تبیان، دستیار زندگی
سیستم آكواپونیك، یكی از سیستم های آبزی پروری گردشی است كه در آن، گیاه بدون نیاز به وجود خاك پرورش می یابد...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : مهدی رحمانی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

کشت گیاه توسط طراحی و ساخت محیط همزیست

سیستم آكواپونیك، آبزی پروری گردشی است كه در آن، گیاه بدون نیاز به وجود خاك پرورش می یابد.

پروژه های دانش آموزی - مهدی رحمانی

 کشت گیاه توسط طراحی و ساخت محیط همزیست

دوازدهمین دوره از پروژه ‌های دانش آموزی تبیان  نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال ‌های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ‌ها و ایده ‌های خلاقانه خود در منوی "پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ‌ها یاری نموده اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده ‌های جالب ، علاوه بر قدر دانی از این دوستان نوآور،  زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح ‌های جدید شما عزیزان هستیم.

نام ایده : کشت گیاه توسط طراحی و ساخت محیط همزیست

نام ارائه دهنده/دهند گان: سیده سبا قریشی و سروناز قنبری

زمینه و نوع پروژه: زیست شناسی

درجه سختی: متوسط

نام مدرسه: فرزانگان

مقدمه

سیستم آكواپونیك، یكی از سیستم های آبزی پروری گردشی است كه در آن، گیاه بدون نیاز به وجود خاك پرورش می یابد. در یک واحد آکواپونیک آب از منبع ماهی به سمت فیلترها و بستر کشت گیاهان حرکت نموده و سپس مجددا به حوضچه پرورش ماهی باز می گردد. در فیلتراسیون پسماندهای حوضچه پرورش ماهی از اب جدا می شوند. اولین قدم فیلتراسیون عبور آب از یک فیلتر مکانیکی است که ذرات جامد را از آب در حال گردش جدا نموده و سپس آب به فیلتر بیولوژیک وارد شده که در آن آمونیاک محلول در اب که برای محیط پرورش آب زیان یک ماده سمی است توسط باکتری ها به نیترات قابل جذب برای گیاهان تبدیل می گردد. این فرایند را نیتروفیکاسیون می نامند. پس آب دارای مواد غدایی و نیترات  به سمت بستر کشت گیاهان حرکت کرده و پس از جذب مواد غذایی توسط گیاه مجددا به حوضچه پرورش باز می گردد. آزتک ها اولین پایه گذاران سیستم آکواپونیک بوده اند که در آمریکای مرکزی زندگی می کردند. آن ها با ایجاد شبکه ای از کانال های آب و ایجاد جزایری در میان آن و کشت محصولات بر روی این جزایر و آبیاری آن ها به وسیله دریاچه ها اولین روش آکواپونیک را ایجاد نمودند.

مزایای آکواپونیک:

1. تولید مواد غذایی پایدار

2. تولید چند محصول از یک منبع

3. کارآمدی بالای آب

4. بدون نیاز به خاک

5. مدیریت مواد آلی و کاهش ضایعات

6. افزایش اشتغال زایی

7. عدم خروج پسماندهای حاصل از آبزی پروری و کاهش آلودگی محیط زیست.

انواع اکواپونیک:

1. آکواپونیک خانگی (مقیاس کوچک)

2. آکواپونیک تجاری و نیمه تجاری

کشت گیاه توسط طراحی و ساخت محیط همزیست

روش

دانش آموزان در پروژه از سیستم آکواپونیک خانگی در مقیاس کوچک استفاده کرده اند. گیاهان در سیستم آکواپونیک: بیش از صدو پنجاه گونه مختلف از سبزیجات، گیاهان علفی، گل ها و ... به طور موفقیت آمیزی در این سیستم رشد می کنند. به طور معمول سبزیجات برگی و برخی از سبزیجات میوه ای مانند گوجه فرنگی، خیار و ... مورد استفاده قرار می گیرند. سبزیجات برگی مانند کاهو (که دانش آموزان در پروژه از این سبزی استفاده کرده اند)، ریحان، نعنا، جعفری، گشنیز، پیازچه و شاهی. سبزیجات میوه ای مانند بادمجان، خیار، هندوانه، فلفل، توت فرنگی و ... می باشد.

پژوهش حاضر از نوع مطالعه تجربی یا نیمه تجربی بود و روش پژوهش آژمایشی بود. دانش آموزان در این پژوش از ظروف پلاستیکی یک‌بار مصرف آب معدنی استفاده می شود که دارای حجم 4 لیتر است. سپس جهت ورود و خروج آب از آن با استفاده از شیلنگ پلاستیکی دو سوراخ تعبیه و چسبانده شد. در قسمت بالایی از یک پارچه تنطیف نازک جهت برقراری جریان اسمزی از آب موجود در آکواریوم ساخته شده به دورن گیاه تعبیه شده در قسمت بالای آکواریوم قرار داده شد. سپس گیاهی همانند کاهو در قسمت بلایی تعبیه شد که جوانه انتهایی آن برش داده شد. این امر جهت ایجاد جوانه های جانبی و رشد بیشتر آن است. سپس یک پمپ اکسیژن درون آکواریوم تعبیه شد تا امکان اکسیژن دهی را به ماهی تسهیل سازد. در نهایت ماهی در دورن آکواریوم قرار گرفت و گیاه در بالا کشت هیدورپونیک داده شد. و نتایج در حال بررسی است.

مهارت ‌های کسب شده

1. روش ایده یابی (بارش مغزی)

2. مهارت کار در آزمایشگاه (رعایت نکات ایمنی)

3.  آشنایی با مهارت کاربرد ابزار و وسایل مورد نیاز

4.  آشنایی با پروپوزال نویسی

5. آَشنایی با مقاله نویسی

6. آشنایی با تهیه پاورپوینت

7. آشنایی با نحوه جستجوی اطلاعات

8. آشنایی نحوه فیش برداری

9. مهارت ساخت پوستر علمی

10. مهارت انجام کارگروهی

11. آشنایی با انواع وسایل آزمایشگاهی

12. آشنایی با نحوه کشت گیاه

13. آشنایی با انواع ماهی ها

14. آشنایی با سیستم آکواپونیک

15. آشنایی با پدیده اسمزی

تنظیم کننده: محبوبه همت