در روز تنفیذ چه میگذرد؟
به عقیدهی برخی، مراسم تنفیذ ریاست جمهوری، مراسمی تشریفاتی و به دور از الزامات قانونی است، درحالی که طبق قانون حکم ریاست جمهوری پس از مراسم تنفیذ از سوی رهبر معظم انقلاب رسمیت مییابد.
چند ساعت بیشتر تا زمان تنفیذ رسمی حکم دوازدهمین رئیس جمهور ایران باقی نمانده است. روزی که رهبر معظم انقلاب، طی مراسمی حکم ریاست جمهوری "دکتر حسن روحانی" را تنفیذ (اعتباربخشی به عمل حقوقی قابل ابطال) نموده و وی پس از اجرای مراسم سوگندنامهی رئیس جمهور در مجلس شورای اسلامی؛ رسما امور کشور را به دست میگیرد.
قانون انتخابات ریاست جمهوری
در اصل 110 قانون، مصوب 5 مرداد سال 64 بر تنفیذی بودن امضای مقام رهبری بر حکم ریاست جمهوری تصریح شده است. در مادهی یکم این قانون چنین آمده است: دورهی ریاست جمهوری اسلامی ایران چهار سال است و از تاریخ تنفیذ اعتبارنامه به وسیله مقام رهبری آغاز میگردد و در بند 9 آن، بر امضای حکم ریاست جمهوری که از اختیارات و وظایف مقام رهبری است تاکید شده.
تنفیذ امری تشریفاتی است!
برخی بنا به دلایل متعددی بر این باورند که مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری از سوی مقام رهبری، امری تشریفاتی بوده و بنای قانونی ندارد در حالی که طبق اصل 110 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، این موضوع یکی از اختیارات رهبری خوانده شده و تا زمانی که مقام رهبری حکم ریاست جمهوری منتخب مردم را امضا (تنفیذ) نکند وی رسما رئیس جمهور کشور نیست.
مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری
طبق روال، مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری با حضور گستردهی مقامات لشکری و کشور از جمله "مقام معظم رهبری"، "رئیس جمهور پیشین و رئیس جمهور منتخب"، "دبیر شورای نگهبان"، "رئیس مجلس خبرگان"، "رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام "رئیس مجلس شورای اسلامی"، "رئیس قوه قضاییه" میهمانان خارجی و ... برگزار میگردد.
من به عنوان رئیسجمهور در پیشگاه قرآن کریم و در برابر ملت ایران به خداوند قادر متعال سوگند یاد میکنم که پاسدار مذهب رسمی و نظام جمهوری اسلامی و قانون اساسی کشور باشم.
برنامههای این مراسم با قرائت قرآن و نواخته شدن سرود ملی کشورمان رسما آغاز میشود و در ادامه حکم ریاست جمهوری قرائت و تقدیم رئیس جمهور منتخب میشود و وی ضمن قدردانی از ملت ایران سخنرانی کوتاهی دارد. در مراسم تنفیذ رهبر معظم انقلاب نیز با تشکر از مردم ایران، دست اندرکاران انتخابات و ... پیشنهادات و توصیههایی راهبردی به رئیس جمهور منتخب خواهند داشت.
پس از این مراسم و در فاصلهای کوتاه، مراسم تحلیف ریاست جمهوری در صحن علنی مجلس شورای اسلامی برگزار و رئیس جمهور منتخب سوگندنامه را قرائت کرده و طبق اصل 114 قانون اساسی عالیترین مقام رسمی كشور پس از مقام رهبری میشود.
از آن پس رئیسجمهور منتخب مردم حکم "قوه مجریه" را پیدا کرده و طبق قوانین 113 تا 151 قانون اساسی وظایف و اختیارات گستردهای مییابد که مهمترین آنها عبارتند از: اجرای قانون، انتخاب و عزل وزیران، ریاست هیأت وزیران، ریاست شورای عالی امنیت ملی،اتخاذ تصمیمات کشوری (داخلی و خارجی) و ... .
سوگندنامه ریاست جمهوری
بنابر اصل 121 قانون اساسی رئیس جمهور در مجلس شورای اسلامی در جلسهای که با حضور رئیس قوه قضائیه و اعضای شورای نگهبان تشکیل میشود، به ترتیب زیر سوگند یاد میکند و سوگندنامه را امضا مینماید:
بسمالله الرحمن الرحیم
"من به عنوان رئیسجمهور در پیشگاه قرآن کریم و در برابر ملت ایران به خداوند قادر متعال سوگند یاد میکنم که پاسدار مذهب رسمی و نظام جمهوری اسلامی و قانون اساسی کشور باشم و همه استعداد و صلاحیت خویش را در راه ایفای مسئولیتهایی که برعهده گرفتهام به کار گیرم و خود را وقف خدمت به مردم و اعتلای کشور، ترویج دین و اخلاق، پشتیبانی از حق و گسترش عدالت سازم و از هرگونه خودکامگی بپرهیزم و از آزادی و حرمت اشخاص و حقوقی که قانون اساسی برای ملت شناخته است، حمایت کنم. در حراست از مرزها و استقلال سیاسی و اقتصادی و فرهنگی کشور از هیچ اقدامی دریغ نورزم و با استعانت از خداوند و پیروی از پیامبر اسلام و ائمه اطهار )علیهم السلام( قدرتی را که ملت به عنوان امانتی مقدس به من سپرده است همچون امینی پارسا و فداکار نگاهدار باشم و آن را به منتخب ملت پس از خود بسپارم."