یائسگی مرحله ای از زندگی خانم‌ها است که در طول آن قاعدگی قطع شده و تغییرات هورمونی ایجاد شده مانع از بروز بارداری می‌شود. یائسگی معمولا از سن 45 سال یا بالاتر رخ می دهد و پس از آن علائمی ایجاد می‌شود که در نتیجه افت میزان استروژن و پروژسترون بروز می کند. این دوره برای اکثر خانم‌ها دوره سختی است بویژه اینکه با تغییرات جسمی و روحی فراوانی همراه است. 

اگر یائسگی قبل از این سنین بروز کند، با عنوان یائسگی زودهنگام یاد می‌شود که علاوه بر تغییرات جسمی، عوارض روانی زیادی برای خانم‌ها به بار می آورد که باید با آنها آشنا شد و مقابله کرد. خوشبختانه می‌شود با داشتن سبک زندگی سالم و مصرف برخی مواد غذایی مفید و همچنین مکمل بر شرایط مسلط شد و علائم را تحت کنترل در آورد.در این مطلب علائم بروز یائسگی زودرس را بررسی می کنیم.

یائسگی زودهنگام چیست؟

بر اساس اطلاعات سازمان بهداشت جهانی، 1 درصد خانم‌ها از یائسگی زودهنگام رنج می برند. این مشکل زمانی بروز می کند که عمکلرد تخمدان ها متوقف و قاعدگی در خانم‌های زیر سنین 40 تا 45 سال قطع می‌شود. یائسگی زودهنگام ابتدا خود را با نامنظمی قاعدگی بروز می دهد و سپس با قطع کامل آن به وقوع می پیوندد. مشکل در اینجاست که با شروع زودهنگام یائسگی و بروز تغییرات هورمونی چشمگیر، خطر بروز بیماری های مزمن و مشکلات روحی روانی نیز افزایش می یابد.

عوامل بروز یائسگی زودهنگام

درصد چشمگیری از موارد یائسگی زودهنگام دلیل مشخصی ندارد. با این حال عواملی هستند که در بروز این پدیده نقش دارند:

مشکلات ژنتیکی و کروموزومی

عوامل عفونت زا

بیماری های خودایمنی

اضافه وزن و چاقی مفرط

درمان های تهاجمی مانند پرتودرمانی و شیمی درمانی

خارج کردن رحم

علائم یائسگی زودهنگام

نشانه ها و علائم یائسگی زودهنگام در خانم‌های مختلف متفاوت است و به تغییرات هورمونی بستگی دارد. یعنی اینکه نمی توان علائم ایجاد شده را در همه خانمها یکسان دانست.

در حالت کلی کاهش سطح استروژن در تخمدان ها، باعث بروز مجموعه ای از علائم می‌شود که به ایجاد اختلال در عملکردهای زنانه مانند قاعدگی و قدرت باروری منجر می‌شود.

در بین عخانم‌هالائم متعدد و اصلی یائسگی زودهنگام می توان به علائم زیر اشاره کرد:

قاعدگی نامنظم

کاهش سطح استروژن در بدن باعث می‌شود که خانم‌ها دچار نامنظی در سیکل قاعدگی شوند که ممکن است در برخی موارد بعد از چند ماه به طور دائمی قطع شود. علاوه بر این میزان خونریزی اغلب کاهش پیدا می کند و یا اینکه خانم‌ها با تغییر در رنگ و یا بوی قاعدگی مواجه می شوند.

گرگرفتگی شبانه 

بیدار شدن های شبانه به همراه حالت گرگرفتگی یکی از علائم بارز شروع یائسگی در خانم‌ها است. اگر خانمی در سنین پایین 40 سالگی قرار دارد و با این علامت مواجه شده است شاید در معرض یائسگی زودهنگام قرار داشته باشد.

تپش قلب

تغییرات هورمونی که باعث بروز یائسگی زودهنگام می‌شود می تواند ضربان قلب را نیز تغییر داده و تپش قلب ایجاد کند. بهتر است به پزشک مراجعه کنید و تحت نظر باشید. چون این مسئله باعث افزایش خطر بیماری های قلبی عروقی نیز می‌شود.

خشکی واژن

مشکل خشکی واژن یکی از دغدغه های ایجاد شده بعد از یائسگی زودهنگام است چون روی زندگی زناشویی خانم‌ها تاثیر می گذارد. از آنجایی که میزان هورمون استروژن کاهش پیدا می کند واژن رطوبت طبیعی خود را از دست داده و مثل سابق حالت لغزندگی ندارد. در نتیجه ممکن است رابطه زناشویی برای خانم‌ها دردناک و آزاردهنده شود.

کاهش میل جنسی

کاهش میل جنسی همیشه نشان دهنده بروز یائسگی زودهنگام نیست. چون میل جنسی به عوامل متعددی بستگی دارد. با این وجود زمانی که کاهش میل جنسی به یکباره و بدون دلیل مشخص و واضح بروز می کند احتمالا به تغییرات هورمونی زیادی مربوط می‌شود که یائسگی به همراه دارد.

عفونت‌های ادراری 

بروز عفونت ادراری در خانم‌ها امر رایجی است. اما افزایش عفونت‌های ادراری می‌تواند یکی از نخستین علائم یائسگی زودهنگام باشد.

برهم خوردن تعادل pH ناحیه تناسلی باعث ایجاد محیطی می‌شود که شرایط را برای تکثیر باکتری ها فراهم می کند. این مسئله نیز به افزایش خطر عفونت مثانه منجر می‌شود. باید گفت که در یائسگی زودهنگام دستگاه ایمنی نیز تحت تاثیر قرار می گیرد و این مسئله باعث می‌شود که توانایی بدن در مقابله با ویروس‌ها، باکتری‌ها و دیگر عوامل عفونت‌زا کاهش پیدا کند.

تغییرات خلقی

تحریک‌پذیری، تغییرات ناگهانی در خلق و خوی و مشکل تمرکز کردن از دیگر عوارض بروز یائسگی زودهنگام است. اختلالات هورمونی ایجاد شده سیستم عصبی خانم‌ها را تحت تاثیر قرار داده و باعث ایجاد تغییرات جدی در خلق و خوی آنها می‌شود.

کاهش تراکم استخوان

با کاهش میزان استروژن تغییرات جدی مانند کاهش تراکم استخوان نیز ایجاد می‌شود که باید به آن توجه ویژه داشت. این شرایط باعث می‌شود که بدن قدرت جذب کلسیم و دیگر مواد معدنی مهم و ضروری برای استخوان ها را از دست بدهد. در نتیجه مشکل پوکی استخوان جدی است.

آیا می‌شود از یائسگی زودهنگام پیشگیری کرد؟

تاکنون هیچ درمان خاصی برای پیشگیری از یائسگی زودهنگام در خانم‌های مستعد یافته نشده است. متخصصان اغلب درمان های هورمونی و همچنین مصرف مکمل کلسیم و دیگر داروها را برای کنترل علائم توصیه می کنند.

مهم‌ترین نکته این است که با این مسئله راحت‌تر کنار بیایید و خوش بین باشید. مهم‌تر اینکه تمرکز خود را روی مراقبت از خود گذاشته و بیشتر به سلامتی خود اهمیت دهید.