رابطه پسانداز و توسعه یافتگی اجتماعی
نخستین چیزی که با شنیدن واژه پسانداز به ذهن بسیاری از افراد متبادر میشود، بانک است اما پسانداز یا همان saving در واقع«درآمد خرج نشده یا مصرف معوق است».
یعنی میزانی از درآمد که ما آن را خرج نمیکنیم یا اموالی که برای مصرف آینده کنار میگذاریم. پسانداز در اصل به معنی ذخیره و اندوخته است. عاملی که ما را به پسانداز وادار میکند، تمایلمان به بهتر ساختن وضع مادی و رسیدن به نشاط و آرامش است. پسانداز کردن خودش یک مهارت است، یک هنر و یک تکنیک است که باید یاد بگیریم. پسانداز ارتباطی به میزان درآمد ندارد و میزان آن یکی از عوامل نشاندهنده میزان توسعه یافتگی در جوامع است. مسلما جوامع کمتر توسعه یافته نسبت به سایر جوامع پسانداز کمتری دارند. این اصل را میتوان به خانوادهها نیز تعمیم داد؛ به این معنا که خانوادههای مرفه، پسانداز بیشتری دارند و هر چه وضعیت اقتصادی خانواده ضعیفتر باشد، پسانداز کمتری نیز دارد.
برای تحقق اهداف مالی در زندگی، پساندازبخشی از درآمد ماهانه اجتنابناپذیر است.
بنا بر تعریف اقتصادی به مازاد مخارج سال پسانداز گفته میشود. در حقیقت پسانداز یعنی انصراف از مصرف در زمان حال. میزان پسانداز ماهانه باید در زمان بودجهبندی تعیین شود. اعضای یک خانواده با هوش مالی بالا در ابتدای هر ماه مقدار مشخصی از درآمدشان را پسانداز میکنند. میزان پسانداز ارتباطی به مقدار درآمد ندارد و خانوادههای موفق تنها با مقدار پول باقیمانده پس از کسر مبلغ پسانداز زندگی میکنند. معمولا در بودجهبندی10 الی 20درصد درآمد به پسانداز تخصیص مییابد. امروزه ثروتمندترین افراد کسانی نیستند که درآمد بالا یا نقدینگی زیادی دارند بلکه آنهایی هستند که مدیریت مالی داشته باشند. یعنی برای آموختن سواد مالی زمان سرمایه صرف کردهاند چراکه ما معمولا در هر زمینهیی دانشی داریم که این دانش و سواد مالی به ما کمک میکند تا بتوانیم در زندگی با هر شغلی، هزینهها را منطبق با درآمد مدیریت کرده و بخشی را به پسانداز تخصیص دهیم. البته هر قدر میزان پسانداز نسبت به هزینه رخدادهای پیشبینی نشده نزدیکتر باشد، اعضای خانواده از امنیت روحی و روانی بیشتری برخوردار خواهند بود. همچنین پسانداز میتواند به رشد اقتصاد در جامعه کمک کند.
به طور کلی میتوان پسانداز را به دو گروه پولی و غیرپولی تقسیم کرد. پسانداز یکی از بهترین روشها جهت سهیم کردن نسل آینده در سرمایههایی است که امروز در اختیار ما قرار دارد. پسانداز اقتصادی یا اجتماعی سبب آرامش روانی، کاهش اضطراب، افزایش اعتماد به نفس و امنیت خاطر خانواده میشود. در پسانداز کردن مدیریت هزینهها بیش از اختیار بر مسوولیت تاکید دارد. کارشناسان عدم پنهانکاری در زمینه مالی و میزان درآمد، صرفهجویی و پسانداز را از ویژگیهای خانواده خوشبخت عنوان میکنند. همچنین معتقدند، پسانداز کردن جزو برنامههای اقتصادی خانواده خوشبخت است و کوتاهترین مسیر برای پسانداز صرفهجویی و کاهش هزینههای جاری است. به طور حتم اگر فرزندان خانواده از ابتدا پسانداز را بیاموزند در سنین بزرگسالی کمتر تحت فشار مالی قرار میگیرند.
همانطور که اشاره شد، مدیریت مالی و اقتصادی در خانواده یکی از مهارتهای افراد در زندگی است. برخی از افراد در این زمینه از توان مدیریت بالایی برخوردارند و به راحتی قادر به پسانداز کردن برای تامین اهداف و آمال خانواده خود هستند اما برای برخی دیگر تامین هزینههای زندگی یکی از تلاشهای بزرگ زندگی محسوب میشود که این افراد نمیتوانند به راحتی هزینهیی را پسانداز کنند. ولی برای تحقق اهداف مالی در زندگی، پساندازبخشی از درآمد ماهانه اجتنابناپذیر است.
برای توسعه یک برنامه پسانداز واقعبینانه باید برنامهریزی دقیقی داشته باشیم به این ترتیب که: 1- کل درآمدها و مخارجتان را ثبت کنید، 2- حتما بودجهبندی کنید، 3- برای پساندازتان برنامهریزی کنید، 4- هدفهای اقتصادیتان را مشخص کنید، 5- اولویتهایتان را مشخص کنید، 6- پساندازهای متفاوت و راهبردهای سرمایهگذاری برای هدفهای متفاوت، 7- بر رشد پساندازتان نظارت کنید. البته برخی افراد برای اینکه در کدام بخش سرمایهگذاری کنند و چه روشی را در پیش بگیرند که از ارزش سرمایه کاسته نشود نه تنها به آرامش نمیرسند بلکه آسایش خود را نیز از دست میدهند. درحالی که باید توجه داشت که پسانداز در کوتاهمدت جواب نمیدهد و در نحوه نگهداری مبلغ پسانداز باید به مسائل تورمی و ارزش پول توجه ویژه داشت و برای حفظ ارزش پسانداز از مشاوران خبره مالی راهنمایی گرفت.
• روزنامه تعادل ، 95/06/23