بررسی تفاوت عسل طبیعی از عسل مصنوعی

هدف دانش آموزان از پژوهش حاضر ارائه روشی برای تشخیص عسل طبیعی از عسل مصنوعی بود.

بخش پروژه های دانش آموزی - مهدی رحمانی

دوازدهمین دوره از پروژه ‌های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال ‌های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ‌ها و ایده ‌های خلاقانه خود در منوی "پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ‌ها یاری نموده اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده ‌های جالب ، علاوه بر قدر دانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح ‌های جدید شما عزیزان هستیم.

نام ایده: بررسی تفاوت عسل طبیعی از عسل مصنوعی

نام ارائه دهنده/دهند گان: آرمیتا سادات حسینی و تینا سبایلی

زمینه و نوع پروژه: تغذیه

درجه سختی: متوسط

نام مدرسه: فرزانگان 4

مقدمه

فرایند تولید عسل توسط زنبور عسل پیچیده است. زنبورهای کارگر به وسیله زبان خرطوم مانند خود شهد را از درون گل ها می مکند و در کیسه عسلی خود که در واقع شکم دوم زنبور عسل هست ذخیره می کنند. دراین کیسه شهد با آنزیم ها و بزاق زنبور عسل مخلوط می شود.

زنبورهای عسل دو شکم دارند یک شکم که از آن برای ذخیره شهد استفاده می کنند و شکم دیگر که برای هضم غذای خودشان است. شکم دوم زنبور عسل می تواند حدود 70 میلی گرم شهد ذخیره کند یعنی معادل وزن خود زنبور و برای این که شکمش را پر از شهد کند باید از حدود 100 تا 150 گل بازدید کند.

وقتی زنبور عسل به کندو می رسد شهد جمع آوری شده را به زنبورهای کارگر داخل کند و منتقل می کند و یا به صورت نارس آن را رها می کند و مجددا به سمت جمع آوری شهد می رود. زنبورهای داخل کندو شهد موجود در شکم زنبور دیگر را می مکند و به طور مرتب این شهد را دهان به دهان می کنند و آن را با آنزیم های خاصی که بدن شان ترشح می کند مخلوط می کنند و در طی این فرایند قندهای مرکب موجود در شهد را به قندهای ساده تبدیل می کنند. بیشتر قند مرکب موجود در شهد ساکارز می باشد و در واقع ساکارز ترکیب فروکتز و گلوکز می باشد و زنبور عسل با ترشح آنزیم های خاص ساکاروز را تبدیل به فروکتز و گلوکز می کند. این کار زنبور عسل باعث می شود که مصرف شهد برای زنبورها راحت تر شده و در مقابل حمله باکتری ها هم ایمن شود.

عسل یکی از قدیمی ترین محصولات غذایی شامل ترکیبات مغذی و مهم است که سلامت بدن را تضمین می کند. این ماده شیرین نیاز به هیچ گونه مواد افزودنی ندارد. تقل سازی غیرمستقیم عسل معمولا توسط تغذیه زنبورهای عسل با شکر صنعتی (ساکارز) در کندوهای عسل موجود در طبیعت صورت می گیرد که تشخیص این نوع عسل طبیعی بسیار دشوار می باشد.

امروزه از روش های کروماتوگرافی (جداسازی رنگی) برای تشخیص بهتر و دقیق تر عسل طبیعی از مصنوعی در آزمایشگاه مورد استفاده قرار می گیرد. معمولا در این روش ها تحقیقات به عمل آمده مشخص کرده کندو داران از شیره های شکری صنعتی با مقادیر مختلف 10 تا 40 درصد برای تغذیه زنبورهای عسل استفاده می کنند. روش های آنالیز سنتی ویژگی های فیزیکی و ترکیب شیمیایی عسل به طور معمول مورد استفاده قرار می گیرد دارای اشکالات زیادی می باشد به عنوان مثال زمان بر بوده و نیازمند روش های آماده سازی کسل کننده و زمان بری برای مرحله آنالیز می باشد.

از طرفی دستگاه هایی که امروزه برای تشخیص عسل تقلبی مورد استفاده قرار می گیرند همانندگاز کروماتوگرافی روش های دستگاهی هستند که بسیار گران بوده و در هرجا قابل دسترس نمی باشند. همان طور که می دانید اسید و باز قابلیت تغییر رنگ مواد مشخصی را دارند این مساله در مورد کلم قرمز هم صدق می کند. این مایع دارای رنگ آبی مایل به بنفش است ولی در مقابل مواد اسیدی به رنگ قرمز و در مقابل مواد بازی به رنگ سبز و حتی زرد در می آید.

با توجه به اینکه عسل های بسیاری در بازار یافت می شود دغدغه بسیاری از مصرف کننذگان خرید عسل طبیعی می باشد. مسلما عسلی که طبیعی باشد هم طعم بهتری دارد و هم خاصیت بیشتری. اما مساله اینجاست که چگونه عسل طبیعی را از تقلبی تشخیص دهیم؟ و از گذشته تا امروز روش های مختلفی برای این عمل مشخص شده است.