تبیان، دستیار زندگی
از آن جایی که تعداد زیادی از گیاهان بومی کشورمان در حال انقراض هستند لذا این پژوهش، گامی در جهت تدوین اطلس شناسنامه ژنتیکی گونه های گیاهی در معرض انقراض استان مازندران بوده است...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : مهدی رحمانی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

شناسنامه ژنتیکی ۱۴ گیاه بومی مازندران (با استفاده از مارکر تصادفی)

از آن جایی که تعداد زیادی از گیاهان بومی کشورمان در حال انقراض هستند لذا این پژوهش، گامی در جهت تدوین اطلس شناسنامه ژنتیکی گونه ‌های گیاهی در معرض انقراض استان مازندران بوده است.

دوازدهمین دوره از پروژه ‌های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال ‌های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ‌ها و ایده ‌های خلاقانه خود در منوی "پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ‌ها یاری نموده اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده ‌های جالب ، علاوه بر قدر دانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح ‌های جدید شما عزیزان هستیم.

نام ایده: شناسنامه ژنتیکی ۱۴ گیاه بومی مازندران (با استفاده از مارکر تصادفی)

نام ارائه دهنده/دهند گان: آیدا رضایی، مهدیه بلند طلعت و گلبهار جعفرزاده

زمینه و نوع پروژه: شیمی

درجه سختی: متوسط

نام مدرسه: دبیرستان شیواولایی شهرستان آمل

مقدمه

به دلیل آسیب های محیطی از جمله سیل، آتش سوزی و جنگل زدایی بسیاری از گونه های گیاهی در خطر انقراض قرار گرفته است. مازندران یکی از استان هایی است که تنوع گونه های گیاهی بالایی دارد. درختان و گونه های علفی زیادی که خاص این منطقه است. شقاقل گیاهی است که هم مصرف دارویی و هم مصرف غذایی دارد و در نواحی کوهستانی و جنگلی مناطق غرب مازندران یافت می شود به دلیل مصرف زیاد در خطر انقراض قرار دارد و باید مورد حفاظت قرار گیرد.

هدف

از آن جایی که تعداد زیادی از گیاهان بومی کشورمان در حال انقراض هستند لذا این پژوهش، گامی در جهت تدوین اطلس شناسنامه ژنتیکی گونه ‌های گیاهی در معرض انقراض استان مازندران بوده است. در این پژوهش ابتدا با جمع آوری نمونه در مناطقی از استان مازندران و با استفاده از روش های آزمایشگاهی PCR، دی ان ای و الکتروفورز، 14 گونه گیاهی استخراج و در نهایت شناسنامه ژنتیکی تعدادی از این گیاهان از جماه شقاقل ایرانی و نمدار تهیه گردید. با توجه به این که پژوهش حاضر اولین قدم در جهت شناسنامه دار کردن گونه های در معرض انقراض مازندران می باشد در ادامه این پژوهش از اکوتیپ های مختلف هر گونه نمونه برداری و در تهیه شناسنامه استفاده شد.

روش

به منظور تهیه شناسنامه ژنتیکی گیاهان بومی مازندران، ۱۴ نمونه گیاهی بومی مازندران شامل شقاقل، ممرز، نمدار، افراپلت افرا شیردار، زرشگ سیاه، خرمندی، بلند مازو، فرفیون، اوجا، انجیلی، زالزالک، ازگیل وحشی و توسکای ییلاقی از مناطق کوهستانی و جنگلی کجور، نور و آمل جمع آوری گردید سپس با استفاده از امکانات آزمایشگاهی پژوهشکده شمال اقدام به استخراج ماده ژنتیکی این گیاهان گردید این مراحل شامل پودر کردن گیاه با ازت مایع و افزودن مواد کیت سیناکلون دیواره و غشاء سلولی حذف گردید و DNA استخراج گردید. چهار پرایمر تصادفی ست C(c8-c15- c19- c20) برای بررسی تنوع ژنتیکی برخی از گونه های در معرض انقراض مازندران جهت PCR به کار گرفته شد. با توجه به تصادفی بودن پرایمر RAPD به منظور کاهش خطا هر آزمایش ۳ بار تکرار شد. طی الکتروفورز با استفاده از ژل آگارز، باندهای DNA آن مشاهده گردید.

شناسنامه ژنتیکی ۱۴ گیاه بومی مازندران (با استفاده از مارکر تصادفی)

باند مشاهده شده در الکتروفورز در دو گیاه شقاقل و نمدار

مهارت ‌های کسب شده

1. روش ایده یابی (بارش مغزی)

2. مهارت کار در آزمایشگاه (رعایت نکات ایمنی)

3.  آشنایی با مهارت کاربرد ابزار و وسایل مورد نیاز

4.  آشنایی با پروپوزال نویسی

5. آَشنایی با مقاله نویسی

6. آشنایی با تهیه پاورپوینت

7. آشنایی با نحوه جستجوی اطلاعات

8. آشنایی نحوه فیش برداری

9. مهارت ساخت پوستر علمی

10. مهارت انجام کارگروهی

تهیه کننده: مهدی رحمانی

تنظیم کننده: محبوبه همت