مقتدی صدر در عربستان چه می کند؟
سفر ناگهانی مقتدی صدر به جده، اگرچه برای افکار عمومی و بسیاری از رسانه‌ها، رخدادی غیرمنتظره به شمار می‌رود، اما نگاهی به روابط دوجانبه جریان صدر و عربستان سعودی، طی دست‌کم ماه‌های گذشته، نشان می‌دهد این دیدار تاحد زیادی طبیعی بوده و نباید از آن شگفت‌زده شد.
به گزارش تبیان به نقل از همشهری، جریان صدر و شخص مقتدی صدر، روند نزدیكی و عادی‌سازی روابط جداگانه خود را با عربستان سعودی از مدت‌ها قبل آغاز كرده‌اند و سفر رهبر این جریان نیز، باید به‌عنوان ایستگاهی در این مسیر ارزیابی شود. توجیه جریان صدر برای رویكرد غیرخصمانه و تعامل‌محور نسبت به ریاض آن است كه این اقدامات، میتواند زمینه را برای بهبود روابط رسمی دولت عراق با عربستان سعودی فراهم كند.
از دیدگاه جریان صدر و به‌ویژه رهبر این جریان، حضور فعال و مثبت عراق در فضای كشورهای عربی، امر بسیار مهمی تلقی می‌شود و در این چارچوب، روابط سازنده با عربستان سعودی، به‌عنوان بخشی مهم از جهان عرب، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
منابع رسمی وابسته به جریان صدر، هدف از سفر مقتدی صدر به جده را بهبود روابط 2كشور و مهار اختلافاتی كه ممكن است، منجر به وقوع بحران شود، بیان كرده‌اند.
اما از آنجا كه در حوزه سیاست، هیچگاه نمی‌توان حقیقت امر را در محدوده مواضع و اظهارات رسمی یافت، می‌توان از پرسش‌های زیر به‌منظور روشنگری اهداف و مبانی سفر مقتدی صدر به عربستان استفاده كرد:
1-آیا عربستان سعودی برای دستیابی به روابط بهتر با عراق، حاضر است حمایت‌های مستقیم و غیرمستقیم خود را از گروه‌های وهابی و تروریستی متوقف كند؟
2-آیا سعودی‌ها به‌منظور احترام به حاكمیت ملی و قانون اساسی عراق، حاضرند دست از دخالت در صحنه داخلی همسایه عرب خود بردارند و از طریق حمایت از برخی گروه‌های خاص اهل سنت، زمینه را برای ایجاد فتنه در عراق فراهم نكنند؟
3-آیا رسانه‌های رسمی عربستان سعودی، ازجمله شبكه‌های العربیه و الحدث، روند اهانت و اتهام‌زنی مكرر به گروه‌های سیاسی شیعه، حشد الشعبی و حتی مرجعیت دینی عراق را متوقف خواهند كرد؟
واقعیت آن است كه هیچ نشانه‌ای برای وجود پاسخی مثبت از سوی ریاض به سؤالات مذكور دیده نمی‌شود و در این صورت باید گفت، سفر مقتدی صدر، نه‌تنها نتیجه مثبتی نداشته، بلكه تأثیر نامطلوبی بر فضای داخلی عراق خواهد داشت.
زمانی كه هیچ زمینه منطقی برای تحقق اهداف اعلام شده از سوی جریان صدر، به‌منظور توجیه سفر رهبر این جریان به جده وجود ندارد، باید دید اهداف عربستان سعودی از دعوت رسمی و استقبال از یك چهره سیاسی شیعی عراق چیست؟
پیش از هر چیز می‌توان گفت آل‌سعود، با استقبال گرم از مقتدی صدر و همچنین انتشار تصاویر دیدار او با محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان، خواهان ارسال این پیام به تهران است كه ما درصورت نیاز، قادر به نفوذ تا قلب جریان شیعه عراق هستیم.
بدون شك چنین دعوت‌هایی از سوی ریاض، منحصر به مقتدی صدر نبوده و سایر چهره‌های شاخص شیعه عراق، ازجمله سیدعمار حكیم را نیز در بر داشته است، اما جریانات مذكور در مقابل تلاش‌های ریاض، همواره رویكردی را اتخاذ كرده‌اند كه سعودی‌ها را ناچار به تغییر مواضع خود كرده است.
از سوی دیگر عربستان سعودی اكنون و در آستانه شروع فصل رقابت‌های انتخاباتی عراق، به‌دنبال ایجاد محوری ملی، متشكل از تمام جریانات مذهبی و نژادی عراقی است تا منافع ریاض را در داخل این كشور حفظ كرده و علیه نیروهای سیاسی وابسته به محور مقاومت، ایستادگی كند.
جریان صدر و شخص مقتدی صدر، بدون شك صاحب جایگاه ویژه‌ای، نه‌تنها در میان شیعیان عراق، بلكه تمام بخش‌های مختلف سیاسی و اجتماعی این كشور هستند. صدری‌ها، جزئی جدایی‌ناپذیر از تحولات سیاسی عراق، از سال 2005تا به امروز بوده و از بدنه اجتماعی، نمایندگان پارلمانی، وزارتخانه‌ها، ائتلاف‌های سیاسی و گفتمان خاص خود برخوردار هستند. از سوی دیگر مقتدی صدر، به‌دلیل عملكرد غیرمحافظه‌كارانه و همچنین تعلق به خاندان مرجعیت (كه عامل بسیار مهمی نزد ملت عراق به شمار می‌رود)، از محبوبیت مناسبی در جامعه عراق بهره می‌برد. اما هیچ‌یك از مواردی كه ذكر شد، نمی‌تواند و نباید مانع از پاسخگویی وی، در زمینه ارتباط و به‌ویژه سفر به عربستان سعودی باشد.
جریان صدر مدعی است این سفر، با هدف تأمین منافع ملی عراق رخ داده و اكنون راه طولانی پیش روی این جریان، برای اثبات مدعای خود، نزد افكار عمومی ملت عراق، وجود دارد.منبع : همشهری
