تبیان، دستیار زندگی
ست  آیت الله مصباح یزدیرییس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در همایش «خواص؛ رسالت ها و مسوولیت ها» در مشهد با بیان این که ولی فقیه به صورت عام از سوی امام معصوم (ع) نصب شده اظهار داشت: مردم به وسیله خبرگان من...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

مشروعیت ولی فقیه، از سوی امام معصوم است

 آیت الله مصباح یزدیرییس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در همایش «خواص؛ رسالت ها و مسوولیت ها» در مشهد با بیان این که ولی فقیه به صورت عام از سوی امام معصوم (ع) نصب شده اظهار داشت: مردم به وسیله خبرگان منتخب خود، از میان افراد محدودی که به عنوان عام توسط امام معصوم (ع) نصب شده اند، ولی فقیه را شناسایی و معرفی می کنند.

آیت الله محمد تقی مصباح یزدی که صبح امروز جمعه 17 شهریور در آیین گشایش هفتمین همایش دفتر پژوهش های فرهنگی با عنوان «خواص؛ رسالت ها و مسوولیت ها در تحقق اهداف اسلامی و گام های پیش رو» در سالن اجتماعات خانه شهید مشهد در حضور شماری از نخبگان فرهنگی و سیاسی سراسر کشور سخن می گفت، با اشاره به طرح مساله خواص از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی اظهار داشت: زندگی اجتماعی بشر که نتیجه آن، تمدن است، اقتضائات خاصی دارد.

وی افزود: بسیاری از دانشمندان، دوام تمدن را به «تقسیم کار» می دانند. انسان ها در زندگی اجتماعی، به همدیگر یاری می رسانند و بازده کار، به صورت تصاعد هندسی، بالا می رود. از این رو، عقلای جهان، به دنبال زندگی اجتماعی هستند.

رییس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) شرایط جغرافیایی، پیشینه تاریخی و شرایط روحی افراد را باعث تقسیم کار در گروه های اجتماعی دانست و اظهار داشت: این تقسیم کار، به خودی خود، مزیتی برای صاحبان کار به وجود نمی آورد. تا این جا، مساله خواص پیش نمی آید. هر کس در هر کاری، دارای تخصص باشد، تجربه کسب می کند ولی در موقعیت اجتماعی او، برتری حاصل نمی شود.

وی کارهای مدیریتی جامعه را از لوازم تمدن برشمرد و خاطر نشان ساخت: مدیریت، بر سایر مشاغل و گروه ها نوعی اشراف و فرمان روایی دارد. از این جاست که مساله خواص مطرح می شود. یعنی جامعه به دو دسته تقسیم می شود؛ «افرادی که بر دیگران اشراف دارند، بر دیگران مقررات وضع می کنند یا به اجرای قوانین می پردازند» خواص هستند. «دیگران که شان اشراف بر کارهای دیگر ندارند»، غیر خواص هستند.

آیت الله مصباح یزدی تصریح کرد: پست ها و مناصبی که باید خواص اشغال کنند، ضرورت اجتماعی و از ضرورت های حکومت هاست. اما چنین نیست که وجود افرادی که این پست ها را احراز می کنند، ضرورت داشته باشد.چه بسا وجود برخی افراد برای برخی جایگاه ها، نه تنها ضرورت ندارد بلکه با ضرر همراه است. در دیدار اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی با اعضای مجلس خبرگان رهبری، ایشان فرمودند افرادی که صلاحیت ورود به خبرگان را دارند، واجب است خود را در معرض قرار دهند. یعنی شخصیت حقوقی آنان با ارزش است.

وی وجود افراد با صلاحیت را برای تصدی جایگاه های مدیریتی ارزشمند عنوان کرد و بیان داشت: اگر افرادی به ناحق پست ها را تصدی کردند، باید آنان را از این پست ها پایین آورد و شایستگان را بر جایشان نشاند. نباید ضرورت جایگاه را به ضرورت شخص، نسبت دهند. اگر گفته می شود نظام اسلامی ضرورت دارد، افرادی می گویند ما نظام اسلامی هستیم و وجودمان ضروری است. این نادرست است.

عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان برخی روایات، نیاز جامعه به خواص شایسته را بیش از نیازهای مادی دانست و ادامه داد: اگر افراد نالایق، پستی را به ناحق تصدی کنند، علاوه بر این که آن را غصب کرده اند، جامعه را از برکات افراد شایسته محروم نموده اند. مانند پزشکی که داروی اشتباه برای بیمار تجویز کند که گاه منجر به مرگ وی می شود. چنین افرادی نه تنها مورد تقدیر و تشکر نیستند، بلکه وظیفه مردم، شناسایی و برکنار کردن این افراد است.

آیت الله مصباح یزدی، حکومت عدل را حکومتی دانست که مدیرانش با شایستگی متصدی پست ها شده باشند و تاکید کرد: در طی 14 قرن گدشته در جهان اسلام، هرگاه شایستگان متصدی امور بودند، منشا برکات زیادی حتی برای غیر مسلمانان شدند؛ ولی هرگاه خواص نا اهل بر مسند امور نشستند، آبروی اسلام و مسلمین را بردند. یکی از علل بد بینی غرب به اسلام، کشور گشایی و ستم های سلاطین طاغوت در تاریخ اسلام است. آنان از عنوان «جهاد» یا «اعتلای اسلام» برای تامین لذایذ مادی خود استفاده کردند، در حالی که جهاد باید با تبلیغ و روشن گری باشد. اگر تبلیغ درستی از اسلام می شد، بسیاری از ملل اروپایی مسلمان می شدند. نمونه بارز آن را در بوسنی در یک مقطع زمانی شاهد بودیم. این خواص نالایق باعث می شوند قرن ها ملل از برکات اسلام محروم باشند.

عضو مجلس خبرگان رهبری درباره سازو کار انتخاب مسوولان در جامعه اسلامی اظهار داشت: شارع مقدس در باره شرایط عام مدیران، اعمال تعبد نکرده است جز این که فرموده افراد مورد اعتماد و آگاه به امور بر سر کار بیایند. بدنه هر حکومت برای درست کار کردن، نیاز به حاکمانی دارند که عالم به موضوع و حکم و متقی باشند، یعنی خیانت نکنند. اما دوران غیبت، شرایط خاصی در مسایل سیاسی و اجتماعی برای شیعیان تحمیل کرده که مربوط به فلسفه سیاست است. بشر تا کنون نتوانسته پاسخ درستی به این مساله بدهد. آن مساله این است که یک انسان از کجا دارای این حق می شود که بر دیگران حکومت کند؟ دانشمندان غربی از پاسخ به این سوال، عاجزند و آخرین نظریه آنان، دموکراسی است. یعنی مردم به متصدیان حکومت، حق حاکمیت می دهند.

وی نظریه دموکراسی را در محافل فلسفه سیاسی جهان مورد نقد جدی توصیف و تصریح کرد: یکی از اشکالات این است که اگر پنجاه درصد مردم به اضافه یک نفر، به فردی رای دهند، اطاعت از او بر همه لازم است. چرا این فرد بر پنجاه درصد منهای یک نفر دیگر باید حکومت کند؟ این یک نفر خیلی شناور است؛ با این حال آنان می گویند پاسخی بهتر از این نداریم. این نظریه به شدت لرزان چگونه می تواند سرنوشت ملل را تعیین کند؟ جالب اینجاست که لیبرال دموکراسی را اوج تمدن بشر می دانند.

آیت الله مصباح یزدی تصریح کرد: ما مسلمانان از پاسخ به این پرسش، درمانده نیستیم؛ زیرا به خدا باور داریم. خدایی که حق دارد بگوید: «اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم». اگر این آیات در قرآن نیامده بود، اصاله البرائه جاری می کردیم. اما با وجود این همه آیات درباره اداره حکومت، نمی توانیم مانند لیبرال دموکرات ها سازو کار حکومت را تعیین کنیم. اگز تورات یا انجیل جای قرآن بود، شاید می توانستیم چنین کنیم.

وی ویژگی مهم دوران کنونی را دسترسی نداشتن بشر به امام معصوم برشمرد و گفت: خدای متعال بشر را برای هزاران سال بلا تکلیف رها نمی کند. طبف تحقیق، از صدر اسلام تا کنون من ندیده ام هیچ فقیه شیعی گفته باشد حاکم اسلامی با رای مردم حق حکومت پیدا می کند؛ مگر یک نفر که این اواخر با احتمال و تردید گفته است. با وجود چنین اتفاق و اجماعی در میان فقهای شیعه، آیا وجهی برای تمسک به تئوری لیبرال دموکراسی وجود دارد؟ آیا باید اسلام را از رییس جمهور امریکا یا نظریه پردازان غربی فرا گیریم؟

رییس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) بنیان گذار جمهوری اسلامی (ره) را احیا کننده این اصل مورد اتفاق فقها توصیف کرد و خاطر نشان ساخت: حضرت امام خمینی (ره) فرموند در راس حکومت، باید فقیهی قرار گیرد که به نصب عام باشد. این اندیشه را دیگران جرات نداشتند در جهان امروز بگویند. الان این اندیشه مورد هجوم فرار گرفته تا آن را به فرهنگ الحادی غرب، نزدیک کنند و بگویند ما هم مانند غرب عمل می کنیم.

وی رهبر معظم انقلاب اسلامی را خلف صالح حضرت امام خمینی (ره) دانست و افزود: بزرگان ما همسو با روح اسلام، فرموده اند تعیین رهبر وقتی به نصب خاص نباشد، بر عهده مردم است؛ ولی مردمی که صلاحیت اظهار نظر داشته باشند. این مساله تعیین کسی است که در بین افرادی محصور است و باید او را شناسایی کنند.

آیت الله مصباح یزدی افزود: همه عقلا برای کسب صلاحیت یک فرد، از هم طرازها ی وی می پرسند. اینان همان خبرگانند. خبرگان را هم طبق آموزه های اسلامی انتخاب می کنند. مردم از میان افرادی که در مظان تشخیص ویژگی های ولی فقیه هستند، بهترین ها را انتخاب می کنند و این خبرگان منتخب مردم، از میان افراد محدود، رهبر را شناسایی می کنند. هیچ راهی عاقلانه تر و اطمینان بخش تر از این برای شناسایی ولی فقیه وجود ندارد.

وی در پایان تصریح کرد: مردم یا خبرگان منتخب، پست رهبری را به کسی نمی دهند، بلکه مردم، می گویند تحقیق کردیم و نماینده خبره خود را انتخاب کردیم و خبرگان برای شناسایی آن فردی که در بین مجموعه ای به عنوان عام، نصب شده ، رهبر را شناسایی و معرفی می کنند. پس نصب توسط امام معصوم (ع) شده است.