تبیان، دستیار زندگی
انسان موجودی اثرگذار، اثر پذیر و دارای نیروی اختیار، انتخاب و اراده آزاد است، از این رو، برای شکوفایی و به فعلیت رسیدن قوا و استعدادش نیاز به تربیت دارد و تنها تربیت دینی است که می تواند زمینه تکامل همه جانبه او را، به ویژ
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

نحوه شکوفا‌سازی استعدادهای کودک

انسان موجودی اثرگذار، اثر پذیر و دارای نیروی اختیار، انتخاب و اراده آزاد است، از این رو، برای شکوفایی و به فعلیت رسیدن قوا و استعدادش نیاز به تربیت دارد و تنها تربیت دینی است که می تواند زمینه تکامل همه جانبه او را، به ویژه در بعد معنوی و الهی فراهم کند.

بخش خانواده ایرانی تبیان
استعداد های کودک، مهارت، نیاز روانی و عاطفی ،عقل

رسول خدا (صلی الله علیه واله وسلم) و امامان معصوم (علیهم السلام) توجه ویژه ای به شکوفایی استعداد فرزندان داشته و فرموده اند:

فرزندان خود را به آموختن و دانش وا دارید.

اگر استعدادها با توجه به مبانی دینی پرورش یابد، انسان را به سمت جامعه آرمانی هدایت می کند. برای رسیدن به مقصود لازم است که والدین مسلمان، بهترین شیوه هایی که مورد پسند عقل و دین  است، در این مسیر به کار گیرند.

راه های شکوفاسازی استعداد کودکان

در ذیل به راه کارهایی که می توان با عملی ساختن آن در شکوفا ساختن استعداد کودک نقش داشت، اشاره می شود:

پاسخ به تمامی سوال های کودک، فرصت شکوفایی مهارت های او را برای کشف و ابداع از بین می برد

- تنها به یک جنبه از رفتار کودک توجه نکنید، سعی تان بر این بدانند که همه ابعاد وجود کودک را پرورش دهید تا دریابید در کدام بُعد استعداد بیشتری دارد؛ زیرا هر کودکی در زمینه ای خاص استعداد و علاقه دارد که احتمالاً همسالانش آن را ندارند؛ باید این تفاوت‌ها را به رسمیت بشناسید و آن استعداد برجسته را تقویت کنید و از او توقع نداشته باشید که همان مسیری را بپیماید که شما نتوانسته اید طی کنید. بگذارید خودش در شناخت استعدادش دخیل باشد، تنها نیازهای طفل را در نظر بگیرید، از آموزش های سخت و طاقت‌فرسا جلوگیری کنید و اجازه دهید روح و جان کودک با میل و علاقه راه را طی کند. «پانولو فریره» روان شناسی برزیلی می گوید:

هر آموزشی که بدون ارتباط با نیاز خود انگیخته کودک باشد، دیر یا زود از قلمرو زندگی او خارج می‌شود.

از طرف دیگر، اگر در این آموزش‌ها شتاب‌زده عمل کنید، فرآیند رشد یا اختلال و حتی با پس روی مواجه می شود. پدر و مادر باید بدانند که رشد واقعی، زمانی است که با عمق و پختگی همراه باشد؛ چون گاه پیشرفت سریع، کودک را از تأمل و تعمق و تفکّر بیشتر محروم می کند.

- زمینه را برای ایجاد سوال های تازه در ذهن کودک آماده کنید؛ مثلاً او را به محیط های تازه مثل باغ پرندگان، باغ وحش، موزه های جانورشناسی و گیاه شناسی ببرید تا در اثر برانگیخته شدن سوال ها در ذهن طفل و رسیدن به پاسخ صحیح، تجربه و دانش او افزایش پیدا کند و در جهت پرورش استعدادش اقدام بهینه صورت گیرد.

امیرالمومنین (علیه السلام) در این باره می فرمایند:

هر که در خردسالی اش بپرسد  در روزگار بزرگ سالی اش پاسخ می دهد.

در کنار این اقدام هنر مشاهده درست و استفاده از عقل و درک وقایع را یاد دهید. عادت به استفاده از عقل و به کارگیری آن در مسیر زندگی و بهره گیری از تجربه ها و علوم سبب باروری و تکامل عقل شده و برعکس، اگر تنها اطلاعاتی را بدون درک حقیقت آن، حفظ کند، این خود مانعی در راه رسیدن به هدف محسوب می شود.

- اگر برای کودک مشکلی پیش آمد، به او اجازه دهید با آرامش درونی و اعتماد به نفس، احساسات خود را بیان کند. ابراز وجود و صراحت در بیان احساسات، عاملی برای کشف خود می باشد پس ابتدائاً به او راهکار ارائه ندهید و بعد از شنیدن احساساتش، او را راهنمایی کنید تا خودش راه حل مناسب را بیابد. پاسخ به تمامی سوال های کودک، فرصت شکوفایی مهارت های او را برای کشف و ابداع از بین می برد.

- در امور مختلف خانه و مدرسه با فرزندتان به گفت وگو بنشینید؛ برای صحبت های کودک ارزش قائل شوید و برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر او را تشویق کنید.

- کلماتی مثل «همیشه»، «هیچ وقت» و «مداوم» را از دایره واژگانی خود حذف و عبارت «تو می‌توانی» را جایگزین کنید. فرزندی که از پدر خود می شنود: «تو هیچ وقت موفق نمی شوی»، نمی تواند راه های موفقیت و کشف استعدادهایش را پیدا کند. اما والدینی که کودک خود را تشویق کرده و می گویند: «تو می‌توانی به هدف برسی»، می توانند به شکوفایی استعداد فرزندشان کمک کنند.

- کودک را تحقیر نکنید و به گفتار و رفتارش بها دهید تا فردی خجالتی و با اعتماد به نفس ضعیف بار نیاید؛ این عامل، مانع رسیدن به موفقیت‌ها در آینده می شود. از همین روست که حضرت علی (علیه‌السلام) می فرمایند:

خجالت با محرومیت رفیق است.

بنابراین با ارزش قائل شدن برای اتصال مثبت و گفتار زیبای فرزندتان و اجازه ابراز عقایدشان، از خجالتی بار آمدن آن ها جلوگیری کنید.

- برای کودک کتابخانه ای کوچک تشکیل دهید، روزانه برای او داستان های جالب را به صورت سوال برانگیز بخوانید، به گونه ای که داستان با پاسخ های کودک به پایان برسد. سعی کنید بیشتر هدایایی که برایش می خرید کتاب باشد یا اگر اسباب بازی تهیه می کنید، هدف مشخص نداشته و کاربردهای مختلفی داشته باشد، تا موجب باز شدن ذهن و شکوفایی عقل او گردد.

کودک را تحقیر نکنید و به گفتار و رفتارش بها دهید تا فردی خجالتی و با اعتماد به نفس ضعیف بار نیاید؛ این عامل، مانع رسیدن به موفقیت‌ها در آینده می شود

- آموزش وقت شناسی از مسائلی است که در شکوفایی استعداد نقش مهمی دارد. که اگر از سنین پایین به آن پرداخته شود، موجب خواهد شد، کودک، ارزش و قدر وقت را بداند و در آینده به موفقیت های چشم‌گیر دست یابد؛ لذا برای دیدن کارتون، نقاشی، بازی، کاردستی و... زمان های مخصوص تعیین کنید. تا او با شیوه های وقت شناسی و وقت گذاری آشنا شود.

- بالاترین و بنیادی ترین نیاز روانی و عاطفی کودک، نیاز به امنیت است؛ از آن جایی که ترس و احساس ناامنی، مانعی بر سر پیشرفت است به واسطه امنیت، آرامش روحی و جسمی را درک کرده و می تواند اعتقادات و اندیشه های خود را به راحتی ابراز کند و به ابتکار و خلاقیت دست یابد. این احساس امنیت در خانواده بیشتر از جانب مادر تأمین می گردد. البته عدم برقراری روابط شایسته و عاطفی پدر و مادر و فرزند و اختلاف میان والدین، امنیت و آرامش را از خانه سلب کرده موجبات اضطراب و ناراحتی کودک را فراهم آورده و پیشرفت او را با خطر مواجه می سازد.

امید است با پیاده سازی موارد یاد شده در زندگی، گام به گام با فرزند خود در شکوفا شدن توانایی هایش سهیم باشیم و درهای موفقیت را به روی او باز کنیم، که پرورش فرزند صالح با قدرت فکری مثبت و توانمند در پیشبرد جامعه به سمت راستی و درستی حائز اهمیت است.


منبع :کتاب عطیه الهی / فاطمه سادات آقا میری

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.