ناگفته‌هایی از زنان کار
امروزه زنان نیمی از جمعیت کاری کشور ما را به خود اختصاص داده‌اند. هر چند در سالهای دور سهم آنها از تولید و اشتغال ناچیز بود اما در دو دهه‌ی اخیر فعالیت‌های اقتصادی زنان بیش از گذشته شده و به همین دلیل جایگاه آنان در نظام خانواده و اقتصاد بصورت خاص مورد توجه قرار گرفته‌است.
از گذشته تا کنون، همگان شاهد توانایی های خاص زنان در امور اقتصادی بوده و هستند. چه آن زمان که این توانایی ها بصورت پنهانی و در خانه ها انجام میشد و چه حالا که مدیریت های کلان به دست توانمند آنان پیش می رود.
آمارهای رسمی نشان می‌دهد که تعداد زنان سرپرست خانوار در کشور رو به رشد است، از سوی دیگر مشکلات اقتصادی سبب شده تا ضرورت همکاری و همیاری زن و شوهر در اداره زندگی مشترک بیش از پیش دارای معنا و مفهوم باشد و به عبارت دیگر، تلاش یک نفر به تنهایی جوابگوی نیازهای اقتصادی خانواده نبوده و از این به تلاش افزونی نیاز است. بر همین اساس، توجه به جنبه‌های حمایتی و قانونی از اشتغال و فعالیت اقتصادی زنان در قوانین و مقررات، به بررسی ویژه‌ای نیاز دارد. توانمندسازی اقتصادی زنان با حمایت از زنان کارگر سعی در بالابردن و توسعه زنان در حق بهره‌مندی از حقوقی نظیر کنترل و بهره‌برداری از منابع، دارایی، اموال، مالکیت و رفاه و به‌دست‌آوردن جایگاه اقتصادی دارد.
براساس آمارهای غیررسمی بیش از ١١ درصد از جمعیت کارگر در ایران را "زنان" تشکیل می‌دهند اما واقعیت این است که تعداد کارگران زن بسیار بیشتر از این آمار است. درصد زیادی از زنان کارگر در آمارهای رسمی جایی ندارند و اغلب در بخش‌های غیررسمی کار می‌کنند. کارگرانی در بخش خاکستری که بدون هیچ‌گونه نظارت و حمایتی در مشاغل خانگی، کشاورزی و به تولید یا امور بسته‌بندی مشغول هستند.
زنان دست‌فروش و کارگران خانگی تا کشاورزان روزمزد بگیر و کارگران زن فصلی برای کار در مزارع درصد درخور توجهی از بخش اقتصاد غیررسمی را تشکیل می‌دهند.
پدیده کار زنان در اقتصاد خاکستری، تنها در کشور ما نیست که در حال افزایش است بلکه در جنوب آسیا و حتی در کشورهای توسعه‌یافته‌ای مثل فرانسه، آلمان و ایتالیا نیز کار زنان در بخش غیررسمی در حال افزایش است و این پدیده، خطری برای توانمندسازی اقتصادی زنان است. دلیل اصلی این زنانه‌شدن بخش غیررسمی، نیروی کار ارزان‌تر برای کارفرمایان است.
تشکل‌های کارگری برای زنان
تشکل‌های کارگری زنان کارگر، تأثیر زیادی در پیگیری مطالبات آنان دارند. همچنین این تشکل‌ها با توجه به واقعیات موجود جامعه زنان کارگر می‌توانند باعث تقویت بنیان نهاد خانواده کارگران شوند. در این راستا اخیرا مدیرکل سازمان‌های کارگری و کارفرمایی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، اعلام کرد که از سه هزار تشکل کارگری و کارفرمایی که در کشور وجود دارد، تنها یکی از این تشکل‌ها زنانه است و هنوز هم مشخص نیست چند تشکل کارگری زنانه در کشور وجود دارد.
در واقع علت اصلی انفعال زنان کارگر در تشکل‌های کارگری، ناآگاهی آنها به حقوق قانونی و پذیرفتن محدودیت‌های اِعمال شده از سوی کارفرمایان است. آموزش زنان کارگر؛ هم موجب بالابردن سطح آگاهی‌های عمومی و دخالت در تصمیم‌گیری‌های کلان و هم موجب توانمندسازی اقتصادی زنان در کل جامعه می‌شود.
حقوق کارگران اعم از زن و مرد برای کار مساوی باید به صورت یکسان پرداخت شود و صرف جنسیت مرد یا زن نباید دلیلی برای افزایش یا کاهش حقوق و دستمزد کارگران یک کارگاه باشد بنابراین تبعیض به هر شکل ممنوع است.
تفاوت‌های استخدامی زنان و مردان
مسئله متفاوت بودن شرایط اشتغال برای زنان نسبت به مردان امری مشخص و آشکارا و یکی از بدیهیات است و قانون‌گذار هم به این حد از تفاوت بسنده نکرده و با تعاریف برخی قوانین و مقررات، وضعیت حاکم بر اشتغال زنان را دارای چارچوب کرده است. ماده ۳۸ قانون کار، اظهار می‌کند برای انجام کار مساوی در شرایط مساوی، در یک کارگاه باید مزد زن و مرد به طور مساوی پرداخت شود و تبعیض در تعیین میزان مزد بر اساس سن، جنس، نژاد و قومیت و اعتقادات سیاسی و مذهبی ممنوع است. در قانون کار سال ۱۳۳۷ کار شب برای زنان ممنوع شده بود اما در قانون سال ۶۹ این مورد مسکوت گذاشته شده است و به نظر می‌رسد ممنوعیتی در این خصوص وجود نداشته باشد.
کلام آخر
امروزه در سراسر جهان، زنان هم پای مردان کار می کنند و در برخی موارد نقش بسزایی نسبت به مردان در اقتصاد یک کشور ایفا می کنند و این جریان خود، گویای ضرورت حضور این قشر در چرخه اقتصادی و استفاده ار توانایی ها و ایده های آنان است. از دیگر سو؛ تأمین هزینه‌های خانواده و کافی نبودن درآمد زوجین برای پاسخ‌گویی به حوایج اعضای خانواده بیانگر ضرورت اشتغال زنان می باشد و آنچه در این رهگذر می‌تواند مشکلات کار را کم و خانواده‌ها را حمایت کند، تطبیق شرایط کار با وضعیت خانوادگی کارگران و کارکنان است.باید دانست که بیشتر زنان کارگر یا سرپرست خانواده یا خود سرپرست هستند و شرایط سخت کاری و مشکلات آنان دو چندان است و از نظر روحی و جسمی آسیب پذیر هستند لذا باید شرایط کار را برای زنان کارگر فراهم نمایند.منابع: خبرگزاری تابناک/ خبرگزاری ایسنا
