«گسل» طنز جدیدی است که در تلویزیون نداشته ایم

سریال «گسل» شکل جدیدی از یک طنز است که شاید بتوان گفت ما قبلاً از این نوع کار در تلویزیون نداشته‌ایم و هم‌اکنون شاهد یک کار کاملا متفاوت هستیم.

سریال «گسل» به کارگردانی علیرضا بذرافشان و تهیه‌کنندگی محسن چگینی، سریال پرمخاطب این ‌شب‌های شبکه یک سیماست. مجموعه «گسل» ابتدا با نام «بی‌نمک» کار خود را آغاز کرد و در ژانر کمدی، اجتماعی،سیاسی در ۴۰ قسمت تولید شد. این سریال درباره یک معاون وزیر است که یک بادیگارد هم در کنار او حضور دارد که نقشش کمرنگ‌تر از معاون وزیر نیست. بازیگران سریال «گسل» بیژن امکانیان در نقش محسن اعتبار؛ فلور نظری همسر اعتبار؛ سام درخشانی کارمند و محافظ اعتبار؛ رامتین خداپناهی پورسلیم؛ محمد فیلی پدر اعتبار؛ مهتاج نجومی مادر عرشیا و ستاره حسینی در نقش مرضیه اعتبار، هستند که در این سریال ایفای نقش می‌کنند. ما برای تهیه گزارش به شهرک دانشگاه که یکی از لوکیشن‌های اصلی فیلم است، رفتیم.

وارد کوچه‌ای می‌شویم که خانه دکتر اعتبار در آن‌جا واقع شده است. عوامل و بازیگران سریال همگی در مقابل در منزل جمع شده‌اند. این سکانس مربوط به بازگشت دکتر اعتبار از سفری است که به خارج از کشور داشته، او در این سفر جایزه جهانی سازه علمی را دریافت کرده است. روی دیوار منزل اعتبار بنری با مضمون خوش‌آمدگویی و تبریک برای قهرمانی او نصب شده است.

کاوه پسر کوچک خانواده در حال جارو زدن برگ‌های خشک مقابل در خانه است، کمی آن طرف‌تر مادر(همسر دکتر اعتبار) و دخترش مرضیه به همراه پسر بزرگشان ایستاده‌اند. در این میان باید دیالوگ‌های بین مادر و دختر رد‌و‌بدل شود که ناگهان امیر می‌پرسد چه می‌گویید و فلور نظری که نقش مادر را ایفا می‌کند، در پاسخ به سوال او می‌گوید، حرف‌های مادر و دختری است. تا زمانی که ما در آن‌جا حضور داشتیم برداشت این سکانس دو، سه مرتبه تکرار شد تا مورد رضایت بذرافشان واقع شود؛ در ‌همین حال بیژن امکانیان و سام درخشانی و دیگر بازیگران در داخل خانه بودند و متن‌خوانی می‌کردند. پس از اتمام این سکانس تعدادی دیگر از بازیگران به جمع آنان اضافه شدند تا آن‌ها هم به متن‌خوانی بپردازند. ما نیز از این فرصت استفاده کردیم و به سراغ محسن چگینی تهیه‌کننده «گسل» رفتیم تا پاسخ سوالاتمان را از او بگیریم.

تهیه‌کننده سریال «گسل»:

«گسل»، پایه‌گذار شوخی با سیاسیون

محسن چگینی تهیه‌کننده مجموعه تلویزیونی «گسل» در خصوص این‌که اغلب کارهای کمدی با حاشیه مواجه می‌شوند و چه میزان حاشیه دامنگیر این سریال شده است به «صبا» گفت: متأسفانه سریال کمدی در ایران دچار معضل و مشکلی به نام سوءتفاهم است. معمولا نمی‌شود با شخصی شوخی کرد، زیرا همه ناراحت می‌شوند و هرکسی هر‌چیزی را به خودش می‌گیرد. این معضل در تمام این مدت متوجه کارهای کمدی بوده و متاسفانه به مرور پررنگ‌تر و بدتر هم شده، یعنی نگرانی‌‌ها و فشار‌ها بیشتر شده است.

چیگنی با اشاره به کاراکتر اصلی سریال «گسل» که یک معاون وزیر است و همچنین ممیزی‌هایی که در این زمینه شامل سریال شده است، خاطرنشان کرد: به جرأت می‌توانم بگویم این سریال جزو کارهایی بوده که با کم‌ترین ممیزی مواجه شده و واقعا ممیزی عجیب و غریبی نداشته است.

این تهیه‌کننده در پاسخ به این سوال که سریال«گسل» چقدر می‌تواند فضا را برای شوخی با سیاسیون باز کند گفت: به نظرم این سریال می‌تواند پایه‌گذار شکل‌گیری این فضا باشد تا ما در این زمینه کمی جلوتر برویم. ضمن این‌که در طرح اولیه سریال کاراکتر اصلی قصه، وزیر بوده نه معاون وزیر؛ به همین دلیل فقط در این مورد با یک ممیزی روبه‌رو شدیم، که شخصیت اصلی داستان معاون وزیر باشد نه خود وزیر، تا وزرا هم دلگیر نشوند.

او همچنین اضافه کرد: البته تا به الان واکنش خاصی هم از کسی دریافت نکرده‌ایم.

محسن چگینی در‌ پایان با اشاره به همکار‌ی دوباره‌اش با علیرضا بذرافشان گفت: حرفه ما همین است و در حول این محور یکدیگر را پیدا می‌کنیم. اولین همکاری من با علیرضا بذر‌افشان در سریال «نقطه‌چین» بود که او به عنوان نویسنده چند قسمت را نوشت و پس از آن در سریال «چهارخونه» به کارگردانی سروش صحت با هم همکار شدیم و بذرافشان حدود سی قسمت از آن کار را به نگارش درآورد. ما دوستان خوبی هستیم و همیشه با هم در ارتباطیم؛ زمانی که من این طرح را به بذرافشان پیشنهاد کردم او پذیرفت و نگارشش را آغاز کرد و همچنین کارگردانی‌اش را به عهده گرفت.

دوباره وارد کوچه می‌شویم، بازیگران اصلی همگی در این سکانس حضور دارند. کاوه همچنان کوچه را جارو می‌زند، مادر و دختر با‌هم گفت‌وگو می‌کنند، که ناگهان از انتهای کوچه ماشین دکتر اعتبار وارد می‌شود. دکتر اعتبار با پورسلیم که نقش او را رامتین خداپناهی ایفا می‌کند از ماشین پیاده می‌شوند، اعتبار با همکارش در‌گوشی صحبت و سپس با هم خداحافظی می‌کنند و پورسلیم دوباره وارد ماشین می‌شود. پشت ‌سر آن‌ها عرشیا ایستاده و یک تلویزیون ال‌سی‌دی را در‌ دست گرفته که گویا سوغات دکتر اعتبار است.

دکتر اعتبار به سمت همسر، دختر و پسر کوچکش می‌رود و با آن‌ها سلام و احوال‌پرسی می‌کند. کمی آن طرف‌تر پسر بزرگ دکتر اعتبار با عرشیا بگومگو می‌کند و می‌خواهد این موضوع را با پدر و مادرش در‌میان بگذارد که عرشیا با خنده و شوخی مانع او می‌شود و از همسر دکتر اعتبار می‌پرسد تلویزیون را کجا بگذارد.

این سکانس نیز به دلایل مختلف چندین بار ضبط می‌شود تا در نهایت به تأیید علیرضا بذر‌افشان می‌رسد.

سام درخشانی بازیگر مجموعه تلویزیونی «گسل»:

بازی در نقش عرشیا، تجربه‌ای نو در بازیگری

پس از اتمام این سکانس و استراحت چند دقیقه‌ای که گروه دارند به سام درخشانی نزدیک می‌شویم و با این سوال از او گپ‌و‌گفتمان را شروع می‌کنیم؛ سام درخشانی عقیده دارد که عرشیا مبتنی، کاراکتری چند وجهی است به همین دلیل برای او نقش سختی محسوب می‌شود. او در پاسخ به این سوال که آیا فکر نمی‌کند بازی در این نقش باعث می‌شود توانایی بیشتری از او در بازیگری نمایش داده شود، گفت: دلیل انتخاب من دقیقا همین موضوع بوده است. زیرا در سریال «گسل» باید کاری را انجام دهم که تا به حال نکرده‌ام. فکر می‌کنم این نقشی که الان بازی می‌کنم در مقایسه با دو، سه نقش کمدی که تا به امروز ایفا کرده‌ام تفاوت‌های زیادی دارد، که یک بخش آن برمی‌گردد به توانایی که در خود قصه و نقش وجود دارد و یک بخش دیگر آن همان کاری است که من باید با آن نقش انجام دهم، البته نمی‌دانم که چقدر تا به الان موفق شده‌ام و از این به بعد هم قضاوت آن بر عهده تماشاچیان است.

درخشانی با اشاره به تجربه کاری که چند سال پیش با علیرضا بذرافشان در سریال «نابرده رنج» داشته است، دلیل این‌که چه عاملی موجب شد دوباره با او همکاری کند را این‌طور بیان کرد: به دو سه جهت همکاری مجدد ما شکل گرفت؛ ابتدا در مورد تجربه همکاری که با علیرضا بذرافشان داشته‌ام به جرأت می‌توانم بگویم که حضور در سریال «نابرده رنج» تجربه بسیار شیرینی بود. سریال «نابرده رنج» یکی از نقاط عطف بازیگری من محسوب می‌شود؛ در واقع برای من یک تحول بود. دوم این که کار در دفتری انجام می‌شد که مربوط به آقای چگینی بود، من در این دو سه سال اخیر همکاری زیادی با او داشتم، چگینی از دوستان بسیار صمیمی من است و می‌دانم که کار بی‌کیفیت در دفترش انجام نمی‌شود؛ سوم، زمانی که متن را خواندم نقش عرشیا را متفاوت دیدم؛ عرشیا نقشی بود که من تا به امروز بازی نکردم و حتی نمونه مشابه آن را هم ندیده‌ام که کسی بازی کند؛ از آن گذشته عرشیا مبتنی نقشی بود که من تا به حال تجربه نکرده بودم و ایفای آن برایم تجربه‌ای نو به حساب می‌آمد که در نوع خود جذاب بود.

او با بیان این‌که فرصت محدودی برای تحقیق درباره ویژگی‌های کاراکتر بادیگارد داشته است، گفت: زمان من برای تحقیق خیلی کم بود. اگر به قصه دقت کرده باشید متوجه خواهید شد که نقش بادیگاردی عرشیا زود به پایان رسید چرا‌که معاون وزیر خیلی زود از سمت خود استعفا می‌دهد و او عملا دیگر بادیگارد نیست؛ در این مورد با دو نفر از دوستانم که در این کار هستند درباره ویژگی‌های مختلفی از یک بادیگارد مانند نوع پوشش، حرکت و... مشاوره گرفتم، البته به طور جامع و گسترده تحقیق نکردم؛ بیشتر تمرکزم را روی شخصیت عرشیا مبتنی گذاشتم تا بتوانم تمایز رفتاری‌اش را در جایگاه‌های مختلف و در یک قالب نشان دهم؛ یعنی به شکلی که کار از دستم خارج نشود.

سام درخشانی ادامه داد: عرشیا مبتنی در کوچه و محل یک شکل دارد، در خانه یک شکل و در کنار جناب معاون شکلی دیگر و همه این ویژگی‌ها باید در قالب یک کاراکتر باشد و دچار پرش نشود. نگه‌داشتن راکورد قصه برایم خیلی سخت بود به همین دلیل بیشتر تمرکزم را صرف این موضوع کردم.

از او پرسیدیم نقشی که ما از شما در قالب بادیگارد می‌بینیم با موقعیت‌های کمدی مواجه است، در صورتی که بادیگارد باید خیلی محتاط باشد اما ما کوتاهی‌ها و اغراق هایی را از این فرد در سریال دیده‌ایم. این اتفاقات در فیلمنامه گنجانده شده بود یا گاهی بداهه، نکاتی وجود داشت که خودتان به نقش اضافه می‌کردید، درخشانی نیز در پاسخ بیان کرد: به هر‌حال همیشه همین طور است که فیلمنامه یک بخش از کاراکتر را به بازیگر می‌دهد و بخش دیگر آن سر صحنه و در حضور کارگردان و با مشورت او زاییده وخلق می‌شود و در این حالت آن نقش پرورش پیدا می‌کند. شاید بتوان گفت بخش عمده‌ای از اتفاقات سر صحنه رخ داد؛ در‌آمدن کاراکتر عرشیا به این حالت، میمیک، فرم صورت و این نوع راه رفتن، شکلی بوده که در صحنه به‌دست آمده، یک بخشی از آن بداهه‌های من بوده که با خودم همراه داشتم و بخشی دیگر هم راهنمایی‌های کارگردان بوده که قسمتی از آن در متن آمده بود، اما به طور کل نمی‌توان گفت همه این عناصر در متن وجود داشته است.

بازیگر سریال «هشت و نیم دقیقه» در پایان گفت‌وگو درباره جذابیت‌های این نقش و این‌که آیا قابلیت پرداخت بیشتر را داشت یا نه، گفت: بالاخره شرایط ژانر قصه همین است؛ «گسل» یک کار کمدی، شیرین و پر از فانتری است که وقتی وارد آن می‌شویم باید با شرایط آن پیش برویم. قصه باید به سمتی می‌رفت که همین امروز رفته است اما اگر با یک کار جدی مواجه بودیم قطعا شرایط فرق می‌کرد و آن قصه بادیگارد، به تنهایی می‌توانست خیلی جذاب باشد. اگرقرار بود «گسل» یک درام جدی اجتماعی باشد به طور کل داستان نوعی دیگر بیان می‌شد اما در این قالب، ژانر قصه طنز و پر از فانتزی است؛ به بیانی دیگر این سریال شکل جدیدی از یک طنز است که شاید بتوان گفت ما قبلا از این نوع کار در تلویزیون نداشته‌ایم و هم‌اکنون شاهد یک کار کاملا متفاوت هستیم. من فکر می‌کنم کار در این قالب به همین اندازه هم کفایت می‌کند، ضمن این‌که از این به بعد هم وارد قصه‌های جدیدی می‌شویم که آن‌ها هم خیلی جذاب هستند.

بازیگر نقش مرضیه در سریال «گسل»:

امکانیان مرا به بذرافشان معرفی کرد

پس از گفت‌وگو با سام درخشانی سراغ ستاره حسینی رفتیم که نقش مرضیه دختر دکتر اعتبار را ایفا می‌کند، او با اشاره به نقش خودش گفت: مرضیه دختر بزرگ دکتر اعتبار است که در رشته پزشکی تحصیل می‌کند و هفت سال در مدرسه فرزانگان و تیزهوشان درس خوانده است. او در یک خانواده مذهبی بزرگ‌ شده و به قول معروف آفتاب،مهتاب ندیده‌ است.

این بازیگر درباره معرفی‌اش به پروژه «گسل» توضیح داد: معرفی من به مجموعه «گسل» این‌طور بود که بیژن امکانیان که در اکران خصوصی فیلم‌«وارونگی» بازی من را دیده بود به علیرضا بذرافشان گفته بود من فیلم «وارونگی» را دیدم که یک دختر جوان به خوبی در آن بازی کرده و من بازی او را خیلی دوست داشتم، اگر برای مرضیه هنوز کسی را انتخاب نکرده‌اید این بازیگر را ببینید. این طور شد که من با معرفی بیژن امکانیان با علیرضا بذرافشان آشنا شدم.

حسینی با بیان شیوه انتخابش برای این نقش و فیلمنامه بر اساس ویژگی‌هایش گفت: من نقش مرضیه را خیلی دوست داشتم، به این علت که خانواده‌ای مذهبی دارد، تا به حال عاشق نشده است و به همین دلیل عشقش را با حالت عصبانیت و خشونت نسبت به طرف مقابل نشان می‌دهد. علاوه بر این بازیگران این مجموعه و کارهای قبلی علیرضا بذرافشان از جمله «نابرده رنج» را خیلی دوست داشتم و حس کردم این فیلمنامه هم خیلی خوب است و حتی می‌تواند از کارهای قبلی بذرافشان بهتر باشد، همچنین همکاری با بیژن امکانیان برای من بسیار خوب و خوشایند بود. ضمن این‌که همبازی شدن با سام درخشانی هم واقعا فوق‌العاده بود و من از تجربیاتشان خیلی استفاده کردم، آن‌ها تا جایی که می‌توانستند به من راهنمایی می‌دادند و در این کار از هیچ چیز‌ دریغ نکردند. کارگردان کار راهنمایی‌های بسیار درست و به جایی را برای ایفای نقش مرضیه به من دادند.

بازیگر سریال «تعبیر وارونه یک رویا» ادامه داد: من از شانزده سالگی تئاتر کار کردم و پس از آن برای این‌که مقابل دوربین بیایم با کلاس‌های فریدون جیرانی شروع کردم و او مرا برای سریالش «تعبیر وارونه یک رویا» انتخاب کرد. بعد از آن هم فیلم سینمایی «وارونگی» به کارگردانی بهنام بهزادی را کار کردم، به این دلیل پیشنهاد بازی در «وارونگی» را پذیرفتم چون می‌دانستم که بهنام بهزادی تا‌کنون آثار خوبی داشته است و من هم فیلمنامه و نقش صبا را در آن فیلم خیلی دوست داشتم وتمام تلاشم را برای آن نقش کردم.

حسینی افزود: پس از آن‌که «گسل» را به من پیشنهاد کردند، در ابتدا فیلمنامه را خواندم و به نظرم کامل و بی‌نقص بود؛ همه شخصیت‌هایی که در سریال «گسل» حضور دارند کامل هستند، حتی کوچک‌ترین شخصیت‌ها هم کاراکتر مستقل دارند و کاری به عهده‌شان است، از این رو در ذهن مخاطب می‌مانند.

بازیگر سریال «گسل» در پاسخ به این سوال که اگر دوباره به او نقش طنز پیشنهاد شود می‌پذیرد یا نه گفت: کار طنز، درام یا اجتماعی برای من تفاوتی ندارد بلکه مهم این است که فیلمنامه چه کیفیتی دارد، آیا آن فیلمنامه یا نقش چیزی را به مخاطب اضافه می‌کند؟ اگر فیلمنامه خوب باشد آن را می‌پذیرم و برایم تفاوتی بین ژانر‌ها وجود ندارد اگر هم دوباره کار طنز داشته باشم کارهای بی‌محتوایی که فقط وقت مخاطب را می‌گیرند انتخاب نخواهم کرد. دوست دارم از خودم یک چهره ماندگار به جا بگذارم، نه این‌که نقش‌های ساده و پیش پا افتاده را بازی کنم؛ امیدوارم بتوانم همین‌طور ادامه بدهم و در کارهای خوبی حضور داشته باشم.

حسینی افزود: زمان‌هایی که سر کار و فیلمبرداری نبودم سعی کردم به بازی، حس و حال و دانش خودم در زمینه بازیگری اضافه کنم؛ در آن زمان‌ها بیشتر تئاتر کار کردم و در دوره‌ها و ورکشاپ‌های بازیگری شرکت کردم. همچنین دوره‌ فن بیان را در کلاس‌های میکائیل شهرستانی گذراندم. علاوه بر آن در زمینه‌های مختلف سینما، بازیگری، زبان بدن، حس و کلا‌ هر چیزی که به بازی مربوط بود مطالعه کردم. الان هم همین کار را ادامه ‌می‌دهم و اگر فیلمنامه‌ای که دوست ندارم به من پیشنهاد شود سعی می‌کنم آن نقش را قبول نکنم و بیشتر روی خودم کار کنم تا این‌که نقش‌های ضعیف بازی کنم.

بازیگر فیلم سینمایی «وارونگی» درباره پیشنهادهای جدیدش گفت: در حال حاضر از تلویزیون چند پیشنهاد دارم اما سلیقه من بیشتر نزدیک به سینما است. زیرا فکر می‌کنم فیلم‌های سینما خیلی ماندگارتر از سریال‌های تلویزیون هستند به خاطر این‌که سریا‌ل‌ها می‌آیند و می‌روند اما فیلم‌ها همیشه می‌مانند و مثل کتاب هستند که همیشه در کتابخانه‌اند؛ سریال مانند روزنامه است؛ البته تئاتر را هم خیلی دوست دارم و ترجیحم این است که تئاتر کار کنم تا این‌که یک سریال برای تلویزیون داشته باشم اما همه این‌ها بستگی به شرایط و زمان دارد.

ستاره حسینی در پایان گفت: اگر تهیه‌کننده و کارگردان‌های خوب سینمایی به جوانان و کسانی که تازه‌وارد و نو پا هستند بیشتر بها بدهند و به آن‌ها واقعا فرصت دهند تا خودشان را نشان دهند خیلی خوب می‌شود. زیرا اغلب از بازیگرانی که همیشه بودند و هستند استفاده می‌شود و تا جایی که ممکن است از بازیگران تازه‌کار در هیچ‌جایی استفاده نمی‌شود. به نظرم اگر واقعا تهیه‌کننده‌ها و کارگردانان به ما اعتماد کنند ما می‌توانیم ‌خودمان را نشان بدهیم. من تلاشم بر این است که در کارهای بعدی تمام انرژی‌ام را بگذارم و همیشه بهتر از قبل ظاهر شوم.

بازی سام درخشانی سه شنبه ۳۱ مرداد پایان یافت و دو روز بعد از آن هم تصویربرداری این سریال به اتمام رسید اما پخش سریال همچنان از شبکه یک سیما ادامه دارد. سام درخشانی پس از خاتمه گفت‌وگو بلافاصله به صحنه می‌رود تا ادامه بازی او را در سکانس مورد نظر ضبط کنند. بذرافشان از همه می‌خواهد کار را سریع‌تر پیش ببرند و به آن‌ها می‌گوید باید هر نیم ساعت یک صفحه از فیلمنامه را ضبط کنیم اما کار کند‌تر از شرایط مورد نظر او پیش می‌رفت؛ در این قسمت از مراحل تصویربرداری ضبط سکانس بعدی آغاز می‌شود و ما نیز به گفت‌وگوها و مطالبی که در ساعاتی از تولید سریال «گسل» تهیه شد، بسنده کرده و لوکیشن را ترک می‌کنیم.

دیدگاه

نکته قابل تأمل در مورد سریال «گسل» این است که تا به حال سریال‌های طنز با حواشی و اعتراض زیادی از سوی صنف‌های مختلف روبه‌رو شده است اما این سریال که مستقیما به زندگی شخصی و کاری افراد سیاسی می‌پردازد تا‌کنون با هیچ گونه اعتراضی مواجه نشده است. شاید دلیل آن، نوع پرداخت علیرضا بذرافشان و یا داشتن آستانه تحمل بالا از سوی سیاسیون باشد که در هر دو صورت با اتفاق خوشایندی روبه‌رو هستیم که امیدواریم در آینده هم ادامه‌دار باشد. به هر حال می‌توان وقوع این اتفاق را به فال نیک گرفت و به صنف‌های دیگر هم ظرفیت بالای این قشر را یادآور شد.

سام درخشانی، بیژن امکانیان، فلور نظری، مهتاج نجومی، محمد فیلی، ‌سامان دارابی، کاوه سماک‌باشی، طوفان مهردادیان، رامتین خداپناهی، افشین نخعی، ستاره حسینی، نیکی محرابی و‌ شبنم فرشادجو از بازیگران این سریال هستند.

عوامل اصلی سریال عبارتند از: نویسندگان: مهدی شیرزاد، علیرضابذرافشان، کارگردان: علیرضا بذرافشان، منشی صحنه: غزل شاهوردی، مدیر تدارکات: محمد جمشیدی، طراح گریم: محمد قومی، طراح صحنه و لباس: حسین مجد، مدیر تصویربرداری: فرزام گل‌سفیدی، فیلمبردار: حسین بذرافشان

---

منبع: صبا