کودکان عاقل، جامعه غافل!

فردین علیخواه (جامعه شناس) در متنی تلگرامی نوشت: احتمالا در شبکه های اجتماعی کلیپ های کوتاهی را دیده اید که در آن کودکان با تشویق والدین شان مانند  بزرگسالان حرف می زنند. در برخی از این کلیپ ها یکی از والدین به عمد سوالاتی را از فرزند خردسالش می پرسد تا او مهارتِ " مثه آدم بزرگا حرف زدن" را نشان دهد.

جالب آن است که علاوه بر تماشای این فیلم ها، هر کدام از ما وقتی به رفتار و طرز صحبت کردن کودکان اطرافمان هم دقت می کنیم متوجه می شویم که گویا کودکانی که دارای این ویژگی هستند در حال افزایش اند.

کودکانی که احساساتشان را با کلمات خاص "آدم بزرگ ها" بروز می دهند و یا دربارۀ موضوعاتی حرف می زنند که انتظار نمی رود آن موضوعات خاص دنیای کودکانه باشد.

من فکر می کنم که استقبال و ذوق زدگی والدین از مشاهدۀ چنین رفتاری، زمینۀ آنرا فراهم می کند تا کودکان تشویق شوند جمله ها و رفتارهای بزرگسالان را بیشتر تقلید کنند و نمایش دهند، چرا که فکر می کنند این ویژگی از نظر دیگران یک صفت مثبت است.

همچنین بعید نیست که این تشویق ها، گذار کودکان به دوره های سنی بعدی را تسریع کند.

شاید یکی از دلایل بروز چنین رفتارهایی در کودکان امروزی رشد خانواده های تک فرزندی در کشور باشد.

البته بیان این نکته دلیل بر تشویق خانواده های تک فرزند به داشتن دو یا چند فرزند نیست. چرا که معتقدم اساسا فرزندآوری و تعداد آن، تصمیمی است که هر خانواده باید بر اساس واقع بینی و شرایط خاص زندگی خودش اتخاذ کند.

آنچه که می توان نسبت به آن تذکر داد عدم همراهی والدین در تطابق با شرایط کودک و حرف زدن با او در سطحِ درک آنان است.

بگذارید مثالی بزنم. در حال خرید از سوپر مارکت هستم. موضوعی در پیاده رو توجهم  را جلب می کند.

پدری دست فرزند خردسالش را گرفته و او را به دنبال خودش می کشاند. به دلیل بلندی قد پدر و طبیعتا بلندی قدم‌های او و البته تلاش نکردن او برای تطابق با شرایط کودک، فرزند خردسال علاوه بر آنکه مجبور است دوان دوان روی پنجۀ پا راه برود ، در آن سن و سال باید همگام با پدر قدم بردارد.

وقتی بزرگسالان خودشان را با شرایط کودکان تطبیق نمی دهند این کودکان هستند که به سرعت به سمت بزرگسالی می آیند. دلیل دیگر ظهور چنین پدیده ای آن است که کودک یا کودکان امروز، بیشترِ زمان خود را با مادر، مادر بزرگ و در درجه دوم با پدر سپری می کنند.

آنان کمتر با همسن و سال های خودشان همبازی می شوند. یکی از تبعات همنشینی مدوام با بزرگسالان، همین رفتاری خواهد بود که در کلیپ های کوتاه به نمایش درآمده است.

دلیل سوم آن است که هنوز هم در کشور ما کودک یا کودکان تقریبا همه برنامه های تلویزیون را تماشا می کنند! حتی زمانی که والدین خواب هستند آنان  تلویزیون تماشا می کنند! آنان هر آنچه در فیلم ها و سریال ها می بینند به حافظه می سپارند.

ممکن است بپرسید باید چه کرد؟ واقعیت آن است که ما با بروز هر مشکل تنها سعی می کنیم فقط بگوییم یاد قدیم بخیر. قدیم اینطور یا آنطور بود! ولی تلاش نمی کنیم شرایط مان را با تغییرات اجتماعی تطبیق دهیم تا عوارض منفی این تغییرات را کنترل کنیم.

مثلا امروزه آپارتمان نشینی رشد بسیاری کرده است و عموما در هر واحد آپارتمانی یک کودک خردسال وجود دارد. ولی من در کمتر ساختمانی دیدم که محلی هر چند کوچک برای بازی کودکان تعریف شود.

حتی برج هایی را دیده ام که روف گاردن(پشت بام سرسبز برای مهمانی) دارند ولی محیطی برای بازی کودکان در نظر نگرفته اند تا آنان با همدیگر بازی کنند.

با این اوضاع و احوال احتمالا تا ده سال آینده، معنی و مفهوم کودکی، آنطور که ما در ذهن داریم در کل تغییر خواهد یافت.

منبع : مهر خانه