خروارها سوژه دراماتیک

بسیاری از اتفاقات ریز و درشت سال های اخیر پتانسیل تبدیل به فیلم سینمایی دارند؛ از فاجعه پلاسکو تا ماجراهای کودک ربایی. این گزارش 16 حادثه مهم را بازخوانی کرده و پیشنهاد داده  است هر کدام را چه کسی می تواند کی کارگردانی کند؟

فاجعه پلاسکو /مصطفی کیایی

30 دی سال پیش ساختمان قدیمی پلاسکو واقع در چهار راه استانبول تهران آتش گرفت و سه ساعت و نیم بعد فرو ریخت.تعداد زیادی مأمور آتش‌نشانی درحال مهار آتش‌سوزی،در بیرون و داخل ساختمان بودند و عده‌ای از آن‌ها زیر آوارِ ناشی از فروریختن ساختمان ماندند.  حتی روایت شفاهی حادثه پلاسکو و اتفاق هایی که پیش از حادثه تا پس از آن رخ داد، تکان دهند است چه برسد که بخواهد تبدیل به یک اثر سینمایی شود. این اتفاق اوج و فرود و بیم و امید فراوان دارد و می توان چندین فیلمنامه از دل آن بیرون کشید.مصطفی کیایی سال پیش فیلمنامه «پلاسکو» را نوشت و در بانک فیلمنامه خانه سینما ثبت کرد و حالا متصرد فرام آمدن شرایط تولید است. درام کیایی در ژانر حادثه‌ای است و او نشان داده می تواند از پس صحنه های پر تعلیق بربیاید. شمه ای از آن را در «ضد گلوله» و «خط ویژه» دیده ایم.

فاجعه منا /ابراهیم حاتمی کیا

سال 1394 سهل انگاری مقامات سعودی در تامین امنیت حجاج چند اتفاق رقم زد که فجیع ترین آن روز دوم مهر ،همزمان با عید قربان در مراسم رمی جمرات در مکه رخ داد. صولا اجتماع عظیم حج می تواند سوژه فیلم های سینمایی باشد. حالا وقتی قرار است، حجاج مناسک را بجا بیاورند و بر اثر سهل انگاری قربانی می شوند، حجم دراماتیک بالاتر می رود.  ابراهیم حاتمی کیا می تواند مسائل مهم را طوری روایت کند که اسیر نگاه های سیاسی و جناحی نشود. از آن سو پایگاه فکری اعتقادی حاتمی کیا مانع از باسمه ای و شعاری شدن حرف فیلم می شود. مهم تر این که متخصص خلق لحظات احساسی اما اثرگذار است .

گورخواب ها/سعید روستایی

۷ دی ماه سال 95 روزنامه شهروند عکس و گزارشی از ۵۰ زن، مرد‌ و کودک منتشر کرد که در شرایط عجیب زندگی می کنند. آن ها شب را نشسته در گورهای از پیش ساخته شده نصیرآباد به صبح می‌رساندند. به سطرهای بالا رجوع کنید؛ توصیف شرایط گورخواب ها بُعد دراماتیک دارد و فقط یک قصه برای روایت سینمایی آن نیاز هست.سعید روستایی در فیلم «ابد و یک روز» نشان داد، خیلی خوب از اتفاقات زیر پوست شهر و پلشتی های موجود آگاه است. نشان داد بلد است فیلمی بسازد که در عین تلخی و گزندگی مورد توجه خاص و عام قرار گیرد. او می تواند شخصیت هایی خلق کند که سال ها در ذهن بمانند و آدرس شوند.

حادثه تروریستی تهران / محمد حسین مهدویان

صبح روز 17خرداد امسال چند نفر از عناصر گروهک تکفیری داعش به ساختمان مجلس شورای اسلامی و حرم امام خمینی (ره) حمله کردند که در نهایت۲۲ نفر (۱۷ قربانی و ۵ مهاجم) کشته و دست‌کم ۵۲ نفر زخمی شدند. طراحی عملیات، حمله انتحاری، گروگان گیری و در نقطه مقابل، تلاش برای از بین بردن عناصر مهاجم پر است از درام. این یعنی حادثه تروریستی تهران به خودی خود بار دراماتیکی دارد. فیلم وقتی مهم تر و کارآمدتر می شود که موضوع آن عام تر باشد و محدود به روایت حادثه 17 خرداد نشود. می دانیم داعش دورخیز زیادی برای حملات تروریستی در کشورمان داشته و توسط ماموران خنثی شده، این ها شاخ و برگ اتفاق می توانند باشند. محمد حسین مهدویان با فیلم «ماجرای نیمروز» توانایی اش را ژانر حادثه اثبات کرد. او روایتی جذاب و نفس گیر از ترورهای دهه شصت توسط گروهک منافقین و چگونگی دستگیری موسی خیابانی به تصویر کشید.

قتل آتنا/مجید مجیدی

آتنای هفت ساله یکی از قربانی های اخیر کودک آزاری است که اواخر خرداد امسال طعمه شد. متاسفانه آتنا اصلانی مشتی از خروار است؛ اولین بار نیست چنین فاجعه ای رخ می دهد و شمار قربانی ها روز به روز افزایش می یاید. حالا رسانه ها پر شده از هشدار به خانواده ها درباره توجه بیشتر به بچه ها. کسی باید سراغ قصه آتنا اصلانی و قربانیانی چون او برود که بتواند بدون سوهان زدن روح، واقعه را نشان دهد و هشدار را بیان کند. مجید مجیدی در فیلم هایش نشان داده می تواند اتفاق تلخ را با روایتی نه چندان تلخ به تصویر بکشد.

کویر مرنجاب/ پرویز شهبازی

13 شهریور سال 93 چند جوان قصد کویرگردی داشتند اما برخی منصرف شدند و در نهایت چهار دوست تصمیم شان را عملی کردند. دو نفر معجزه آسا نجات یافتند و دو نفر دیگر جان خود را از دست دادند.  این حادثه همه چیز دارد: شروع (تصمیم)، تعلیق، نقطه عطف و پایان: انصراف چند دوست،بر عکس شدن تابلو راهنما، گم شدن، تمام شدن آذوقه ، دیدن دود لودر، کمک خواستن، غش کردن، مرگ،نجات، عذاب وجدان و...)یاد فیلم های هالیوودی نمی افتید؟

نسبت حادثه و کارگردان: پرویز شهبازی خیلی خوب خلق و خو و علاقمندی جوان ها را می شناسد. او می تواند با دغدغه آن ها همراه شود و روایتی باورپذیر روی پرده سینما به ما نشان دهد.«نفس عمیق» اوج این اتفاق است و رگه های دیگر آن در «عیار14»،«دربند» و«مالاریا» هویدا است. ضمن آن که برای روایت داستان می تواند فضایی مهیج و پر از تعلیق ایجاد کند.

قربانیان دره ارواح/هومن سیدی

كول خرسان که به دره ارواح نیز معروف است در 25 كیلومتری شمال دزفول قرار دارد. در ماجرای اخیر از گروه 19 نفره 13 نفر در همان لحظه اول توسط مردم نجات یافتند، 2 نفر از گردشگران غرق و چهار نفر هم ناپدید شدند.در بین چهار نفر، یك نفر نجات یافت.در ماجرای دره اروح مثل خیلی از اتفاقات و حوادث، نقطه شروع ، اوج ، تعلیق و پایان وجود دارد. شروع آن شیرین و پر از شعف است اما طبیعت خشم خود را نشان می دهد و جدال آغاز می شود. عده ای نجات می بایند و سرنوشت برخی به مرگ گره می خود. جنگ برای تسلیم نشدن در برابر طبیعت پر است از هیجان و بهانه ای برای بندآوردن نفش تماشاچی.هومن سیدی از جمله کارگردان هایی است که جنس دغدغه و خواسته جوان های امروز را می شناسد. در فیلم های «آفریقا» و «سیزده» نشان داده براحتی می تواند با جوان ها همراه شود.

حادثه هیمالیا/شهرام مکری

سال 92 سه کوهنورد کشورمان ( آیدین بزرگی، پویا کیوان، و مجتبی جراحی)۲موفق به گشایش مسیر جدیدی در هیمالیا شدند اما در بازگشت مسیر را گم کردند. سرگذشت سه کوهنورد ایرانی از دو جنبه مهم است؛ تلاش آن ها برای یافتن مسیر جدید و اتفاقی که برای شان رخ داد. احتمالا می دانید که از زمان گم شدن آن ها( 19 خرداد) تا بسته شدن پرونده (4 مرداد) چه اتفاقاتی رخ داده. روز شمار حادثه پر است از متریال دراماتیک.

گروگانگیری صیادان / بهروز شعیبی

یکی از اتفاقات عجیب که حسابی وجه سینمایی دارد از آن می توان یک فیلم مهیج سینمایی ساخت، گرونگانگیری صیادان ایرانی به دست دزدان دریایی سومالی است. شاید یکی مثل بهروز شعیبی که سرش درد می کند برای تجربه های بزرگ و ناشناخته. او قطعا می تواند از دل این ماجرا یک درام حادثه ای نفس گیر دربیاورد.

سرقت ماشین حمل پول / منوچهر هادی

اواخر سال گذشته بود که یک اتفاق سینمایی آنهم به سبک و سیاق فیلم های هالیوودی در تهران اتفاق افتاد. ماشین حمل پول یکی از بانک‌های خصوصی در اتوبان مورد سرقت یک باند قرار گرفت. سوژه ای با این پتانسیل که نیاز به خلق صحنه های اکشن و زد و خورد دارد و باید تعقیب و گریزهایش خوب از کار دربیاید. از بین کارگردان ها ، منوچهر هادی توانایی رویارویی با این سوژه را دارد، ضمن اینکه او با توجه به علاقه اش به سینمای اجتماعی می تواند به خوبی به زندگی سارقان نقب بزند و این سوژه را از تبدیل شدن به یک فیلم صرفا اکشن نجات دهد.

مرگ مرد پرنده / فریدون جیرانی

مهدی حبیبی فر با لباس بالدارش ، رکودار پرش هوایی در ایران و آسیا بود. او وقتی در ارتفاعات سوسیس خواست رکوردش را افزایش دهد، به صخره خورد و درگذشت. روایت زندگی و انگیزه های که موجب شد تا حبیبی از بین این همه ورزش، سراغ رشته ای به این خطرناکی برود و سرانجامی که سرنوشت برایش رقم زده بود از جمله نقاط دراماتیک زندگی اوست. ساخت این فیلم یک کارگردانی می خواهد که بتواند روح ماجراجویی کاراکترش را تمام و کمال به مخاطب منتقل کند، فریدون جیرانی کارگردانی است در این کار تبحر ویژه ای دارد.

تجاوز راننده سرویس مدرسه / عبد الرضا کاهانی

فیلمی با محوریت حادثه تجاوز راننده سرویس توسط پوران درخشنده چیزی فراتر از «هیس...» نخواهد بود. رفتن به سمت این سوژه نیازمند جسارت بیشتری است، جسارتی از جنس جسارت های عبدالرضا کاهانی که عمق فاجعه را به تصویر بکشد.

قاتل سریالی رشت / علی احمد زاده

قاتل سریالی رشت که با همدستی معشوقه اش ، تعدادی زن را در پوشش مسافر کش سوار ماشینش می کرد و بعد آن ها را به قتل می رساند، داستان آشنایی دارد که شبیه آن در همین تهران اتفاق افتاده و بر مبنایش یکی دو فیلم هم ساخته شده است. اما ساخت فیلمی با مختصات این حادثه نیازمند خلق ضد قهرمانی است که بتواند آرام آرام ترس را در وجود مخاطبش به وجود بیاورد ، ضد قهرمانی که در ابتدا همراهی مخاطب را می خواهد و در ادامه باید با رو شدن شمایلش او را با همه وجود بترساند. دقیقا مثل کاری که علی احمد زاده با کاراکتر روح با بازی محمد رضا گلزار در فیلم «مادر قلب اتمی» کرد.

محله هرندی/ سعید روستایی

سعید روستایی همچنان می تواند از دل محله هرندی تهران سوژه های نابی شکار کند. محله ای که کوچه پس کوچه اش پر است از معتادان کارتون خواب و خانه به خانه اش محل تجمع ساقی ها و خرده مواد فروش ها. روستایی بازهم می تواند دوربینش را وارد یکی از خانه های این محله بکند و قصه دلهره آور دیگری خلق کند.

درگذشت بهمن گلبار نژاد / محمد حسین لطیفی

یکی از اتفاقات تلخ پار المپیک ریو ، درگذشت دوچرخه سوار ایرانی بهمن گلبار نژاد بود که در حین مسابقه، بر اثر سقوط از دوچرخه اش، درگذشت. محمد حسین لطیفی در دوران جوانی یک فیلم ورزشی حاثه ای خوب با نام سرعت ساخت. لطیفی با همان انرژی می تواند گزینه خوبی برای روایت زندگی گلبارنژاد باشد.

کلاهبرداری کارت به کارت / مصطفی کیایی

حتما این ماجرای کلاهبرداری کارت به کارتی زیاد به گوشتان خورد و در معرض اخبار ریزو درشت این جور کلاهبرداری ها زیاد قرار گرفتید. اما فاجعه ترین آن مربوط است به کلاهبرداری سیصد میلیونی که به طریق کارت به کارت انجام شده است. پرداختن به این سوژه نیازمند یک نگاه طنازانه هم هست. کاری که یکبار مصطفی کیایی در فیلم «خط‌ویژه» هم انجام داده و اتفاقا موفق هم بوده .

منابع: هفت صبح/ تبیان