رابطه حمل و نقل و رفاه اجتماعی

نقش بی ‌بدیل حمل‌ونقل در توسعه کسب و کار و ارتباط بین این صنعت با بخش‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی این باور را تقویت می‌کند که حمل‌ونقل از ارکان اصلی اقتصاد و تجارت و عاملی بی‌رقیب در افزایش رفاه اجتماعی است.

شهرام شیرکوند- بخش اجتماعی تبیان

در عصر کنونی، حمل‌ونقل یکی از اجزای مهم اقتصاد ملی محسوب می‌شود، حمل‌ونقل از عوامل اصلی توسعه اقتصادی و از مهم‌ترین شاخص‌های توسعه اجتماعی کشورهاست. با وجود اینکه حمل‌ونقل تنها عامل توسعه محسوب نمی‌شود اما آثار اقتصادی آن در همه زمینه‌ها و فعالیت‌های اقتصادی همچون صنایع کشاورزی و گردشگری مشهود است. در بیشتر کشورهای توسعه‌یافته و پیشرفته به موازات سرمایه‌گذاری در بخش‌های اقتصادی، در زمینه توسعه و بهبود حمل‌ونقل هم سرمایه‌گذاری شده تا در جهت توسعه ارتباطات میان سایر بخش‌های فعال جامعه مشکلی وجود نداشته باشد.

توسعه‌یافتگی حمل‌ونقل در زمینه فناوری و کارآمدی و توانمندی آن، بستر توسعه همه‌جانبه را فراهم می‌کند؛ از سویی کارشناسان حوزه‌های اقتصادی و حمل‌ونقل معتقدند موفقیت‌های راهبردی در زمینه توسعه اقتصادی، به واسطه ارتقای مهارت‌های حمل‌ونقل و سرمایه‌گذاری در بخش زیربنایی و تجهیزات حمل‌ونقل است، بنابراین سرمایه‌گذاری در صنعت حمل‌ونقل، بار مالی زیادی به همراه دارد اما برای تسریع در روند توسعه کشور و مرتفع کردن موانع حوزه حمل ‌ونقل، تقبل هزینه‌های این بخش از سوی دولت اجتناب‌ناپذیر است.

آمیختگی سیستم حمل‌ونقل با زندگی مردم از بعد دسترسی به خدمات اجتماعی و رفاهی و نقش‌آفرینی این سیستم در ارتقای سطح کیفی زندگی و رفاه اجتماعی، نشان از نقش اجتماعی حمل‌ونقل دارد. با وجود همه مزایایی که توسعه حمل‌ونقل برای خدمت‌رسانی به جامعه دارد، در عصر کنونی ترافیک موجب بروز مشکلاتی برای شهروندان و مدیریت شهری شده و بی‌تردید مدیریت صحیح ترافیک آرامش‌خاطر شهروندان جوامع را درپی خواهد داشت.

با توجه به رشد ۲ برابری جمعیت کشور در ۵۰ سال گذشته و افزایش وسایل نقلیه، تغییر محسوسی برای توسعه معابر سواره‌رو در کلانشهرها ایجاد نشده است. به این ترتیب کلانشهرها با توسعه ناموزون و ناپایدار مواجه هستند و عواقب این امر منجر به بروز مشکل در حمل‌ونقل درون‌شهری شده است. البته درباره شناسایی و کاهش مشکلات ترافیکی مطالعات گسترده‌ای انجام شده است. در واقع الگوی رایج حمل‌ونقل منجر به تحمیل هزینه‌های سنگین زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی می‌شود. در این زمینه برخی مشکلات مستند درباره افزایش سطح مصرف انرژی، ترافیک جاده‌ها، انتشار گازهای گلخانه‌ای، آلودگی هوا و ایمنی جاده‌ای و اثرات بهداشت جاده‌ای دیده می‌شوند.

ارتباط عمیق حمل‌ونقل با زندگی شهروندان از نظر دسترسی به خدمات و رفاه اجتماعی و نقش اساسی آن در ارتقای سطح زندگی و رفاه عمومی، بیانگر نقش فرهنگی و اجتماعی این صنعت است. بنابراین به منظور توسعه رفاه شهروندان، افزایش فعالیت‌های اجتماعی و بهبود مستمر سطح کیفی زندگی اجتماعی و توسعه استانداردهای زندگی و توجه به پایداری حمل‌ونقل ضرورت دارد. پژوهش‌ها نشان می‌دهد پایداری سیستم حمل‌ونقل موجب کاهش اثرات زیانبار زیست‌محیطی، افزایش کارآیی و بازدهی حمل‌ونقل و بهبود وضعیت زندگی مردم خواهد شد.

امروز وضعیت پایداری حمل‌ونقل به‌عنوان یکی از شاخص‌های سنجش کیفی زندگی شناخته شده و بیانگر سطح رفاه اجتماعی جامعه است، بنابراین بهبود و ارتقای آن منجر به افزایش رفاه اجتماعی در جامعه خواهد شد.

• روزنامه گسترش صمت –  24/11/94