان گفت که باید روند کاری تالار شیشه ای را به گونه ای طراحی کنیم که به محلی برای ورود صنعت خرد و کلان و سرمایه گذاری در آنها تبدیل شود.

موانع سد راه نظام بورسی

ساختار بازار سرمایه ای برای آنکه بتواند موجب توسعه بی وقفه اقتصادی شود قطعأ باید از موانعی گذر نماید. اگرچه این نظام اقتصادی کشور ما حدود نیم قرن تجربه را بر دوش می کشد اما شاید هنوز هم از عدم وجود مقررات جامع به نحوی که رویه سرمایه گذاری و ریسک پذیری را در آن مشخص کند، رنج می برد و باید به این بخش نگاهی ویژه نمود. سرمایه گذاری در حوزه این بازار که در مقاطعی به عنوان یکی از جذاب ترین حوزه های سود دهی مطرح بوده و هست به دو صورت خرد و کلان خواهد بود.

درست است که بسیاری بورس را ریسک پذیر می دانند و علاقه مند به ورود در آن نیستند اما به تعبیری وقتی حقوق سرمایه گذاران خرد و نوپا به دلیل عدم شناخت کافی از بازار و یا نبود قوانین مشخص چندان روشن نباشد، تعداد افرادی که این حوزه را برای سرمایه گذاری انتخاب می کنند کمتر از پیش بینی ها خواهد بود، در نتیجه اگر می خواهیم بورس رونق قابل توجهی پیدا کند ابتدا باید حقوق سرمایه گذاران در زمینه های مختلف از جمله مشاوره های سودمند به طور کامل رعایت شود. برای آنکه بتوانیم از این نظام بهره بیشتری در توسعه اقتصادی ببریم باید با ایجاد مشوق هایی، نقش نهادهای کلان سرمایه گذاری از جمله بانک ها، موسسات و سازمان های وابسته به آنها را  در این ساختار پر رنگتر از گذشته کنیم که متأسفانه هم اکنون چندان رقبتی از سوی نهادهای مذکور برای سرمایه گذاری در تالار شیشه ای وجود ندارد.

بورس با ساختار ویژه ای که دارد باید به محلی برای دریافت سرمایه از همه بخش های جامعه تبدیل شد و اگر ساختار و قوانین آن مستحکم و بدون کم و کاستی باشد قطعأ رسیدن به توسعه پایدار اقتصادی و تحقق اقتصاد مقاومتی برای کشور رقم خواهد خورد.