انتقاد کارشناسان از طرح انتقال آب خزر به سمنان
طرح انتقال آب خزر به سمنان که انتظار می‌رفت در دولت یازدهم که یکی از شعارهای اصلی آن حفظ محیط‌زیست است از دستور کار خارج شود، اسفندماه سال گذ شته در پی اظهارات معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا، دوباره به یکی از دغدغه‌های جــــدی منتقدان محیط‌زیست تبدیل شد.
رحیم میدانی، اسفندماه سال گذشته درباره این پروژه گفت: براساس آخرین برآوردهای صورت گرفته 6هزار میلیارد تومان سرمایه برای اجرای این طرح نیاز است و با توجه به اینكه تأخیر در اجرای پروژه هر سال ١٥ تا ٢٠ درصد میزان هزینه را افزایش می‌دهد لازم است كه زودتر وضعیت پروژه ساماندهی شود.
طرحی مغایر با كنوانسیون‌های بین‌المللی
اكنون با جدی شدن اجرای طرح انتقال آب دریای خزر به سمنان، جمعی از استادان دانشگاه و متخصصان محیط‌زیست و علوم زمین و منابع طبیعی كشور در اعلامیه‌ای مشترك مخالفت خود را با طرح وزارت نیرو برای انتقال و شیرین‌سازی آب دریای كاسپین(دریای خزر) به استان سمنان كه هم فاقد توجیه اقتصادی است و هم فاقد ارزیابی جامع تخصصی و محیط‌زیستی اعلام كردند.
در این اعلامیه كه رونوشت آن به دفتر مقام‌معظم رهبری، رئیس‌جمهور، رئیس قوه قضاییه، نمایندگان مجلس، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست، رئیس سازمان جنگل‌ها، وزیر نیرو و رئیس سازمان بازرسی كل كشور ارسال شده، آمده است: «اجرای این طرح مستلزم دست‌اندازی و ویرانی غیرقابل بازگشت باارزش‌ترین اكوسیستم‌های آسیب‌پذیر و حساس كشور دربرگیرنده دریای كاسپین، جنگل‌های هیركانی، استپ‌های كوهپایه‌ای، كوهستانی و آلپی البرز است. نابودی این زیست‌بوم‌ها كه نقش مهمی در پایداری سرزمین كهن و باستانی ایران دارند نه‌تنها برخلاف انواع تعهدات و كنوانسیون‌های بین‌المللی است بلكه زیر پا گذاشتن اصل مترقی ۵۰ قانون اساسی است كه جمهوری اسلامی ایران را برای تداوم حیات اجتماعی نسل امروز و فردا از چنین فعالیت‌های مخربی منع كرده است.»
در راستای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی كه هرگونه ناپایداری در سرزمین ایران را تهدیدی جدی بر امنیت و بقای مردمان آن می‌داند، ادامه حیف‌ومیل كردن منابع محدود مالی كشور در اجرای سازه‌هایی كه با ایجاد ردپای زیست بومی ما را در مقابل دشمنان آسیب‌پذیرتر می‌كند، نگرانی و تأسف عمیق خود را از ادامه طرح‌های خطرناك انتقال آب بین‌حوضه‌ای و سدسازی‌های لجام‌گسیخته و تشدید و ادامه آلودگی دریاها و رودخانه‌ها و تالاب‌ها اعلام می‌داریم.
در بخش دیگری از این اعلامیه آمده است: «امروز تأثیرات ویرانگر طرح‌های بدون كارشناسی و غیرمسئولانه‌ای كه بیشتر با تصمیم‌های یكسویه سیاسی به اجرا درآمده است و نتیجه‌ای جز فشار بیشتر بر كره زمین و افزایش گازهای گلخانه‌ای و بر هم خوردن تعادل زیستی و اقلیمی نداشته كاملا آشكارشده است. عقل و تدبیر جهانی طرح‌های انتقال آب بین حوضه‌ای حتی اگر با صرف انرژی همراه نباشد را بسیار خطرناك می‌دانند و كمتر ارزیابی محیط‌زیستی آنها را تأیید می‌كند، چه رسد به اینكه چنین طرحی همراه با فشار بر دریا كه از انواع مشكلات زیستی، به‌خصوص كاهش شدید سطح آب و آلودگی‌های بسیار رنج می‌برد و جنگل‌های هیركانی كه باقیمانده جنگل‌های دوران سوم زمین‌شناسی است و مساحت آنها در همین چند دهه به نصف كاهش یافته است و اكوسیستم البرز كه ازجمله نقاط بی‌نظیر و داغ تنوع زیستی دنیاست و بقای آن تضمین‌كننده ساكنان داخلی فلات ایران است، با مصرف بسیار بالای انرژی برای شیرین‌كردن آب و انتقال آن از ۲۸ متر پایین‌تر از سطح دریا به ارتفاع ۲۳۰۰ متری همراه باشد.»
دكتر پرویز كردوانی چهره ماندگار و پدر علم كویرشناسی ایران، دكتر مجید مخدوم استاد تمام محیط‌زیست دانشگاه تهران، دكترعبدالحسین وهاب‌زاده استاد دانشگاه و مترجم علوم محیط‌زیستی، دكترحسین آخانی گیاه‌شناس و استاد دانشگاه تهران، مهندس فاطمه ظفرنژاد پژوهشگر آب و توسعه پایدار، دكترمرتضی شریفی استاد دانشگاه و عضو شورای‌عالی جنگل‌ها، دكترسروش مدبری استاد دانشگاه تهران و رئیس انجمن زمین‌شناسی ایران و دكترهادی كیادلیری عضو هیأت علمی دانشكده منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی ازجمله امضا‌كنندگان این اعلامیه هستند.
هشدار نسبت به اجرای سیاست‌های عجولانه در حوزه آب
منتقدان طرح انتقال آب خزر به سمنان، این طرح را مغایر با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی دانسته و اعلام كرده اند: «در راستای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی كه هرگونه ناپایداری در سرزمین ایران را تهدیدی جدی بر امنیت و بقای مردمان آن می‌داند، ادامه حیف‌ومیل كردن منابع محدود مالی كشور در اجرای سازه‌هایی كه با ایجاد ردپای زیست بومی ما را در مقابل دشمنان آسیب‌پذیرتر می‌كند، نگرانی و تأسف عمیق خود را از ادامه طرح‌های خطرناك انتقال آب بین‌حوضه‌ای و سدسازی‌های لجام‌گسیخته و تشدید و ادامه آلودگی دریاها و رودخانه‌ها و تالاب‌ها اعلام می‌داریم. ما از دولت محترم و همه مسئولان، خواهان تدبیر و اجرای سیاست‌های دوراندیشانه پایدار و جلوگیری از سیاست‌های عجولانه ناپایدار هستیم. اصرار بر ادامه پروژه‌هایی مانند انتقال آب دریای كاسپین به سمنان، آب خلیج‌فارس به كویر مركزی، انتقال آب بهشت‌آباد و ادامه آبگیری سدهایی مانند داریان، شفارود و تونل انتقال آب بیرگان نه‌تنها امنیت كشور را تهدید می‌كند بلكه با از بین بردن میراث طبیعی و فرهنگی بر دامنه مشكلات تخریب زیست‌بوم، مانند گسترش ریزگردها، فرونشست زمین و انقراض گونه‌ها می‌افزاید. خشك شدن دریاچه ارومیه، زاینده‌رود، كارون و هزاران تالاب و دریاچه و قنات و افزایش شدید مصرف آب و گسترش شهرهای آلوده و ناپایدار، حاصل اجرای طرح‌هایی با اطلاعات نادرست است كه به دولت و ملت ایران تحمیل می‌شود.»
منبع: خبرگزاری همشهری
