انتخاب رشته؛ انتخاب راه زندگی(بخش دوم)
شما با هر رتبه‌ای که بخواهید انتخاب رشته کنید، نباید این موضوع را فراموش نمایید که بخشی از انتخاب خود را به رشته‌های مورد علاقه در دانشگاه‌های مورد نظرتان اختصاص دهید.
انتخاب رشته براساس انتخاب‌های خوشبینانه، واقع بینانه و بدبینانه را فراموش نکنید.
شما با هر رتبه‌ای که بخواهید انتخاب رشته کنید، نباید این موضوع را فراموش نمایید که بخشی از انتخاب خود را به رشته‌های مورد علاقه در دانشگاه‌های مورد نظرتان اختصاص دهید. اگر رتبه شما، خوب باشد احتمال پذیرفته شدن در رشته مورد نظرتان بالاست، اما اگر رتبه شما برای انتخاب‌های ایده آلتان راضی کننده نباشد شما با انتخاب خوشبینانه، شانس خود را آزموده اید و این موضوع باعث آرامش شما می‌شود.
از طرف دیگر، بعد از چند انتخاب خوشبینانه سعی کنید با واقعیت‌های موجود و نمرات و رتبه خود، تعیین رشته کنید؛ زیرا ممکن است انتظارات بالا باعث شود تا موقعیت‌هایی را از دست دهید که دیگر هرگز نتوانید آنها را به دست آورید. در این اصل، مشاور 10 الی 15 درصد اولویت‌های انتخابی را به رشته‌های تراز بالاتر و 70 الی 80 درصد اولویت‌های انتخابی را به رشته‌های متناسب با رتبه زیر گروه‌های شما و 10 الی 15 درصد اولویت‌های انتخابی را به رشته‌های با تراز پایین‌تر از رتبه و نمره شما اختصاص می‌دهد.
قبل از مبادرت به انتخاب رشته، حتماً به مسایلی که در زیر به آن اشاره خواهد شد، توجه کنید
1- ابتدا با دقت در پی جست و جوی رشته‌ها و اعلام ظرفیت‌های جدید دانشگاه‌ها در مقایسه با سال گذشته باشید.
2- اگر متقاضی قبولی در رشته خاصی هستید، از دانشگاه‌های دیگری به جز محل سکونت خود که با توجه به جمعیت آن، احتمال بسرعت تکمیل شدن ظرفیت آن وجود ندارد نیز در برگه انتخاب رشته خود بهره بگیرید.
3- اگر رتبه‌تان خوب است، به این نکته توجه کنید که فارغ‌التحصیلی از یک دانشگاه معتبرتر، شانس قبولی در مقاطع تحصیلات تکمیلی، جذب بهتر در بازار کار و .... را بیشتر می‌کند؛ پس اگر رتبه مطلوب و بالایی دارید، به دانشگاه‌های بسیار خوب بیندیشید؛ در ضمن برخی از رشته‌ها، به صورت دکتری یا کارشناسی‌ارشد پیوسته ارایه می‌شوند؛ اگر به این رشته‌ها علاقه دارید حتماً آنها را در اولویت قرار دهید.
4- هرگز به یک انتخاب رشته کامپیوتری اکتفا نکنید؛ زیرا کامپیوتر نمی‌تواند علاقه‌مندی و شخصیت شما را در نظر بگیرد. در صورت تمایل به استفاده از انتخاب رشته‌های کامپیوتری یا استفاده از نظر مشاوران، از چند مرکز و همین طور از افراد مختلف گزارش‌گیری کنید و نتایج آنها را با هم مقایسه نمایید. به خاطر داشته باشید که انتخاب رشته کامپیوتری از سیستم‌های تحت «وب» به دلیل به روز بودن به صورت بهتری گزارش‌دهی می‌کند.
5- طوری انتخاب رشته کنید که رشته اول بر دوم، رشته دوم بر سوم، و بترتیب تا آخر هر رشته بر دیگری برای شما برتری داشته باشد.
6- سعی کنید که رشته‌های قطبی، استانی و ناحیه‌ای شهر یا منطقه محل سکونت خود را بشناسید و از میان آنها انتخاب‌های بیشتری داشته باشید؛ چرا که اکثر سهمیه اختصاص یافته آنها مربوط به شماست. پس از انجام این کار با توجه به رتبه کل خود و محاسبه تقریبی سهمیه اختصاصی هر منطقه و در نظر گرفتن تعداد پذیرش، مبادرت به انتخاب رشته نمایید.
7- حتماً اطلاعاتی را در مورد دانشگاه‌های انتخابی خود کسب نمایید و رشته‌هایی را که انتخاب می‌کنید، مورد مطالعه و بررسی قرار دهید؛ زیرا انتخاب رشته، انتخاب راه زندگی آینده‌تان است، و از طرف دیگر ممکن است که هرگز تغییر رشته یا انتقال برای شما مقدور نباشد.
8- در انتخاب رشته مقید نباشید که الزاماً تمام رشته‌های دوره روزانه را انتخاب کنید و بعد به سراغ دیگر رشته‌ها بروید. سعی کنید که بعضی از رشته‌های مورد علاقه‌تان در دوره‌های شبانه، غیرانتفاعی و پیام‌نور شهرتان را در مقایسه با رشته‌های دوره روزانه دیگر شهرهای دور در اولویت قرار دهید. شهری را که نمی‌توانید به آنجا بروید، انتخاب نکنید؛ چون چهار سال، دوران کوتاهی نیست و ممکن است که با این گونه انتخاب‌ها، دچار افت تحصیلی، افسردگی و ... شوید؛ از طرف دیگر، رشته‌های شبانه یا غیرانتفاعی را از شهر خود یا شهرهای هم جوار انتخاب کنید؛ زیرا معمولاً امکانات خوابگاهی در دانشگاه‌هایی که رشته شبانه یا غیرانتفاعی دارند، وجود ندارد و سهمیه اختصاص یافته این رشته‌ها نیز برای شما بیشتر است. همچنین، داوطلبانی که از خانواده‌های کم درآمد هستند، به نرخ شهریه‌های رشته‌های شبانه و پیام‌نور که در دفترچه راهنمای انتخاب رشته درج شده است توجه نمایند؛ البته این موضوع را هم در نظر داشته باشید که بخشی از شهریه را دانشگاه‌ها به صورت وام در اختیار دانشجویان خود قرار می‌دهند.
9- در برخی از رشته‌ها، پذیرش تنها از یک جنس و در برخی از رشته‌ها در هر دو جنس انجام می‌شود و در بعضی از رشته‌ها هم یک جنس از سهم ویژه‌ای برخوردار است؛ مثلاً بهداشت خانواده برای دختران، رشته مناسبی است، اما دامپزشکی برای این جنس شاید رشته مطلوبی نباشد؛ پس حتماً دقت نمایید تا رشته‌هایی را انتخاب کنید که اولاً از نظر جنسیتی مجاز به انتخاب آن رشته‌ها باشید و دوم اینکه آن رشته‌ها با روحیه و ویژگی‌های جنسیتی و روحی شما سازگار باشد.
10- اگر می‌خواهید در آینده از طریق رشته تحصیلی خود کسب درآمد کنید، حتماً رشته‌های پردرآمد و مورد نیاز جامعه را انتخاب نمایید، و اگر ادامه تحصیل و کسب درآمد از این راه، تنها امکان و سرمایه شغلی شماست، در صورت پذیرفته نشدن در این گونه رشته‌ها، می‌توانید برای قبولی در رشته مطلوب خود، یک سال صبر کنید. انجام این کار، بهتر از آن است که امسال، رشته‌ای را انتخاب کنید که در آینده نتوانید استفاده لازم را از آن ببرید. در مورد وضعیت شغلی رشته‌های متفاوت نیز با افراد متخصص، گروه‌ها و سازمان‌های مختلف مشورت کنید و در این زمینه، به یک شخص یا سازمان اکتفا ننمایید.
11- در هنگام انتخاب رشته، حتماً علایق فردی، توانایی‌ها و امکانات و محدودیت‌ها و نظرات والدینتان را جویا شوید و از انتخاب‌های نهایی‌تان آنها را نیز مطلع نمایید.
مراحل انتخاب رشته:
1- توجه به جنسیت و گروه آزمایشی.
2- توجه به سهمیه و منطقه.
3- تعیین ظرفیت پذیرش با توجه به سهمیه و منطقه.
4- گرایش به انتخاب رشته‌هایی از زیر گروه‌هایی که به رتبه پایین نیاز دارند.
5- انتخاب 15 درصد بالا (پلکان بالا)، 70 درصد متناسب با رشته و 15 درصد پایین (پلکان پایین).
6- رعایت الگوی انتخاب رشته.
7- رعایت ترجیح رشته بر دانشگاه.
منبع: http://peyk.sanjesh.org
بخش مرکز یادگیری تبیان، تنظیم کننده: محبوبه همت
