به مناسبت تولد پل دیراک، داستان زندگی نابغه‌ی کم‌حرف کوانتومی!

۸ آگوست مصادف با ۱۷ مرادماه،‌ سالروز تولد یکی از نوابغ مکانیک کوانتومی، پل دیراک است. کسی که به سکوت و کم حرفی شهرت داشت، آنقدر که دانشجویانش، واحدی را برای صحبت‌ کردن به نام دیراک نامگذاری کرده بودند که مقدار آن، یک کلمه در سال بود!

بخش دانش و زندگی تبیان

اما در پس این سکوت، دریای خروشانی از افکار زیبای ریاضی و فیزیکی وجود داشت که از اکتشافات دیراک می‌توان به وجود آنها پی برد.

زندگی‌نامه نویسان، علاقه‌ی زیادی به نوشتن کتاب‌های قطور و طولانی دارند، چرا که این کتاب‌ها تبدیل به تنها خاطرات ماندگار و رسمی افراد مشهور می‌شوند. معروف ترین کتاب درباره‌ی زندگی پل دیراک، با عنوان «عجیب‌ترین مرد، زندگی پنهان پل دیراک،‌ صوفی اتم» توسط گراهام فارملو نوشته شده است. این کتاب در سال ۲۰۰۹ موفق به کسب جایزه‌ی ادبی کاستا بوک (Costa Book Awards) در بخش بیوگرافی شده و در رسانه‌های زیادی از جمله گاردین، معرفی و مورد تقدیر قرار گرفت. این کتاب با تاریخ نگاری دقیق، زندگی پل دیراک را در ۵۶۰ صفحه به تصویر کشیده است.

پل دیراک به سکوت و کم حرفی شهرت داشت، آنقدر که دانشجویانش، واحدی را برای صحبت ‌کردن به نام دیراک نامگذاری کرده بودند که مقدار آن، یک کلمه در سال بود!

پل دیراک متولد بریستول که پس از ۵۰ سال، کودکی خود را ناخوشایند توصیف کرد، می‌توانست به سه زبان فرانسوی، آلمانی و روسی صحبت کند، اما بیشتر زبان سکوت را انتخاب می‌کرد! او به ریاضیات علاقمند می‌شود و درسش را کمبریج به پایان می‌برد. پس از آن، بیشتر در فیزیک، غرق می‌شود و سپس به کپنهاگ می‌رود تا نیلز بور را ملاقات کند، نیلز بوری که بعدها به رادرفورد غر می‌زند: به نظر می‌رسد دیراک، چیزهای زیادی در مورد فیزیک می‌داند، اما هیچ نمی‌گوید!

دیراک جوان و موقر، تحسین بسیاری از نوابغ آن زمان مانند نیلز بور، رابرت اپنهایمر، ورنر هایزنبرگ، جورج گاموف و پیتر کاپیتزا را از آن خود می‌کند. دیراک، اکتشافاتش را بدون هیچ آزمایش، دستگاه یا مشاهده‌ای، بدست آورد و حالا ما بخش‌ مهمی از توضیح درباره‌ی نیروها و ذرات بنیادی را مدیون او هستیم. دیراک در سال ۱۹۲۸ و در سن ۲۶ سالگی، معادله‌ی مشهورش را پیشنهاد داد. کاری که او کرد، پیوند فیزیک کوانتومی شرودینگر-هایزنبرگ با نسبیت خاص اینشتین بود.

دیراک، به زیبایی ذاتی ریاضیات اعتقاد داشت. او معتقد بود می‌توان جهان را با ایده‌های ریاضی خالص و زیبا توصیف کرد. نبوغ و شاید شانس او، باعث شد تا بتواند نتایج فیزیکی را از معادلاتش بدست آورد. او وجود پادذرات را پیش‌بینی کرد که بعدا با پژوهش‌ اشعه‌ی کیهانی تایید شد و در نتیجه جایزه نوبل فیزیک در سال ۱۹۳۳ را به طور مشترک با شرودینگر، برایش به ارمغان آورد.

در زیر، تصاویری از کودکی تا کهنسالی پل دیراک را می‌بینید: